Alimlər insanların uzun saçlarının təkamül səbəblərini və genetik mexanizmlərini araşdırırlar

“Ginnesin dünya rekordları” kitabı: Anomal uzun saçlı insanlar böyümə dövrünü 30 ilə qədər uzada bilirlər

Bakı, 26 yanvar, AZƏRTAC

İnsanlar uzun saçlarla seçilən yeganə canlılar qrupudur. Alimlər bunun təkamül səbəblərini və genetik mexanizmlərini araşdırırlar.

AZƏRTAC “The Scientist” jurnalına istinadla xəbər verir ki, bir nəzəriyyəyə görə, insanların Afrikanın isti iqlimində yaşadıqları dövrlərdə bədən tüklərinin azalması tərin daha səmərəli buxarlanmasını və bədənin sərin qalmasını təmin edib. Bununla belə, baş günəş radiasiyasına daha çox məruz qalıb. Buna görə də baş dərisindəki sıx və qıvrılmış saçları günəşdən qorunmaq, istilik ötürülməsini azaltmaq və tərlə su itkisini minimuma endirmək üçün təkamül etmiş ola bilər. Bu xüsusiyyətlər qədim homininlərdən indiki insanlara qədər universal olaraq qorunub saxlanılıb.

Saçın uzunluğu onun böyümə dövrünün (anagen mərhələsinin) müddətindən asılıdır. Saçlar adətən 5-7 il ərzində anagendə qalaraq 50-110 santimetr uzunluğa çata bilər. “Ginnesin dünya rekordları” kitabına daxil olan Xie Qiuping kimi anomal uzun saçlı insanlar bu dövrü 30 ilə qədər uzada bilirlər. Uzun saçların genetik mexanizmlərində fibroblast böyümə faktoru 5 (FGF5) və Wnt10A kimi zülallar əsas rol oynayır.

Alimlər baş dərisi tüklərinin bədən tüklərindən nə ilə fərqləndiyini öyrənmək üçün genetik tənzimləyicilər üzərində tədqiqatlar aparırlar. Saç böyüməsi modelləri, genetik tədqiqatlar və hesablama alqoritmləri vasitəsilə əldə olunan məlumatlar saç tökülməsi və ya zəif saç böyüməsi kimi problemlərin müalicəsində yeni yollar aça bilər. Uzun saçların bioloji mexanizmlərini daha dərindən anlamaq, həm təkamül prosesini, həm də tibbi müalicə potensialını daha aydın şəkildə ortaya qoya bilər.