30 dan çox dərman vurulan, geni dəyişdirilən çiyələklər... Ekspertdən XƏBƏRDARLIQ

Artıq xeyli vaxtdir ki, bazar və marketlərdə alıcılara mövsümü olmayan meyvələr, xüsusən də çiyələk təklif olunur. Bu giləmeyvəni alıb yeyən də var, almağa ehtiyat edən də. Mütəxəssislər deyir ki, A, B və C vitaminləri ilə zəngin olan çiyələyin insan orqanizminə faydası çoxdur. Gün ərzində 7-8 ədəd çiyələk yemək günlük C vitamini normasını ödəyir. Amma çiyələyi yeməzdən öncə mütləq şəkildə bol su ilə yuymaq lazımdır. Həmçinin təbii və keyfiyyətli məhsulu seçərkən çiyələyin mövsüm olmasına xüsusi diqqət edilməlidir.

Mövzu ilə bağlı Bakupost.az -a danışan Qida Təhlükəsizliyi Hərəkatının rəhbəri, sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynova bildirib ki, hazırda satışa çıxarılan çiyələklər istixana şəraitində yetişdirilib:

“Xüsusilə, yetişdirilməsi zamanı bir çox kimyəvi maddələrdən, zərərvericilərdən qorumaq üçün istifadə olunan pestisidlərdən, hormonlu gübrələrdən istifadə olunur. Belə çiyələkləri çox vaxt hamilə, süd verən qadınlar və uşaqlar istehlak edirlər. Bu da onların sağlamlığı üçün çox riskli qida hesab olunur. Vətəndaşlar alınan kimi çiyələyi yuyulmadan istehlak edirlər. Belə halda dərmanlı, süni yetişdirilmiş çiyələk mədə-bağırsaq sisteminin, bağırsaq mikroflorasının pozulmasına, zəhərlənməyə, allergik reaksiyalara gətirib çıxarır. Uzunmüddətli, çox istehlak etmək isə qaraciyər funksiyasının pozulmasına səbəb ola bilər".

M.Hüseynova qeyd edib ki, mövsümdən əvvəl çiyələk yeməyi məsləhət görmür:

"Bu, hazırda mövsümü olmayan, lakin satılan digər meyvələrə də aiddir. Çiyələk alarkən daha çox təbii görünüşlü, tünd qırmızı rəngdə, yaxud bir qədər solğun, orta ölçülü çiyələkləri seçmək lazımdır. Çiyələk çox iri, parlaq qırmızıdırsa, qoxusu hiss olunmursa, hamısı eyni forma və ölçüdədirsə, bu, meyvənin süni şəkildə yetişdirildiyinin göstəricisidir. Yeməzdən əvvəl, yaxşı olar ki, çiyələklər adi suda on dəqiqə saxlanılsın. Süni yetişdirilən çiyələkdirsə, suya bir qədər duz və az miqdarda sirkə də əlavə etmək olar. Bu, çiyələyin tərkibindəki pestisid qalığını azalda bilər. Yarpaqlarını isə yuduqdan sonra qoparmaq lazımdır. Bəzi hallarda xanımlar çiyələyin yarpağını təmizləyib, sonra yuyurlar. Bu da çiyələyin səthindəki dərman qalıqlarının yarpaq kökündən meyvənin içinə nüfuz etməsinə səbəb olur və keyfiyyətinin pozulmasına gətirib çıxarır. Mütləq yerli məhsul almaq tövsiyə olunur. Erkən satışa çıxarılıbsa, birmənalı şəkildə xroniki xəstəliyi olan yaşlılar, uşaqlar, hamilə və süd verən qadınlar istehlak etməməlidirlər. Əks halda zəhərlənmə və allergiya problemləri ortaya çıxa bilər”.

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov isə deyib ki, hazırda satılan çiyələklər normal ölçüdən dəfələrlə böyükdür:

“Çiyələk həddən artıq böyükdürsə, onun geni dəyişdirilib. Dərmansız yetişən çiyələk o ölçüdə ola bilməz. Mən çiyələk plantasiyasında olub və onun necə yetişdirildiyini müşahidə etmişəm. Çiyələk yetişdirilməsində 30-dan çox dərmandan istifadə olunur. Lakin insanlar çiyələyi az yediyi üçün kütləvi zəhərlənmə baş vermir. Mövsümü olmayan, kimyəvi maddələrlə yetişdirilmiş meyvələrdən istifadəni məsləhət görmürəm. Əks halda zəhərlənmə ola bilər”.

Sevinc,

BakuPost