Icma.az
close
up
RU
30 il əvvəl verilən proqnoz bu gün dəhşətli şəkildə gerçəkləşdi

30 il əvvəl verilən proqnoz bu gün dəhşətli şəkildə gerçəkləşdi

Qaynarinfo saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Elm adamları keçmiş proqnozların gözlənildiyindən daha dəqiq olduğunu üzə çıxarıb. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, 1996-cı ildə hazırlanan hesabatda dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi ilə bağlı verilən proqnozlar bu gün əldə olunan peyk məlumatları ilə tam üst-üstə düşür.

Tulane Universitetindən professor Torbyörn Törnkvist və dosent Zönke Danqendorfun da yer aldığı tədqiqat qrupu dəniz səviyyəsindəki dəyişiklikləri araşdıraraq 1990-cı illərdə aparılan iqlim proqnozlarının etibarlılığını sınayıb. Onlar yalnız temperatur göstəricilərinə deyil, daha sabit və həssas göstərici sayılan dəniz səviyyəsinin artımına diqqət yetiriblər.

1993-cü ildən bəri aparılan peyk müşahidələri okeanların orta səviyyəsində ardıcıl artım olduğunu göstərir. Maraqlısı odur ki, bu artım qrafiki 1996-cı ildə yayımlanan Hökumətlərarası İqlim Dəyişikliyi Panelinin (IPCC) hesabatındakı proqnozla demək olar ki, eyni olub.

IPCC-nin 1996-cı il hesabatında 1993–2023-cü illər arasında dəniz səviyyəsinin 6–7 santimetr yüksələcəyi gözlənilirdi. Bugünkü ölçmələr isə artımın təxminən 8 santimetr olduğunu göstərir. Yalnız 1 santimetr fərqin olması, o dövrdəki məhdud texnoloji imkanlara baxmayaraq, proqnozların nə qədər dəqiq olduğunu sübut edir. Professor Törnkvist bu nəticəni belə dəyərləndirib: "1990-cı illərin modellərinin bu günlə müqayisədə nə qədər primitiv olduğunu düşünsək, bu qədər yaxın nəticə doğrudan da heyrətləndiricidir”.

Elm adamlarına qarşı səsləndirilən "keçmişdə yanıldılar” arqumenti bu tapıntılar qarşısında əhəmiyyətini itirir. Çünki 30 il əvvəlki proqnozlar bu günkü reallıqla üst-üstə düşərək iqlim modellərinin etibarlılığına güclü sübut təqdim edir.

Aradakı kiçik fərq isə sonradan əldə olunan elmi biliklərlə izah olunur: həmin illərdə Qrenlandiya və Antarktidadakı buzulların ərimə sürəti və okeanlarla qarşılıqlı təsiri dəqiq bilinmirdi. İndi isə bu bölgələrin əlavə təsirinin təxminən 2 santimetr olduğu hesablanır.

Alimlər bildirirlər ki, dəniz səviyyəsi sabit xətlə deyil, dəyişkən templə yüksəlir. Güclü fırtınalar, daşqınlar və regional iqlim hadisələri bu artımı müvəqqəti olaraq gizlədə bilər. Eləcə də okean axınlarının sürətindəki dəyişikliklər bəzi yerlərdə suyun qalxmasına, digərlərində isə azalmasına səbəb ola bilir. Buna görə də qlobal miqyaslı müşahidələr aparmaq daha sağlam yanaşma sayılır.

Əldə olunan nəticələr iqlim elminin güclü elmi əsaslara söykəndiyini göstərsə də, eyni zamanda narahatedici mənzərəni də üzə çıxarır. Çünki modellərin ortaq məqamı dəniz səviyyəsinin xətti yox, getdikcə sürətlənən templə yüksələcəyini göstərir. Bu isə yaxın onilliklərdə böyük şəhərlərin və sahil zonalarının davamlı olaraq su altında qalması ehtimalını artırır.

Danqendorf bu barədə belə deyib: "Dəniz səviyyəsi hər yerdə eyni dərəcədə qalxmır; bölgələr arasında böyük fərqlər müşahidə olunur”.

Tədqiqat NASA-nın peyk proqramları və NOAA-nın okean izləmə məlumatları ilə dəstəklənib. Mütəxəssislər dəniz səviyyəsinin davamlı izlənilməsinin, sahil bölgələrində yaşayan milyonlarla insan üçün həyati qərarların qəbulunda həlledici əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayır.

Aydın

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:30
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 28 Avqust 2025 18:28 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see248

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see216

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see202

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see197

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see196

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see164

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see151

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see149

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see149

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see142

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see139

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see136

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see130

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see128

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see128

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see127

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see127

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see126

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see125

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri