Icma.az
close
up
RU
4000 illik gil lövhələr dünyanın ilk imperiyasının sirlərini açdı

4000 illik gil lövhələr dünyanın ilk imperiyasının sirlərini açdı

Qaynarinfo saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Arxeoloqlar təxminən 4000 il yaşı olan qədim gil lövhələr aşkar ediblər. Bu tapıntılar dünyanın ilk imperiyası hesab edilən Akkadın mövcudluğunu təsdiqləyən ən qədim yazılı sübutlardan biridir və onun son dərəcə mürəkkəb bürokratik sistemini üzə çıxarır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Interesting Engineering" portalının məlumatına görə, tapılmış gil lövhələr qədim Şumer şəhəri Girsunun (indiki İraq ərazisində yerləşən Tello) dövlət arxivlərinin qalıqlarıdır. Onlar şəhərin xarabalıqlarında, arxiv binasının qalıqları arasında aşkarlanıb.

Bu sənədlər eramızdan əvvəl 2300–2150-ci illəri əhatə edir və həmin dövrdə Girsunun Akkad sülaləsinin nəzarəti altında olduğunu sübut edir. Lövhələr Akkad imperiyasının idarəetmə sisteminə dair ilk konkret dəlilləri təqdim edir.

Dövlət yazışmaları mixi yazı ilə yazılmışdı və təchizat, xərclər kimi müxtəlif hökumət fəaliyyətlərini sənədləşdirirdi. Bu qeydlərə balıq, mal-qara, taxıl, parçalar və hətta qiymətli daş-qaşlar daxildir.

"Onlar hər şeyi qeydə alırdılar. Əgər bir qoyun imperiyanın ən ucqar nöqtəsində ölsəydi, bu da mütləq qeyd olunardı. Akkadlılar bürokratiyaya tamamilə aludə idilər", deyə Britaniya Muzeyinin kuratoru Sebastyan Rey bildirir.

Bundan əlavə, lövhələr əhalinin siyahıya alınması, o cümlədən kişilərin, qadınların və uşaqların adları və peşələri barədə məlumatları da özündə ehtiva edir. Bu, Akkad dövlətinin genişmiqyaslı və sistemli bir idarəetmə aparatı qurduğunu göstərir.

Lövhələrdəki yazılar qadınların da Akkad cəmiyyətində mühüm mövqelərə sahib olduğunu göstərir. Ekspertlərin fikrincə, cəmiyyət əsasən patriarxal olsa da, qadınlar mühüm vəzifələr tuturdular, məsələn, ali kahinlər olurdular.

Eyni zamanda, lövhələr akkadlılar arasında müxtəlif peşələrin mövcudluğunu sübut edir. Onların arasında daş oyma ustaları kimi ixtisaslı sənətkarlar və məbədləri süpürən fəhlələr kimi adi işçilər də olub.

Maraqlıdır ki, bəzi lövhələrdə memarlıq çertyojları, əkin sahələrinin planları və su kanallarının xəritələri tapılıb. Bu isə Akkad idarəçiliyinin yüksək səviyyədə planlaşdırma və sənədləşdirmə aparmasından xəbər verir.

Bu tapıntılar qədim imperiyaların idarəçilik sistemlərini daha yaxşı anlamağa imkan verir və dünyanın ilk mərkəzləşdirilmiş dövlət strukturlarından birinin sübutu kimi qiymətləndirilir.

Aydın

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az-ı izləyin.
seeBaxış sayı:58
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Mehriban Əliyeva ilə Matviyenkonun görüşü oldu VİDEO

16 Mart 2025 19:20see295

Ürəyimi nişan al, Kələntər dayı, ağrıdır axı… Cəlalı həmişəlik İTİRDİK

17 Mart 2025 14:55see169

ABŞ də cinayətkarlar pitonlarla hədə qorxu gələrək YDM ni qarət ediblər

17 Mart 2025 03:02see155

Qarın yağını yandırmaq üçün gündə neçə addım atmaq lazımdır..?

17 Mart 2025 01:08see130

“Yunayted”dən səfərdə inamlı qələbə

17 Mart 2025 00:56see130

Elçin Əzizov: Klassik musiqi heyrətamiz bir sənət növüdür

16 Mart 2025 22:57see129

Prezident Ərdoğan gənclərlə görüşüb VİDEO Yeni Gündəm

16 Mart 2025 23:39see124

Ermənistan yenidən ATƏŞ AÇDI

16 Mart 2025 20:28see124

Sosioloq: Internat məktəblərindəki uşaqların vəziyyəti o qədər də ürəkaçan deyil

17 Mart 2025 14:59see123

Palmer millidə forma geyinməyəcək

16 Mart 2025 21:59see123

Üz dərisini hamar, parlaq və gözəl edən 2 MEYVƏ

17 Mart 2025 02:03see122

“Sabah” rekorda şərik oldu

17 Mart 2025 12:17see119

Abşeronda yeni çəkilən yol su içində qalıb SƏBƏB NƏDİR?

17 Mart 2025 14:41see119

İnvestisiya etdiyiniz hər qəpiyə dəyər olan üç işlənmiş avtomobil

17 Mart 2025 00:56see119

“Hər oyun kobud səhvlər buraxırıq” Berdıyev

16 Mart 2025 21:14see118

Hikmət Babaoğlu: “Dövlətimizin imkanları var ki, həmin şəxsləri Azərbaycana gətirsin”

17 Mart 2025 15:15see118

TƏBİB: "Xızıda yol qəzasında xəsarət alanlar Bakıdakı tibb müəssisəsinə təxliyə olunub" YENİLƏNDİ

17 Mart 2025 15:05see118

Bu film Rusiyada ilin ən çox gəlir gətirən filmləri arasında altıncı sırada yer tutur

16 Mart 2025 22:35see117

ABŞ Rusiyaya qarşı qurulan beynəlxalq qrupu tərk edir

17 Mart 2025 10:54see117

“Nyukasl” “Liverpul”u məğlub etdi ÇEMPİON OLDU

16 Mart 2025 23:06see116
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri