Antonio Quterreş: Sülh və təhlükəsizlik məsələlərində qadınların rolu artırılmalıdır

Bakı, 7 oktyabr, AZƏRTAC

BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş bazar ertəsi Təhlükəsizlik Şurasına bildirib ki, sülh sazişləri, təhlükəsizlik islahatları və münaqişədən sonra bərpa planlarının formalaşmasında daha çox qadın rol oynamalıdır.

AZƏRTAC təşkilatın məlumatına istinadla xəbər verir ki, Təhlükəsizlik Şurasında bu məsələ ilə bağlı 1325 saylı (2000-ci il) mühüm qətnamənin 25-ci ildönümü ərəfəsində qadınlar, sülh və təhlükəsizlik gündəliyi ilə bağlı illik açıq müzakirələr keçirilib.

Baş katib qeyd edib ki, bu qətnamə saysız-hesabsız digər qətnamələrə, hesabatlara və dəyirmi masalara ilham verməklə yanaşı, “sadə bir həqiqətə səs verdi: qadınların liderliyi ədalətli və davamlı sülhün mərkəzidir”.

A.Quterreş daha sonra deyib: “Ancaq açıq danışaq. Çox tez-tez biz bu iclaslara toplaşırıq, inam və öhdəliklə dolu müzakirələr aparırıq, lakin münaqişə zonalarında yaşayan qadın və qızların həyatında real dəyişiklikdən söhbət gedə bilməz”.

Baş katib son hesabatında qadın, sülh və təhlükəsizlik üzrə milli fəaliyyət planlarını qəbul edən 100-dən çox ölkəni əhatə edən son dörddəbir əsrdə əldə edilmiş irəliləyişləri vurğulayıb. “Ancaq qazanclar kövrəkdir və çox narahatlıq doğuran haldır ki, proseslər əksinə gedir. Dünyada biz hərbi xərclərdə həyəcanverici tendensiyalar, daha çox silahlı münaqişə, qadınlara və qızlara qarşı miqyası artan vəhşiliklər görürük”.

Onun sözlərinə görə, ötən il dünyada təxminən 676 milyon qadın ölümcül münaqişə hadisələrinin 50 kilometrliyində yaşayıb ki, bu, onilliklərin ən yüksək göstəricisidir. Cinsi zorakılıq da artıb, qızlara qarşı belə murdar hadisələr 35 faiz çoxalıb. Bəzi yerlərdə onlar bütün qurbanların təxminən yarısını təşkil edir.

A.Quterreş qadınların və qızların ictimai həyatdan sistematik şəkildə kənarlaşdırılmasının həddən artıq çox olduğu Əfqanıstandakı vəziyyətə keçməzdən əvvəl siyasətçilər, jurnalistlər və insan haqları müdafiəçiləri qismində ictimai həyatda iştirak edən qadınların necə zorakılıq və təqiblərə məruz qaldığını vurğulayıb. Bundan əlavə, Fələstin, Sudan, Haiti, Myanma və onun hüdudlarından kənarda qadınlar və qızlar ciddi risklər və dəhşətli zorakılıq səviyyəsi ilə üzləşirlər. “Qadın təşkilatları böhranlı vəziyyətlərdə milyonlarla insan üçün həyat xətti olaraq qaldıqları halda, bu qurumlar resurslardan məhrumdur”, -deyə Baş katib bildirib. O əlavə edib ki, münaqişə şəraitində olan yerli qadınların rəhbərlik etdiyi qrupların 90 faizi ağır maliyyə çətinliyi şəraitindədir və onların təxminən yarısının altı ay ərzində bağlanacağı gözlənilir.

Baş katib BMT-yə üzv dövlətləri keçən il qəbul edilmiş Gələcək Paktına uyğun olaraq qadınlar, sülh və təhlükəsizliklə bağlı öhdəlikləri sürətləndirməyə çağırıb. O, fəaliyyət istiqamətlərini qeyd edib, o cümlədən münaqişədən təsirlənmiş ölkələrdə qadın təşkilatları üçün maliyyənin artırılmasının vacibliyini vurğulayıb.