Alimlər sosial təsirin gözlənilməz yolunu aşkar etdilər

İnsanların sosial mühitdə necə nüfuz qazandığına gəldikdə, məsələ təkcə dostların sayında deyil, başqalarının əlaqələrini anlama qabiliyyətindədir. ABŞ-dan olan tədqiqatçılar bu qənaətə gəliblər. Onlar bir il ərzində birinci kurs tələbələrinin sosial münasibətlərini araşdırıblar.

Bizimyol.info xəbər verir ki, "Science Advances" jurnalında dərc olunmuş bu araşdırmada 187 tələbə iştirak edib. Onlar il ərzində altı dəfə sorğu anketlərini dolduraraq kimlə dost olduqlarını, həmçinin digər tələbələrin bir-birilə dost olub-olmadığını göstəriblər. Alimlər bu məlumatlardan istifadə edərək “sosial xəritələr” – insanlar arasındakı əlaqələrin vizual təsvirlərini hazırlayıb və bu əlaqələrin zamanla necə dəyişdiyini müşahidə ediblər.

Nəticələr gözlənilməz olub: il sonunda ən çox nüfuza sahib olan şəxslər, əslində, dərs ilinin əvvəlində ən populyar olanlar deyildilər. “Nüfuz sahibi olmaq üçün təkcə dostlara sahib olmaq kifayət deyil – ətraf mühitin necə qurulduğunu anlamaq lazımdır”, - deyə araşdırmanın aparıcı müəllifi, Stenford Universitetindən İzabella Aslarus bildirir.

Tədqiqat göstərib ki, sosial təsirin əsas açarı dostların sayında deyil, kimlə kimin dost olduğunu bilməkdədir. Ətraf mühitin strukturunu yaxşı anlayan – kim hansı qrupa aiddir, kimlər bir-birinə daha yaxındır kimi məlumatlara sahib olan tələbələr daha sonra qrup daxilində daha nüfuzlu mövqe əldə ediblər.

“Sosial məlumatlılıq, dostların sayından daha dəqiq şəkildə təsiri proqnozlaşdırır,” – deyə Braun Universitetindən doktor Oriyel Feldman-Holl, tədqiqatın həmmüəllifi vurğulayır.

Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu bilik tələbələrə effektiv davranmaqda – əlaqələr qurmaqda, insanları birləşdirməkdə və hətta münasibətlərin necə formalaşmasına təsir etməkdə üstünlük verib.

Bundan əlavə, araşdırma göstərib ki, dərs ili irəlilədikcə sosial şəbəkə daha sabit hala gəlib. Populyar iştirakçılar öz mövqelərində qalsalar da, ən nüfuzlu şəxslər zamanla dəyişib.

“Sosial təsir — dostların sayına görə verilən mükafat deyil. Bu, daxil olduğun şəbəkənin quruluşunu anlamanın nəticəsidir,” – deyə Aslarus bildirir.

Bu araşdırma liderliyin əsasları kimi qəbul edilən "xarizma" və "populyarlıq" anlayışlarını şübhə altına alır. Əvəzində isə müşahidə qabiliyyəti, empatiya və strateji düşüncənin – hətta dostluqda belə – nə qədər əhəmiyyətli olduğunu ön plana çıxarır.

Qadir, Bizimyol.info