Alimlər qasırğaların gücünü müəyyənləşdirilməsində yeni altıncı kateqoriyanın tətbiqini təklif ediblər

Bakı, 8 noyabr, AZƏRTAC

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, qasırğaların gücünü müəyyən etmək üçün istifadə olunan beş ballıq şkala artıq kifayət etmir. Onların fikrincə, altıncı kateqoriyanın tətbiq edilməsinin vaxtı çatıb. Bu qənaətə gəlmələrinə, o cümlədən, son vaxtlar baş verən “Melissa” qasırğası səbəb olub.

Yamayka tarixində ən güclü fırtına kimi qeydə alınan “Melissa” haqqında Pensilvaniya Universitetinin iqlimşünası Maykl Mann “The Independent” nəşrinə bildirib ki, bu qasırğa demək olar, altıncı kateqoriyaya çatmışdı. Onun sözlərinə görə, belə gücə malik qasırğa saatda təxminən 310 kilometr sürətlə davamlı küləklərə malik olmalıdır. Belə fırtına beşinci kateqoriya qasırğalarına hesablanmış binaların daşıya biləcəyindən daha böyük dağıntılara səbəb ola bilər.

Mann qeyd edib ki, supergüclü fırtınalar artıq “yeni norma”ya çevrilir və gələcəkdə onların təsnifatı üçün yanaşmanı yenidən nəzərdən keçirmək zəruridir. Hazırkı aktual Saffir–Simpson şkalası küləyin sürətinə əsaslanır. Ekspertin fikrincə, beşinci kateqoriya ilə məhdudlaşmağın artıq mənası yoxdur.

2010-cu ildən istifadə olunan bu şkalaya görə, “The Nature Conservancy” təşkilatının baş elmi əməkdaşı Ketrin Heyxo bildirib ki, altıncı kateqoriyanın əlavə edilməsi iqlim dəyişmələrinin qasırğalara təsirinin artdığını rəsmi şəkildə tanımağa imkan verəcək. Onun fikrincə, gələcəkdə şkala yağıntı həcmini də nəzərə alacaq şəkildə tamamilə yenidən işlənməlidir, çünki daşqınların vurduğu zərər çox vaxt küləyin təsiri ilə bərabər olur.

Lakin bütün alimlər bu təklifi dəstəkləmir. Corciya Texnologiya İnstitutunun atmosfer və okean elmləri üzrə bakalavr proqramının direktoru Zaxari Xendlos bildirib ki, bu şkala uzun illərdir mövcuddur və əgər dəyişdirilərsə, əvvəlki məlumatlar yenidən işlənmədən yeni qasırğaları keçmişlə müqayisə etmək çətin olacaq.