Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 80 illiyi elm, dil və milli inkişafın yeni mərhələsi

3 noyabr 2025-ci il tarixində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) 80 illik yubiley yığıncağı keçirildi. Tədbirdə Prezident İlham Əliyev iştirak edib və çıxışında akademiyanın keçdiyi yol, elmin rolunun artırılması, dilin qorunması və gələcək prioritetlər barədə geniş fikir bildirib. Bu yubiley yalnız tarixi bir gün deyil, həm də ölkənin elmi-siyasi strategiyasının cari mərhələsinin göstəricisidir.

AMEA ötən 80 ildə Azərbaycanda elmin formalaşmasında və intellektual fondun yaradılmasında aparıcı rol oynamışdır. Prezident İlham Əliyev çıxışında qeyd etdi ki, Akademiyanın maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, yeni elmi kitabxana və Milli Ensiklopediya üçün bina inşası, Elm Fondu və elmi strategiyaların qəbul edilməsi müstəqillik dövrünün vacib nailiyyətlərindəndir. Bu tədbir həmin siyasətin davamı və elmə olan diqqətin təsdiqi kimi qiymətləndirilməlidir.

Prezident çıxışında ilk növbədə Heydər Əliyev dövründən başlayan və müstəqillik illərində də davam edən elmin dəstəklənməsi siyasətini xatırlatdı. O, 1970-ci illərdən başlayaraq minlərlə gəncin aparıcı ali məktəblərə ezam edilməsinin Azərbaycanın intellektual potensialını artırdığını vurğuladı. Eyni zamanda, müstəqilliyin ilk illərinin çətin iqtisadi-sosial reallıqları və Akademiyanın o dövrdə dəstək alması faktı diqqətə çatdırıldı - bu, elmin dövlət siyasətində prioritet qalmasının göstəricisidir.

Texnoloji inkişaf və süni intellekt AMEA qarşısında duran yeni vəzifələr kimi konkretləşdirildi. Prezident İlham Əliyev bildirdi ki, artıq texnologiya və intellektual potensial zənginləşdirilmədən ölkələrin dayanıqlı inkişafı mümkün deyil və süni intellekt milli prioritetlərdə xüsusi yer almalıdır. Rəqəmsallaşma, kibertəhlükəsizlik və texnoloji inovasiyalar iqtisadiyyatın və təhlükəsizliyin əsas şaxələri kimi göstərildi. Bu çağırış AMEA-nın sahələrarası əməkdaşlığı artırmaq və yeni tədqiqat sahələrinə resurs yönəltmək üçün imkan yaradır.

Kibertəhlükəsizliklə bağlı əsas məqam - virtual hücumların real təhlükə mənbəyi olması və Kibertəhlükəsizlik Mərkəzinin yaradılmasının vaxtında atılan addım kimi qiymətləndirilməsi - çıxışın önəmli hissəsi idi. Prezident İlham Əliyev həmçinin hərbi sənayenin sürətlə inkişaf etdiyini və özəl sektorun bu sahəyə cəlb edildiyini vurğuladı; bu, elmi-texniki tədqiqatların praktik tətbiqinə birbaşa təkan verəcəkdir.

Regionların bərpası və iqtisadi inkişaf məsələləri də nitqin mərkəzində idi. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda aparılan böyük investisiya və infrastruktur layihələri, bərpaolunan enerji stansiyalarının inşası, geoloji kəşfiyyat işlərinin genişlənməsi gələcək elmi tədqiqatlar və sənaye tətbiqləri üçün yeni imkanlar yaradacaq. Prezident İlham Əliyev daha da qeyd etdi ki, bu regionlarda tapılan resurslar iş yerlərinin yaradılmasına və yerli sənayenin inkişafına xidmət edəcək.

Dil siyasəti də çıxışın vacib mövzusuna çevrilmişdi. Prezident İlham Əliyev Azərbaycan dilinin qorunması və xarici sözlərin sürətlə yayılmasının qarşısının alınması barədə narahatlığını səsləndirdi, ədəbi dilin təmizliyinin qorunmasının milli identiklik üçün vacib olduğunu vurğuladı. Bu, elmi nəşrlərdən tutmuş təhsil siyasətinə qədər geniş əks-səda doğuracaq məsələlərdə elmi ictimaiyyətə ciddi çağırışdır.

AMEA-nın 80 illik yubileyi milli elm üçün həm bayram, həm də yeni mərhələnin başlanğıcıdır. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı prioritetlər — texnoloji inkişafa, süni intellektə, kibertəhlükəsizliyə, hərbi-sənaye kompleksinin və bərpaolunan enerjinin inkişafına xüsusi diqqət - Akademiyaya yeni tədqiqat istiqamətləri və strategiyalar müəyyən etməyə imkan verir. Dilin qorunması və tarixi tədqiqatların gücləndirilməsi isə mədəni və tarixi siyasətə elmi əsaslar gətirəcək. AMEA üçün qarşıda duran əsas vəzifə budur: milli inkişafın tələblərinə cavab verən, praktiki nəticələr verən elmi araşdırmalar aparmaq və gənc tədqiqatçıları bu məqsədlərə cəlb etməkdir.

Azər SÜLEYMANOV,

Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi rayon təşkilatının sədri