Azərbaycan qadini adini tarix səhnəsinə qürurla həkk etmişdir

Azərbaycan qadını tarixin bütün dövrlərində, çətin siyasi-tarixi aşamalarında hünər və ləyaqətilə fəaliyyət göstərmiş, vətənimizin müdafiəsində yaxından iştirakdan tutmuş, siyasət və dövlət quruculuğu sahəsinə qədər bütün müstəvilərdə adını tarix səhnəsinə qürurla həkk etmişdir. Ötən əsrin əvvəllərində Azərbaycan qadınları Şərqin ilk demokratik respublikası olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə seçib-seçilmək hüququ qazanaraq ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında mühüm fəaliyyətləri ilə önə çıxmışlar.1990-cı illərin müstəqillik dalğası qadınlarımızın azadlıq əldə etmə¬si¬nə və bu azadlıqdan maksimum bəhrələnərək cəmiyyətin müxtəlif sfera¬la¬rında fəaliyyət göstərmələrinə zəmin yaratdı. İndi cə¬miy¬yət daha sürətlə irəliləyir, dünya cinsi fərdlər arasındakı hüquqları da¬ha çox bərabərləşdirməyə çalışır. Bu gün bir çox beynəlxalq simpozium və kon¬franslar gender problemlərinə həsr olunur.

1990-cı illərdən başlayaraq, Ümummilli lider Heydər Əliyev ölkə həyatının bütün sahələrində qadınlara xüsusi yer ayırdı, onların hərtərəfli fəaliyyətinə geniş meydan verdi. Ölkəmizdə dövlət səviyyəsində qadın siyasətinin əsasını qoyan Heydər Əliyev qadın şəxsiyyətinə böyük hörmətlə yanaşırdı. Dövlət başçısı qadın problemlərinin dövlət səviyyəsində həlli üçün mühüm fərman da imzalamışdır. 1998-ci ildə Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılmışdır. Heydər Əliyevin iştirakı ilə elə həmin ildə Azərbaycan qadınlarının I qurultayı, 2003-cü ildə isə II qurultayı baş tutmuşdur. Bu qurultaylar dövlət qadın siyasəti sahəsində ən əlamətdar və böyük hadisələrdən biri kimi qiymətləndirilir. Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikası qadınlarının I qurultayında çıxış edərək demişdir: “Azərbaycan qadını tarix boyu öz ağlı, zəkası, namusu, qeyrəti, isməti ilə, fədakarlığı, çalışqanlığı, mərdliyi, vətənpərvərliyi ilə, millətinə, torpağına olan hədsiz məhəbbəti ilə və gözəlliyi, Azərbaycan xalqının xüsusiyyətləri ilə tanınmışdır. Ancaq bununla bərabər, əsrlər boyu Azərbaycan qadınının üzərinə böyük zəhmətlər düşmüşdür. O zəhməti də qadın həmişə mərdliklə, cəsarətlə çəkmişdir və heç vaxt bu zəhmətdən inciməmişdir”. 1998-ci ildən etibarən hər beş ildən bir Azərbaycan qadınlarının qurultayları keçirilir. Bu qurultaylar dövlət qadın siyasəti sahəsində ən əlamətdar və böyük hadisələrdən biri kimi qiymətləndirilməlidir.
Hazırda dövlət qadın siyasəti Prezident İlham Əliyev tərəfindən yüksək səviyyədə davam etdirilir. Qadın hüquqlarının müdafiəsi, onlar üçün yaradılan bütün imkanların genişləndirilməsi Prezident İlham Əliyevin dövlət siyasətində müəyyən etdiyi prioritet istiqamətlərdəndir. 2006-cı ildə qadınlarla bağlı işlərin daha mütəşəkkil və ardıcıl şəkildə aparılması, ictimai həyatın bütün sahələrində bərabər hüquqların təmin olunması sahəsində hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi üçün 2006-cı ildə “Gender (kişi və qadınların) bərabərliyinin təminatları haqqında”, 2010-cu ildə “Məişət zorakılığının qarşısının alınması haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları qəbul olunmuşdur. Bu qanunların qəbul edilməsi insanların təfəkküründə yeni düşüncə tərzinin formalaşmasına təkan verərək bir çox stereotiplərin qırılmasına səbəb olmuşdur. Ölkə başçısının 2006-cı il 6 fevral tarixli qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması isə bu sahəyə dair problemlərin nəzarətdə saxlanması və mütərəqqi qaddımların atılması istiqamətində mühüm diqqət sayılmalıdır.
Bu gün Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva öz geniş fəaliyyəti ilə beynəlxalq aləmdə Azərbaycan qadınının nüfuzunu yüksək səviyyədə təmsil edir. Onun simasında dünya dövlətlərinə dərin bilik və intellekt sahibi olan gözəl ziyalı, peşəkar siyasətçi, humanist Azərbaycan qadını obrazı təqdim olunur. Mehriban Əliyeva bu gün ölkəmizdə maarifçilik, quruculuq istiqamətində genişmiqyaslı proqram və layihələrın reallaşmasını və digər əsaslı işlərin icrasını təmin edir. Azad edilmiş Qarabağda həyata keçirilən mühüm işlər, xüsusilə, onun mədəniyyət sahəsində imza atdığı yeniliklər Mehriban Əliyevanın humanist, qurucu xarakterinin, milli dəyərlərə bağlılığının, əxlaqi-mənəvi bütövlüyünün təzahürü kimi müstəsnadır.
Həmçinin qeyd etməliyik ki, Azərbaycan qadını ölkənin bütün sahələrində olduğu kimi, Milli Məclisdə də uğurla təmsil olunur. Artıq Milli Məclisdə 26 qadın deputat yer alıb. 2020-ci il martın 10-dan Milli Məclisə sədrlik Sahibə Qafarovaya həvalə olunmuşdur ki, onun xarakterində əyanilən intellektuallıq və güclülük ən vacib dəyər elementi kimi örnək qismində qəbul olunmalıdır.
Bu gün Azərbaycan qadını daha sivil və müstəqildir, onun öz düşün¬cə¬lərinə sahib çıxması, öz maraqlarında və baxışlarında qətiyyətli mövqe nü¬mayiş etdirməsi qarşısında maneə yoxdur. Əlbəttə, hələ də həyatın dibində ça¬ba¬la¬yan qadınlarımız var ki, hüquqları tapdanır, onunla rəftarda ifrat kobudluğa, cahilliyə varılır. Doğrudur, bu cür hallar bizim cəmiyyətdə aparıcı deyil, ötən əsrə nisbətən prioritet xətti təşkil etmir. Azərbaycanda əksər ailələr çox sağlam, nümunə ola biləcək dəyərlər, meyarlar üzərində qurulub.
Ailə bizim mentalitetdə ən öndə duran faktorlardan biridir və Azərbaycan milli təfəkkürünün daşıyıcısı olan qadın cəmiyyətdə qazandığı nüfuzun, tutduğu mövqenin dərəcəsindən asılı olmayaraq ailə dəyərlərinə böyük önəm verir. Azərbaycan ailəsi bir modeldir. Öz dəyərlərini, meyarları, ailəni qurmaq və onu qorumaq əzmkarlığı, məsuliyyəti və ləyaqəti ilə. Bu gün qloballaşan dünyamızda çox şey öz stixiyasından çıxır, məhvərindən dönür. Əl¬bəttə, qloballaşma çağdaş zamanımızın nəbzidir. Bütün sahələrdə dünyaya inteqrasiya olunma prosesi gedir və bu, belə də olmalıdır. Bəşəriyyətin qloballaşmaya doğru getdiyi bir vaxtda biz də qapalı dövriyyə ilə kifayətlənə bilmərik. Lakin bizə Qərbin diktə etdiyi, bizim dəyərlərimizə zidd olan, mənəvi-estetik əsasdan məhrum modellər gərək olmamalıdır. Yeniləşmək, müasirləşmək cəhdi insanı başqalaşdırmamalı, öz bakirəliyindən, təbii görünüş və mənəviyyatından ayırmamalıdır. Əslində, mədəniyyətin milli koloriti və orijinal xüsusiyyətləri o zaman qorunub saxlana bilir ki, xalq öz mənəvi-ruhsal dəyərlərini, özgürlüyünü zamanın sınaqlarından, ona edilən əl, dil və qılınc hücumundan uğurla çıxara bilir. Əgər çıxara bilmirsə, millətin saflığını, «ailə və cəmiyyət» şüurunun sağlamlığını, mövcudluğunu da təhlükə qarşısında qoyur.
Bir çox şeydə yeniliklər, irəliləyişlər edə bilərik, lakin ailə faktoruna münasibətdə daha mühafizəkar, daha həssas və diqqətli olmalıyıq. Çünki hər şey ailədən, ocaqdan başlayır. Milli-mənəvi arxetipdən və genefonddan xali olan bir ailədə sağlam əqidəyə və düşüncəyə malik vətəndaş yetişdirilə bilməz. Əksinə, düşünürəm ki, ailə modeli kontekstində Şərq Qərbə nümunə olmalıdır. Zənnimcə, bu kontekstdə bizim nümunə kimi Qərbə təqdim edə biləcəyimiz təkrarsız milli çalar ailə dəyərlərimiz, ailə bütövlüyümüzdür. Biz bu bütövlüyümüzdə, sağlam ailə institutumuzun qorunması işində mühafizəkar olmalıyıq.

Elnarə Akimova
Milli Məclisin deputatı, YAP İdarə Heyətinin üzvü,
filologiya elmləri doktoru