25 illik missiya başa çatır: BKS 2030 da orbitdən çıxarılacaq

NASA, 1998-ci ildə orbitə çıxarılmış və 2000-ci ildən bəri fasiləsiz istifadə olunan Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın (BKS) 2030-cu ildə  Yer atmosferinə daxil ediləcəyini açıqlayıb. Stansiya Sakit okeanın uzaq bir nöqtəsinə yönləndirilərək zərərsizləşdiriləcək.

Qaynarinfo xəbər verir ki, 25 il ərzində fəaliyyət göstərən BKS, insanlığın ən böyük elmi əməkdaşlıq layihələrindən biri kimi tarixə düşüb. Burada 4 mindən çox elmi təcrübə aparılıb. Bu təcrübələr arasında xərçəng dərmanlarının kristallaşdırılması, süni retina istehsalı, DNT ardıcıllığı və optik liflərin hazırlanması kimi mühüm işlər var.

İndiyədək 26 ölkədən 300-ə yaxın astronavt BKS-də çalışıb. Onun bağlanması ilə yanaşı NASA və tərəfdaşları alçaq Yer orbitindən çəkilməyi planlaşdırmır. Əksinə, yeni dövrdə özəl kosmik stansiyaların qurulması üçün 400 milyon dollardan çox sərmayə yatırılıb.

"SpaceX", "Boeing", "Axiom Space", "Blue Origin" və "Starlab" kimi şirkətlər artıq yeni nəsil modullar üzərində işləyir. Məqsəd BKS tamamilə sıradan çıxmadan əvvəl 4 nəfərlik heyətlərin ən azı 30 gün qala biləcəyi özəl stansiyaları sınaqdan keçirməkdir.

NASA gələcəkdə bu stansiyalardan "xidmət satın almağı” planlaşdırır. Bu model hazırda yük və astronavt daşınmasında uğurla tətbiq olunur.

BKS-in fəaliyyətinin dayanması ilə Çin xüsusi olaraq ön plana çıxacaq. Çinin Tiangong kosmik stansiyası artıq 2021-ci ildən bəri daimi insanlı missiyaları qəbul edir. 2030-dan sonra isə dünyanın ən uzunmüddətli insanlı stansiyası olacaq.

NASA-ya görə, BKS-in mirası itirilməyəcək. Yeni özəl stansiyalar Ay və Mars missiyaları üçün kritik təcrübələrin aparılacağı platformalara çevriləcək.

BKS isə son illərinə qədər göy üzündə ən parlaq obyektlərdən biri olaraq müşahidə ediləcək. O, həm də insanlıq tarixində ortaq ağıl və əməkdaşlığın simvolu kimi yadda qalacaq.

Günay