40 illik PKK terrorunun Türkiyəyə vurduğu ZƏRƏR

1984-cü ildə yaradılan PKK terror təşkilatı özünün ləğv edildiyini elan edib. Terror təşkilatı 5-7 may tarixlərində qurultay keçirib və qurultayda təşkilatın ləğvinə qərar verilib.

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan PKK terror təşkilatının özünü ləğv etməsini önəmli qərar adlandırıb.

“Bölgəmizdə dayanıqlı sülh və sabitliyin hakim olması baxımından bu qərarı olduqca önəmli hesab edirəm. Bu qərardan sonra atılacaq müəyyən əməli addımlar var. Onları da yaxından izləyəcəyik”, - deyə nazir qeyd edib.

Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AK Parti) sözçüsü Ömər Çelik də qərarı “terrorsuz Türkiyə” hədəfi baxımından əhəmiyyətli mərhələ adlandırıb. "Terrorizm tamamilə bitərsə, yeni dövrün qapısı açılacaq", - partiya rəsmisi vurğulayıb.

PKK-nın Türkiyəyə qarşı uzun illərdir davam edən silahlı mübarizəsi ölkəyə təkcə təhlükəsizlik baxımından deyil, iqtisadi və sosial baxımdan böyük zərər verib. Rəsmi açıqlamalara və beynəlxalq hesabatlara əsasən, təşkilatın fəaliyyəti nəticəsində Türkiyənin ümumi iqtisadi itkiləri trilyonlarla dollarla ölçülür. Bu zərərlərin əhəmiyyətli hissəsi birbaşa hərbi əməliyyatlara, təhlükəsizlik tədbirlərinə və fövqəladə vəziyyətlərə ayrılan dövlət vəsaiti ilə bağlıdır.

Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Ağsaqallar Şurasının sədri Binəli Yıldırım 2023-cü ildə verdiyi açıqlamasında PKK-nın Türkiyə iqtisadiyyatına vurduğu ümumi zərərin təxminən 3 trilyon dollar olduğunu bildirmişdi. Bu vəsaitin 400 milyard dolları birbaşa hərbi və təhlükəsizlik xərcləri ilə əlaqələndirilir, qalan hissə isə uzunmüddətli iqtisadi inkişafın qarşısının alınması, sosial xidmətlərə olan təzyiq və bölgəyə yönəlik sərmayələrin azalması ilə izah olunur.

Beynəlxalq təşkilatların apardığı araşdırmalarına görə  1985-ci ildən indiyədək PKK ilə silahlı qarşıdurma nəticəsində Türkiyə təxminən 4,2 trilyon dollarlıq iqtisadi inkişaf potensialını itirib. Yəni bu dövrdə yalnız dövlət deyil, həm də özəl sektor, regionlar və fərdi sahibkarlar bu qarşıdurmanın doğurduğu qeyri-sabitlik səbəbilə böyük iqtisadi imkanlardan məhrum qalıblar.

Xüsusilə PKK-nın fəaliyyət göstərdiyi Şərqi və Cənub-Şərqi Anadolu bölgələri ağır sosial və infrastruktur itkiləri ilə üzləşib. Təşkilatın hücumları nəticəsində yollar, enerji xətləri, su infrastrukturu dəfələrlə zədələnib, kəndlər boşalıb və dövlətin normal idarəetməsi çətinləşib. Bu bölgələrdə yoxsulluq və işsizlik səviyyəsi ölkə ortalamasından dəfələrlə yüksəkdir. Nəticədə insanlar əsas yaşayış yerlərini tərk etməyə məcbur olub.

Türkiyə hökuməti son illərdə bu vəziyyətə qarşı konkret inkişaf siyasətləri həyata keçirməyə başlayıb. 2024-cü ildə elan olunan və dəyəri 14 milyard dollar olan genişmiqyaslı inkişaf planı bu istiqamətdə atılan addımlardan biridir. Proqram çərçivəsində 198 layihənin həyata keçirilməsi və bununla da PKK-nın təsirində olan bölgələrin sosial-iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması hədəflənir. Layihələrin icrası nəticəsində bölgə əhalisinin illik gəlirinin orta hesabla 49 min lirə artacağı proqnozlaşdırılır. Hökumət bu proqram vasitəsilə həm bölgənin iqtisadi həyatını canlandırmağı hədəfləyir.