Azərbaycanda insanlar şəcərələrini axtarıb tapa biləcəklər? “Sənədlər elektronlaşdırılıb və fond yaradılıb” ARXİVLƏ BAĞLI AÇIQLAMA

Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) 1823-1918-ci illəri əhatə edən arxivinin Tiflisdən Azərbaycana gətirilməsi ilə bağlı proses dayanıb.

Bu barədə Pravda.az-ın sorğusuna cavab olaraq QMİ-dən bildirilib.

Qeyd olunub ki, 2012-ci ildən sonra Azərbaycana arxiv sənədi gətirilməyib: “Hazırda proses dayanıb. Sənədlərin tam gətirlməsi üçün külli miqdarda vəsait lazımdır. Müəyyən qədər vacib sənədlər ölkəyə gətirilib, lakin sənədlərin çox hissəsi Tiflisdədir. Gürcüstan Mərkəzi Dövlət Arxivi hər sənədi vermək üçün pul istəyir. Yəni dövlət dəstəyi olmasa, çətindir. QMİ bu prosesdə öz gücünə xeyli iş görüb, nə qədər bacarıbsa, sənəd gətirib. Gətirilən sənədlər elektronlaşdırılıb və fond yaradılıb, lakin bu, arxivin az bir qisimdir. O arxivdə İrəvanla bağlı çox sənəd var. Bu işlə QMİ-in Analitik təhlil və araşdırmalar şöbəsi bilavasitə məşğul olur, sadəcə vəsait lazımdır ki, işçi qrupu yenidən Tiflisə gedib işləyə bilsin”.

Xatırlatma: 2010-cu ildə Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin şəxsi təşəbbüsü ilə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin arxiv sənədlərinin Tbilisidən Bakıya gətirilməsi prosesi başlamışdı. 2012-ci ilə qədər 4 min səhifəyə qədər arxiv sənədi gətirilmişdi.

Qeyd: 1823-cü ildə çar Rusiyasında Qafqaz (Zaqafqaziya) şiələrinə başçılıq etmək üçün Tiflis şəhərində şeyxülislam vəzifəsi təsis edilib. Bundan 9 il sonra - 1832-ci ildə Tiflisdə Qafqaz sünnilərinin başçısı olan müfti vəzifəsi də yaradılıb. Şeyxülislamın rəhbərlik etdiyi idarənin nəzdində şiə, müftinin rəhbərlik etdiyi idarənin nəzdində isə sünni ruhani idarələri 1872-ci il 5 aprel tarixli çar fərmanı ilə təsis edilib və 1917-ci ilin fevralına qədər fəaliyyət göstərib.

Aytəkin Qardaşova