Icma.az
close
up
RU
Azərbaycanda kriptovalyutalar: Perspektivlər, risklər və imkanlar Binance ın rəhbərinin baxışı

Azərbaycanda kriptovalyutalar: Perspektivlər, risklər və imkanlar Binance ın rəhbərinin baxışı

Oxu.az saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Kirill Xomyakov - Mərkəzi və Şərqi Avropa, Mərkəzi Asiya və Afrika üzrə "Binance"ın regional rəhbəridir. O, dünyanın ən böyük kriptobirjasının Azərbaycan, Qazaxıstan və regionun digər əsas bazarları da daxil olmaqla 70-dən çox ölkədə strateji inkişafına cavabdehdir.

Oxu.Az-a verdiyi müsahibədə o, regionda kriptobazarın inkişafı ilə bağlı fikirlərini bölüşür, "Binance"ın Azərbaycandakı ilk maarifləndirici təşəbbüslərindən danışır və sürətlə inkişaf edən kriptodünyada risklərdən necə qorunmaq lazım olduğunu izah edir.

- Sadə dillə izah edə bilərsinizmi, kriptovalyuta nədir və onun ən əsas fərqi ənənəvi valyutalardan nədir?

- Əgər sadə dillə danışsaq, kriptovalyuta - bu, blokçeyn üzərində (sistemin iştirakçıları tərəfindən həyata keçirilmiş bütün əməliyyatlar barədə məlumatları əks etdirən paylanmış məlumat bazası - red.) müəyyən tərtibatçılar tərəfindən müxtəlif məqsədlərlə yaradılmış rəqəmsal tokenlər və ya smart-kontraktlardır. Onlar investisiya, hesablaşma və ya rəqəmsal ekosistemlər daxilində spesifik funksiyaların yerinə yetirilməsi üçün istifadə edilə bilər.

Həmçinin təminatlı kriptovalyutalar da mövcuddur - məsələn, fiat (real maddi təminatı olmayan) valyutaların və ya digər aktivlərin məzənnəsini əks etdirən steyblkoinlər (stabil koinlər) - eləcə də təminatsız olanlar. Hər birinin öz tətbiq sahəsi var.

Mən "Binance Academy"dən başlamağı tövsiyə edirəm - bu, blokçeyn, kriptovalyutalar, "Bitcoin" və digər mövzularda əsasları öyrənməyə və yayılmış səhvlərdən qaçmağa kömək edən əlçatan kurslarla təchiz olunmuş platformadır.

Həm təminatlı kriptovalyutalar - məsələn, fiat valyutaların və ya digər aktivlərin kursunu əks etdirən steyblkoinlər - həm də təminatsız kriptovalyutalar mövcuddur. Hər birinin öz tətbiq sahəsi var.

- İnsanları kriptovalyuta almağa nə cəlb edir? Əsas üstünlükləri və çatışmazlıqları hansılardır?

- "Bitcoin" yarandığı vaxtdan bəri keçən 16 il ərzində kriptovalyutaların əsas üstünlükləri dəyişməz qalıb.

Birincisi - investisiya cəlbediciliyi. "Bitcoin" artım tempi və dəyər artımı baxımından tarixdə ən uğurlu aktivlərdən birinə çevrilib.

İkincisi - pul idarəetmə azadlığı. Kriptovalyutalarda köçürmələr və ödənişlər ənənəvi bank sistemləri ilə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə daha rahat, daha sürətli və daha ucuzdur.

Təsəvvür edin: Azərbaycandan Ukraynaya 10 000 dollar köçürmək lazımdır. Bank vasitəsilə - bu, müqavilələr, sənədlər, komissiyalar və gözləmədir. Kriptovalyuta vasitəsilə - iki klik və vəsait bir neçə saniyə ərzində alıcıya çatır. Kriptovalyutalar tam tanınma və tənzimləyici dəstək aldıqda, onlar ənənəvi bank infrastrukturunu qismən və ya tamamilə əvəz edə bilərlər.

Lakin çətinliklər də var. Kriptobazar hələ həcminə görə ənənəvi maliyyə bazarları qədər böyük deyil. "Bitcoin", dominant paya (kripto bazarın ümumi likvidliyinin təxminən 65%-i) baxmayaraq, hələ də nisbətən kiçik aktivdir.

Bundan əlavə, kripto texniki savad tələb edir: blokçeyn, komissiyalar, şəbəkələr, pul kisələri və əlaqəli risklər haqqında biliyə sahib olmaq lazımdır.

Bazar, həmçinin yüksək volatilliklə fərqlənir (qiymət dəyişkənliyini əks etdirən göstərici - red.). Qiymətlər xəbərlər və ya ictimai bəyanatların təsiri altında kəskin dəyişə bilər. Biz görürük ki, bir tvit və ya tərəfdaşlıq elanı token qiymətini 24 saat ərzində 40-100% qaldıra və eyni sürətlə aşağı sala bilər.

- Azərbaycanda kriptobazarın digər ölkələrlə müqayisədə hansı xüsusiyyətləri var?

