Almaniyanın yeni kansleri dərhal hərəkətə keçdi Ukraynaya dəstək necə olacaq?

Almaniyanın yeni kansleri Fridrix Merz vəzifəsinin icrasına başladıqdan dərhal sonra ilk xarici səfərlərinə çıxaraq Avropa diplomatiyasında Almaniyanın yeni xəttini müəyyən etməyə başlayıb. O, seçildikdən cəmi 24 saat sonra Parisdə Fransa Prezidenti Emmanuel Makron, daha sonra isə Varşavada Polşanın Baş naziri Donald Tusk ilə görüşlər keçirib. Bu səfərlər sadəcə tanışlıq xarakteri daşımır, eyni zamanda Almaniyanın gələcək siyasi kursunun anonsu kimi qiymətləndirilir.

Merz “Die Welt” qəzetinə müsahibəsində Ukraynaya alman hərbçilərinin göndərilməsi məsələsinin “hazırda müzakirə olunmadığını” bildirdi. Onun fikrincə, bölgədə nə atəşkəs, nə də sülh sazişi üçün uyğun şərait mövcuddur. Bu mövqe, Almaniyanın birbaşa müdaxilədən yayınaraq, dolayısı ilə hərbi və siyasi dəstəyi artırmağa çalışdığını göstərir.

Merz vurğulayıb ki, Almaniya ABŞ ilə birlikdə Ukrayna ordusuna silah və sursat dəstəyi verəcək. Bu, Berlini Avropadakı “sakit güc” modelini qoruyaraq, daha çox təsir sahibi olmağa yönəldən bir siyasət kimi dəyərləndirilə bilər.

Kansler həmçinin qeyd edib ki, Almaniya Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanəti verə bilməsi üçün davamlı atəşkəs və razılaşma kimi ilkin şərtlər hələ mövcud deyil: “Biz sadəcə hələ şərtləri bilmirik”. Bu ehtiyatlı yanaşma Almaniyanın hüquqa əsaslanan diplomatiyasının davamıdır və eyni zamanda Rusiyaya dolayı mesajdır: Almaniya sərt mövqeyə hazırdır, amma hüquqi zəmin olmadan riskə getməyəcək.

Merz ABŞ-nin rolunu xüsusi vurğulayaraq, Avropanın münaqişəni təkbaşına həll edə bilməyəcəyini bildirib. Bu isə Almaniyanın ABŞ ilə sıx koordinasiya çərçivəsində, lakin daha fəal diplomatik təşəbbüslərlə güc balansını yumşaltmaq istədiyini göstərir.

Parisdə Merz və Makron iki ölkə münasibətlərində “yeni başlanğıc” barədə razılığa gəliblər. “3+3” formatında – yəni liderlər, xarici işlər və müdafiə nazirlərinin iştirakı ilə danışıqların aparılması qərarı, Almaniya-Fransa tandeminin Avropada geosiyasi liderliyə iddialı olduğunu göstərir.

Varşavadakı görüşdə isə əsas müzakirə mövzuları NATO-nun şərq cinahı və Almaniyanın sərhəd nəzarətini sərtləşdirmək planları olub. Polşa Baş naziri Tusk bu planlara ehtiyatla yanaşaraq qeyd edib ki, sərhəd nəzarəti ilk növbədə Aİ-nin xarici sərhədlərinə tətbiq olunmalıdır. Bu, Avropa daxilində miqrasiya siyasətinin yenidən gündəmə gələcəyinə işarədir.

Fridrix Merzin ilk diplomatik addımları göstərir ki, Almaniya beynəlxalq siyasətdə daha sistemli, lakin ehtiyatlı rol oynamaq niyyətindədir. Ukraynaya dəstək, ABŞ ilə koordinasiya, Fransa ilə sıx əməkdaşlıq və Rusiya ilə açıq qarşıdurmadan yayınmaq – yeni kanslerin xarici siyasət kursunun əsas istiqamətləridir.

Rasim Əliyev 

 "AzPolitika.info"