Icma.az
close
up
RU
ABŞ İranın şərtlərini qəbul edərsə...

ABŞ İranın şərtlərini qəbul edərsə...

Yeniazerbaycan saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

Uranın zənginləşdirilməsi bir il müddətinə dayandırılacaq

ABŞ-la İran arasında nüvə mövzusunda danışıqlar davam edir. Xatırladaq ki, İran uzun müddətdir nüvə fəaliyyətinə görə Qərbin genişmiqyaslı sanksiyaları ilə üzləşib. ABŞ isə İranın nüvə proqramını qlobal təhlükəsizliyə təhdid kimi dəyərləndirir. Rəsmi Tehran  proqramın reallaşdırılmasının onun üçün hədəf olduğunu bildirir. Nüvə proqramına görə tətbiq olunan sanksiyalar müxtəlif sahələri, xüsusilə qonşu dövlətin neft ixracının məhdudlaşdırılmasını əhatə edir.

Vaşinqton beşinci raundu konstruktiv hesab edir

Donald Tramp ABŞ-da hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra İranla nüvə danışıqları bərpa edilib. Belə ki, ABŞ və İran Omanın vasitəçiliyi ilə Tehranın nüvə proqramı ilə bağlı fikir ayrılıqlarını həll etmək üçün beş raund danışıqlar aparıb. Onlardan üçü - aprelin 12-si, 26-sı və mayın 11-də Maskatda, digəri isə aprelin 19-da Romada baş tutub. Sonuncu - beşinci raund isə mayın 23-də Omanın Romadakı diplomatik nümayəndəliyində gerçəkləşib.  Danışıqlarda İran nümayəndə heyətinə xarici işlər naziri Abbas Əraqçi, Amerika nümayəndə heyətinə isə prezidentin xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff başçılıq edib.

Görüşün detalları açıqlanmasa da, rəsmi Vaşinqton danışıqları konstruktiv hesab edir. Prezident Donald Tramp bəyan edib ki, Birləşmiş Ştatlar İranla yaxşı danışıqlar aparıb və Tehranın nüvə proqramı məsələsində irəliləyiş əldə edib.

“The Wall Street Journal” nəşri öz mənbələrinə istinadən yazır ki, Vaşinqton və Tehran nüvə sövdələşməsinə gedən yolda aralıq mərhələ olacaq çərçivə sazişini razılaşdırmağa çalışırlar: “İran hesab edir ki, belə bir saziş “yeni sövdələşməyə doğru bir addım” olacaq və ona mülki nüvə proqramı hüququnun təsdiqlənməsini və nüvə silahı yaratmağa çalışmamaq öhdəliyini daxil etməyi təklif edir. Bundan başqa, razılaşma İranın nüvə obyektlərində ciddi yoxlamaların keçirilməsi tələbini də ehtiva edə bilər. Vaşinqton isə aralıq sazişdə texniki qrupların gələcəkdə üzərində işləyəcəyi konkret hədəfləri sadalamaq istəyir. ABŞ həmçinin çərçivə sazişinin “daha çox təlimat xarakteri daşıyacağına” ümid edir”.

Nəşr qeyd edib ki, çərçivə sazişi üzərində işdə əsas mübahisəli məsələ İranın uran zənginləşdirmək hüququ olaraq qalır. ABŞ Tehrandan bu fəaliyyətdən tamamilə imtina etməsini tələb edir, lakin İran hakimiyyəti bu tələbi rədd edir və ölkələrinin nüvə proqramının yalnız sülh xarakteri daşıdığını bildirir.

ABŞ İranın şərtlərini qəbul edərsə...

“Reuters” agentliyi isə İran mənbələrinə istinadən məlumat yayıb ki, Tehran  ABŞ bu ölkənin dondurulmuş aktivlərini blokdan çıxarmağa və uranın dinc məqsədlər üçün zənginləşdirmə hüququnu tanımağa razı olarsa, uranın zənginləşdirilməsini bir il müddətinə dayandıra bilər. Mənbələrin fikrincə, ABŞ İranın şərtlərini qəbul edərsə, iki tərəf “siyasi razılaşma” əldə edə bilər. Qeyd olunub ki, məsələ hələ amerikalı danışıq komandası ilə müzakirə edilməyib. Belə bir razılaşmanın şərtlərinə görə, İran bir il müddətinə uranın zənginləşdirilməsini dayandıracaq. Yüksək səviyyədə zənginləşdirilmiş ehtiyatların bir hissəsi digər ölkələrə göndəriləcək və ya dinc məqsədlər üçün yanacağa çevriləcək.

“Reuters” yazıb ki, ABŞ dəfələrlə İranın nüvə proqramı ilə bağlı yeni sazişin  nüvə silahı yaratmaq üçün həyata keçirilə bilən zənginləşdirmənin dayandırılmasını nəzərdə tutmalı olduğunu bəyan edib. İran dəfələrlə belə silah yaratmaq niyyətində olmadığını açıqlayıb.

