40 dan çıxarma: Sosial ənənə, tibbi təhlükə Nəyi dəyişək, nəyi qoruyaq?

Yəqin ki, hər birimiz və ya ailə üzvlərimiz ən azı bir dəfə hansısa körpənin “40 mərasimi”nə qatılmışıq. Bu mərasimlər bəzən sadəcə evdə ailə arasında, bəzən isə restoranlarda çoxsaylı qonağın iştirakı ilə keçirilir.

İllərdir davam edən, nəsillərdən nəsillərə ötürülən bu ənənə ilk baxışda təhlükəsiz görünsə də, körpənin sağlamlığı üçün ciddi risklər daşıya biləcəyi unudulmamalıdır.

Bəs, yenidoğulmuş körpələr “40-ı çıxan” kimi çoxsaylı insanla təmasa həqiqətən hazır olurlarmı?

Vaqif Qarayev: “40 çıxmaq” və “uşaqgördü” adəti köhnədən qalmış, artıq funksiyasını itirmiş bir ənənədir

Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən pediatr Vaqif Qarayev bildirib ki, 40 məsələsi elmdə yoxdur, bu, daha çox müsəlman dünyasında formalaşan bir anlayışdır.

V.Qarayevin sözlərinə görə, uşaq doğulduqdan sonrakı ilk 4 həftə, yəni 28 gün “yeni doğulma dövrü” adlanır. Müsahibimiz bildirib ki, bu dövrü öyrənən xüsusi bir tibb sahəsi var və ona neonatologiya deyilir.

Pediatr bu mərhələnin sonrakı inkişaf dövrlərindən öz spesifik xüsusiyyətləri ilə fərqləndiyini deyib. Bu zaman rast gəlinən xəstəliklər və onlara yanaşma üsulları da fərqli olur.

Həmsöhbətimiz hesab edir ki, “40 çıxmaq” və “uşaqgördü” adəti köhnədən qalmış, artıq funksiyasını itirmiş bir ənənədir.

Həkim onu da vurğulayıb ki, çox vaxt 40 gün tamam olmadan da belə məclislər təşkil edilir:

“Halbuki bu yaşda, yəni yeni doğulma dövründə uşaq mümkün qədər kənar kontaktlardan uzaq saxlanmalıdır. Çünki infeksiyalara çox meyilli olurlar və yoluxduqda xəstəliyi ağır keçirirlər.

Düşünürəm ki, “uşaqgördü” nə qonağa, nə qəbul edən ailəyə, nə də körpəyə real fayda verir. Əksinə, həm xərc, həm də vaxt itkisinə səbəb olur”.

Yusif Nəbiyev: Bu ənənənin sosial birləşdirici funksiyası qorunmalı, lakin forması dəyişməlidir

Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-la fikirlərini bölüşən sosioloq Yusif Nəbiyev isə bildirib ki, bu ənənənin simvolik baxımdan funksional tərəfi olsa da, risk tərəfi də mövcuddur.

Onun sözlərinə görə, "40 çıxarma" mərasimi tarixən körpənin “həyata alışması” və ananın doğuşdan sonrakı təcrid dövrünün bitməsini simvolizə edib:

“Bu, eyni zamanda ailənin sosial kapitalını da gücləndirici rola sahib olub. Belə ki, həmişə bu bəhanə ilə qohumlar, qonşular gəliblər və bununla da münasibətlərin daim möhkəm qalmasına töhvə veriblər. Kəndlərdə və kiçik icmalarda bu, həm də ictimai dəstək sistemini işə salırdı. Yəni kimsi uşaq üçün hədiyyə gətirir, kimisi ev işlərinə kömək edirdi”.

Müsahibimiz nəzərə çatdırıb ki, keçmişdə tibbi-epidemioloji biliklər kifayət qədər olmadığından, körpə immunitetinin zəif olması nəzərə alınmayıb. Y.Nəbiyev əlavə edib ki, indi isə yeni doğulmuş körpənin çox sayda insanla yaxın təmasda olması, xüsusən, öpülməsi, qucağa alınması infeksiya riski yaratdığı üçün tibbi baxımdan çox da məqbul qarşılanmır.

Sosioloq körpələr üçün adi qrip xəstəliyinin belə ağır nəticələr verə bilməsinin heç kəsə sirr olmadığını vurğulayıb.

Həmsöhbətimizin fikrincə, bu ənənənin sosial birləşdirici funksiyası qorunmalı, lakin forması dəyişməlidir:

“Dövrün tələbləri və bilgilərinə uyğun formada optimizasiya edilməlidir. Misal üçün, daha az adamla, ola bilər ki, açıq havada və ya fiziki təmas olmamaq şərtilə simvolik məclislər hələ də təşkil edilə bilər, lakin körpəni izdihamın önünə çıxarmamaq şərtilə. Düşünürəm ki, bu formada həm bu məclislərin sosial funksiyanı qorumuş olarıq, həm də riskləri minimallaşdırarıq”.

Mina Mikayılova