Yer mantiyasında bütün okeanlardan artıq su ehtiyatı aşkarlandı

Alimlər Yer kürəsinin dərinliklərində möhtəşəm kəşf ediblər – mantiyanın təqribən 640 kilometr dərinliyində bütün okeanların cəmindən daha çox su saxlayan nəhəng bir anbar müəyyən olunub. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Daily Galaxy" yazıb. Araşdırma "Science" jurnalında dərc edilib və planetin daxili quruluşu ilə su dövranı haqqında təsəvvürləri dəyişdirib.

Su adi maye şəklində deyil, yüksək təzyiqdə mövcud olan "ringvudit" adlı nadir mineralın kristal quruluşunda gizlənmiş vəziyyətdədir. Ringvudit yüksək temperatur və təzyiqə davamlı olan olivinin bir formasıdır və süngər kimi suyu özündə saxlaya bilir. Onun cəmi 1,5 faiz həcmində su saxlama qabiliyyəti var, lakin mantiyanın miqyası nəzərə alındıqda bu, okeanlarla müqayisə oluna biləcək qədər nəhəng su ehtiyatı deməkdir.

2014-cü ildə alimlər dərinlikdən çıxmış bir almazın içində ringvuditin mikroskopik hissəsini tapmış və onun su molekulları saxladığını müəyyən etmişdilər. Bu, mantiyanın keçid zonasında suyun varlığına dair ilk birbaşa sübut idi.

Yeni kəşf həm də suyun Yerə kometlər vasitəsilə gəldiyi barədə ənənəvi nəzəriyyəni şübhə altına alır. Alimlər hesab edirlər ki, planetin daxili su ehtiyatı onun yaranma dövründən bəri mövcuddur.

Bu nəticə "dərin su dövranı" anlayışını gündəmə gətirib. Su, okean plitələrinin mantiyaya batdığı subduksiya zonaları vasitəsilə yerin dərinliklərinə daşınır, orada minerallarda saxlanılır və sonradan vulkan fəaliyyəti və ya mantiyadan qalxan isti axınlarla yenidən səthə qayıda bilər.

Tədqiqatda səs dalğalarının mantiyadan keçid sürətini ölçən seysmik tomoqrafiya üsulundan istifadə olunub. Alimlər dalğaların zəiflədiyi sahələrdə suyun toplandığını müəyyən ediblər. Laboratoriya şəraitində aparılan yüksək təzyiq və temperatur təcrübələri isə ringvuditin böyük miqdarda su saxlaya biləcəyini təsdiqləyib.

Bu xəbərə uyğun olaraq sizin üçün Yer mantiyasının kəsiyi və gizli su ehtiyatlarını təsvir edən elmi illüstrasiya hazırlayım?

Aydın