İranın Atom Enerjisi Təşkilatının rəhbəri Mohammad Eslami isə bildirib ki, əgər Tehran və Vaşinqton İranın nüvə proqramı üzrə razılığa gələrsə, İran Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyindən (BAEA) olan amerikalı müfəttişlərin ölkənin nüvə obyektlərinə buraxılması imkanını nəzərdən keçirə bilər. O vurğulayıb ki, İran nüvə enerjisindən yalnız dinc məqsədlər üçün istifadə edir. M.Eslami qeyd edib ki, İranın uranın daha da zənginləşdirilməsi ilə bağlı mövqeyi tamamilə qanunidir.

İran güzəştə açıqdır

Bütün bunların fonunda Tehran nüvə proqramından tam imtina etmək niyyətində deyil. CNN telekanalına müsahibəsində İslam Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi İsmail Baqai deyib ki, İran ABŞ ilə nüvə proqramı barədə danışıqlarda güzəştə açıqdır, lakin uranın zənginləşdirilməsi və dinc nüvə enerjisi məsələsi müzakirə mövzusu deyil: “Əgər danışıqların məqsədi İranın nüvə proqramının bir hissəsi kimi silah istehsal etməyəcəyinə dair zəmanət almaqdırsa, düşünürəm ki, bunu çox asanlıqla edə bilərik. Amma ABŞ-ın niyyəti iranlıları dinc nüvə enerjisindən məhrum etməkdirsə, bu, bütün prosesi sual altına qoya bilər”. Onun sözlərinə görə, iranlılar heç bir təzyiqə boyun əyməyəcəklər: “Biz sözsüz ki, milli təhlükəsizliyimizi qoruyacağıq”.

Tərəflər Romada keçirilən beşinci görüşdə danışıqların davam etdirilməsini qərar alıblar.

N.BAYRAMLI

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:114
embedMənbə:https://yeniazerbaycan.com
archiveBu xəbər 30 May 2025 09:53 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Türkiyə və Azərbaycan Yaxın Şərqdə sülhün davamlı olmasına dəstək verəcək

14 Oktyabr 2025 15:27see329

Qəzzada sülh yaxındır? ŞƏRH

15 Oktyabr 2025 15:34see265

İsrail də açıqladı: Qəzzada yenidən müharibə başlaya bilər!

16 Oktyabr 2025 00:55see164

Millimizin Şotlandiya ilə matç üçün START HEYƏTİ

14 Oktyabr 2025 19:08see155

AFB Bank 2025 ci ilin III rübünü sabit maliyyə artımı və sürətli böyümə ilə başa vurub

14 Oktyabr 2025 18:41see137

Şəkər və yağdan daha pisdir...

14 Oktyabr 2025 21:37see136

Dövlət Departamenti: Tramp səkkiz ayda səkkiz müharibəyə son qoyub

15 Oktyabr 2025 00:49see136

“Putinin Türkiyəni təhdid etməsi barədə iddialar həqiqətə uyğun deyil” AKP sözçüsü

14 Oktyabr 2025 18:30see136

Vüqar Tofiqoğlunun 14.10.2025 ci il saat 16:00 da olan buraxılışı

14 Oktyabr 2025 18:39see133

Britaniya G7 ölkələri arasında ikinci ən sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyata sahib olacaq

14 Oktyabr 2025 21:44see132

Direktor: Azad edilmiş ərazilərdəki yaşayış məntəqələri enerji səmərəliliyi tələblərinə cavab verməlidirlər

14 Oktyabr 2025 18:53see129

Trampla Si Cinpinin görüş vaxtı artıq təyin olunub ABŞ rəsmisi

15 Oktyabr 2025 01:01see129

Burak mənfi 3 dərəcədə çəkiliş etdi

14 Oktyabr 2025 20:00see129

Tramp siyasi fəal Çarli Kirki ölümündən sonra Prezident Azadlıq Medalı ilə təltif edib

15 Oktyabr 2025 01:40see129

“Qarabağ”dan getmək üçün hərəkətə keçdi

14 Oktyabr 2025 20:15see128

Yardımlının Şıxlar kəndində 4 şagird təhsilsiz qalıb? Rəsmi AÇIQLAMA

15 Oktyabr 2025 20:13see128

Bank VTB nin aktivləri 6 faizə yaxın azaldı

14 Oktyabr 2025 17:16see125

ABŞ nin Nyu York ştatında ilk dəfə çikunqunya qızdırmasına yoluxma aşkar edilib

16 Oktyabr 2025 00:33see123

Dünyada buğdanın qiyməti çökdü

14 Oktyabr 2025 15:36see122

Tünd şokoladın FAYDALARI

14 Oktyabr 2025 13:46see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri