Azərbaycan vətəndaşları üçün ŞAD XƏBƏR: ÇİNDƏ İŞ İMKANLARI YARADILACAQ

Çinlə strateji tərəfdaşlıq: Bakı–Pekin münasibətlərində yeni mərhələ.  Azərbaycan, Çin üçün Süveyşdən də etibarlı və optimal marşrutdur.

Azərbaycanla Çin arasında artan diplomatik və iqtisadi əlaqələr fonunda, Pekindən Bakıya olan maraq son dövrlər daha qabarıq şəkildə hiss olunur. Çin nümayəndə heyətinin Azərbaycana son səfəri yalnız protokol xarakterli bir görüş olmayıb – bu, iki ölkə arasında illərdir təməli qoyulan qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın real layihələr və sərmayə ilə dəstəkləndiyi yeni mərhələnin göstəricisidir. Həmçinin Azərbaycan Prezidentinin Çinə geniştərkibli səfəri də çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Mövzunu Referans.Az üçün şərh edən iqtisadçı ekspert Fuad İbrahimli bu səfərin strateji məqamlarını dəyərləndirib. Ekspert  bildirib  ki, Çin nümayəndələrinin Azərbaycana səfəri haqqında danışarkən,bu səfərdən əvvəl ölkə rəhbərinin Çinə etdiyi səfərini qeyd etmək lazımdır. Orada yüksək səviyyəli qarşılanma, imzalanmış 20-yə yaxın saziş və ümumilikdə Çinin Azərbaycana olan marağı xüsusi diqqət çəkirdi. Mən bu mövzuya dair ayrıca fikrimi bildirmək istərdim. Çin modeli, xüsusilə də iqtisadi modeli, klassik emosional və ya dostluğa əsaslanan münasibətlərdən fərqlənir. Burada əsas prinsip mənfəət, əlverişlilik, qiymət formalaşmasında elastiklik və rəqabətə yönümlü olmaqdır. Biz bunu illər öncə, 90-cı illərdə, müstəqilliyimizi yenicə əldə etdiyimiz dövrdə də qeyd etmişdik.

Fuad İbrahimli onu da xatırladıb  ki, Ümummilli lider Heydər Əliyevin 1993-cü ildə hakimiyyətə qayıdışından sonra ilk təşəbbüslərdən biri "İpək Yolu" və regionun logistikasına dair layihələr oldu. Bu çərçivədə Bakı–Tbilisi–Ceyhan, Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu, Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz kəməri kimi layihələr həyata keçirildi və sonradan daha böyük regional layihələrə inteqrasiya edildi. Bu gün həmin layihələr Avropaya qədər uzanır və mühüm strateji rol oynayır. 2013-cü ildə Çin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü irəli sürdü. Bu konsepsiya bizim illər əvvəl gündəmə gətirdiyimiz İpək Yolu layihəsinin bir növ tamamlanmasıdır. Çin bu təşəbbüsə öz iqtisadi maraqları prizmasından yanaşırdı və bu yolun üzərində yerləşən ölkələrin, o cümlədən

Fuad İbrahimli bildirib  ki, Azərbaycanın infrastruktur baxımından hazır olması əsas şərt idi. Azərbaycan Xəzər dənizində ən böyük ticarət donanmasını və regionda ən böyük limanı yaratmaqla bu prosesdə mərkəzi rol oynadı. Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu ilə Avropaya uzanan xətt formalaşdı. Çin bu gün ABŞ ilə ciddi ticarət gərginliyi fonunda bazarlarını diversifikasiya etməyə çalışır. Avropaya çıxışı stimullaşdırmaq üçün əlverişli və etibarlı dəhliz axtarır. Rusiya, İran, Süveyş kanalı kimi marşrutlarda ya siyasi, ya da texniki problemlər olduğu üçün ən optimal yol Azərbaycan üzərindən keçir. Bu mənada Çin iş adamlarının ölkəmizə marağı əsasən investisiya məqsədi daşıyır. Onların fəaliyyəti dünyanın bir çox bölgəsində – Afrika, Yaxın Şərq, hətta Hindistan limanlarında görünür. Belə bir şəraitdə Azərbaycan onlar üçün çox cazibədar məkandır. 

Müsahibimiz onu vurğulayıb  ki, Azərbaycan hökuməti bu məsələdə ehtiyatlı və tarazlı siyasət yürüdür. Xarici investisiyalara açıq olsaq da, ilk növbədə suveren hüquqlarımız və iqtisadi maraqlarımız rəhbər tutulur.

"Çin nümayəndələrinin səfəri Azərbaycanın tranzit imkanlarını genişləndirmək baxımından da önəmlidir. Bu istiqamətdə Gürcüstan və İranla yanaşı, gələcəkdə Ermənistan üzərindən də əməkdaşlıq istisna olunmur",- deyə ekspert qeyd edib.

Gülgəz Qədirova