- Azərbaycanda kriptobazarın inkişaf tempi həqiqətən yüksəkdir, MDB ölkələrinin bir çoxundan daha sürətlidir. Biz qlobal məxfilik siyasətimizə uyğun olaraq istifadəçilərin dəqiq sayı haqqında məlumat açıqlamırıq. Lakin "Triple-A" hesabatının məlumatlarına görə, 2023-cü ildə ölkədə 120 000-dən çox kriptovalyuta sahibi var idi. Daxili qiymətləndirmələrimizə görə, real rəqəm daha yüksəkdir.

Keçən il Azərbaycanda müştəri bazamız 80%, demək olar ki, iki dəfə artdı. Hələlik kriptovalyutaların yayılma səviyyəsi nisbətən aşağı qalır, lakin istifadəçilərin marağı və artım tempi nikbinlik yaradır. Bazar bir il ərzində, demək olar ki, iki dəfə artanda - bu, yerli icmanın yüksək cəlb olunması və marağı haqqında birbaşa siqnaldır.

Bu gün ölkədə kriptovalyutaların birbaşa tənzimlənməsi yoxdur və müəyyən mənada bu, istifadəçilər üçün əlavə çeviklik yaradır: kriptoəməliyyatlar üzrə vergilər yoxdur, məhsul məhdudiyyətləri yoxdur, bazar açıq qalır. Bunun sayəsində istifadəçilər platformaların və həllərin geniş spektrinə sərbəst çıxış əldə edirlər, birjalar arasında rəqabət isə şərtləri daha cəlbedici edir.

- Bu gün tənzimləmənin vacibliyindən daha çox danışırlar. Sizcə, niyə "boz zona" artıq bu sənaye üçün işləmir?

- Çünki bütün dünya tənzimləyiciləri üçün aydın oldu ki, kriptovalyuta müvəqqəti hadisə deyil. Gec-tez onların hər biri başa düşdü ki, rəqəmsal aktivlər artıq gündəlik həyatımıza möhkəm daxil olub və maliyyə sisteminin bir hissəsi olaraq qalacaq. Daha çox insan, şirkət, bank və investisiya fondları kriptovalyutadan aktiv şəkildə istifadə etməyə başlayır.

Məhz buna görə tənzimləyicilər milli valyutaları, bazar iştirakçılarını və investorları potensial risklərdən, o cümlədən skamlardan (internet fırıldaqçılığı - red.) qorumaq üçün qaydalar təyin etməyə çalışırlar.

Tənzimləmə ya Mərkəzi Banklar, ya kapital bazarlarına nəzarət agentlikləri, ya da xüsusi yaradılmış strukturlar tərəfindən həyata keçirilir. Bildiyimiz qədər, Azərbaycanda bu məsələ ilə Mərkəzi Bank məşğul olacaq.

- "Binance"ın müxtəlif ölkələrdə dövlət orqanları ilə işləmək təcrübəsi zəngindir. Avropa ölkələrində və məsələn, Azərbaycanda hansı xüsusiyyətləri görürsünüz?

- Biz həqiqətən də dünyanın ən çox tənzimlənən kriptovalyuta birjalarından biriyik - müxtəlif yurisdiksiyalarda 20-dən çox lisenziyamız var. Bizim strategiyamız hüquqi çərçivədə işləməyə və tənzimləyicilərlə aktiv qarşılıqlı əlaqəyə əsaslanır. Biz bütün maraqlı tərəflər (ing. stakeholder - prosesin iştirakçısı, səhmdar, pay sahibi - red.) üçün balanslaşdırılmış və rahat olacaq qanunvericiliyin formalaşmasına kömək etmək üçün toplanmış təcrübəmizi bölüşürük: dövlət, biznes və ilk növbədə istifadəçilər.

Müxtəlif ölkələrdəki tənzimləyicilər normativ bazanın formalaşmasının müxtəlif mərhələlərindədirlər. Bəziləri artıq tam tənzimləməni tətbiq edib, bəziləri isə, məsələn, Azərbaycan kimi, bu yola yenicə başlayır. Eyni zamanda, əksər dövlətlər artıq bu prosesin yekun mərhələsinə yaxınlaşıblar.

Başa düşmək vacibdir ki, tənzimləmə yanaşmaları hər yerdə fərqlidir. Bu gün universal həll yolu və ya etalon hesab edilə biləcək model mövcud deyil. Hər ölkənin öz yolu və öz xüsusiyyətləri var.

- Və siz bütün xüsusiyyətləri nəzərə almalısınız?

- Bəli. Hər yeni lisenziya unikal tələbləri, yanaşmaları və tənzimləyici ilə qarşılıqlı əlaqə formatı olan ayrı bir keysdir. Hazırda heç bir ölkə universal kimi tanınan və genişmiqyaslı surətçıxarmaya səbəb olacaq tənzimləmə modeli təklif etməyib.

Bəlkə də məhz Azərbaycan dövlətin, biznesin və istifadəçilərin maraqlarını nəzərə alan balanslaşdırılmış, müasir və inkişafa yönəlmiş tənzimləmə modelinin nümunəsi ola bilər.

- Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən kripto tənzimləməyə maraq görürsünüzmü?

- Birmənalı olaraq. Bu sadəcə maraq deyil, Mərkəzi Bankın tənzimləmə məsələləri üzərində aktiv işləyən xüsusi komandası var. Bundan əlavə, prosesə digər strukturlar da cəlb olunub: nəzarətedici, icazəverici və təhsil.

Biz öz növbəmizdə artıq Azərbaycanın Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlil və Koordinasiya Mərkəzi (4SIM - red.) ilə əməkdaşlıq edirik və birgə təhsil təşəbbüsləri həyata keçiririk. Aydındır ki, bütün səviyyələrdə anlayış var: kripto sahəsinin inkişafı ölkənin rəqəmsal iqtisadiyyatının gələcəyi üçün strateji əhəmiyyətli istiqamətdir.

- Hazırda regionda tənzimləmənin inkişafına mane olan əsas maneələr hansılardır? Və onlarla necə mübarizə aparmaq olar?

- Əsas maneə miqyasdır. Dünya kontekstində Azərbaycan orta ölçülü ölkədir, təxminən 10 milyon əhalisi var. Bu az deyil, lakin ən böyük iqtisadiyyatların səviyyəsi də deyil.

Buna görə də dövlət qarşısında çətin bir vəzifə durur: istifadəçiləri qoruyacaq effektiv tənzimləmə ilə perspektivli layihələri, mütəxəssisləri və kapitalı cəlb etməyə şərait yaradan mühit arasında balans tapmaq. Əks halda, bu resurslar asanlıqla daha əlverişli yurisdiksiyalara gedə bilər. Bu gün ölkələr arasında ən cəlbedici kripto ekosistemi yaratmaq üçün real rəqabət gedir - çünki bunun arxasında investisiyalar, vergilər, iş yerləri və ÜDM artımı dayanır.

Nisbətən az sayda istifadəçi ilə keyfiyyətli normativ baza yaratmaq asan məsələ deyil. Lakin məhz bu, təkcə yerli layihələri və istedadları qoruyub saxlamağa deyil, həm də beynəlxalq oyunçuları cəlb etməyə imkan verəcək.

Kriptovalyuta birjaları da - hansı ölkələrdə tam lisenziyalı yerli platformalar yaratmalı və digər iştirak formatları ilə harada kifayətlənmək qərarını verərkən oxşar çağırışlarla üzləşirlər. Buna görə də bu istiqamətdə uğur qazanmaq tənzimləyicilərdən çevik, strateji cəhətdən düzgün yanaşma tələb edir.

- Təhsil təşəbbüsləriniz - "Binance Academy", Azərbaycanda kriptovalyuta məktəbi haqqında danışın. Onlar necə işləyirlər?

- "Binance Academy" - bizim ilk və əsas təhsil məhsullarımızdan biridir. O, platformayla eyni vaxtda işə salınıb və o vaxtdan bəri aktiv şəkildə inkişaf edir. Bu, blokçeyn, kriptovalyutalar, "Web3" və daha çox mövzuda 1000-dən artıq məqalə və lüğətləri, həmçinin kursları əhatə edən tamamilə pulsuz bir kitabxanadır. 2018-ci ildə işə salındığı gündən bəri biz "Academy"ni müntəzəm olaraq yeniləyirik və bu gün o, bəlkə də bu sahədə ən geniş və sistemləşdirilmiş bilik bazalarından biridir.

Həqiqətən çoxlu materiallar var - mövzulara, formatlara və çətinlik səviyyələrinə görə çeşidlənmiş yüz minlərlə kontent vahidi. Lakin bu həcm səbəbindən yeni başlayanlar bəzən sual verirlər: haradan başlamalı və təhsil marşrutunu necə qurmaq olar.

Məhz buna görə biz "Kriptovalyuta məktəbi"ni işə saldıq - kriptosənayedə yoluna yeni başlayanlar üçün bir növ "birinci sinif". Bunlar aydın məntiq və addım-addım izahla sadə, strukturlaşdırılmış kurslardır. Təhsilin təkcə faydalı deyil, həm də maraqlı olması üçün biz motivasiya elementi əlavə etdik: proses zamanı istifadəçi test suallarına cavab verir və düzgün cavablar üçün USDT-də (dollara bağlı rəqəmsal valyuta - red.) kiçik mükafat alır.

Cəmi bir neçə saat ərzində - əsas kurs təxminən 6 saat üçün nəzərdə tutulub - insan əsasları mənimsəyə, əsas prinsipləri başa düşə, testləri keçə və dərhal əldə etdiyi bilikləri təcrübədə tətbiq edə bilər: pul kisəsi açmaq, əməliyyat etməyə çalışmaq, birjanın interfeysi ilə tanış olmaq - və bütün bunlar öz vəsaitləri üçün risk olmadan.

Bizim hədəfimiz sadəcə məlumat ötürmək deyil, istifadəçilərdə anlayış, inam və hərəkətlərində məsuliyyət formalaşdırmağa kömək etməkdir. Yalnız bu yolla rəqəmsal aktivlərin şüurlu və davamlı istifadəsinə nail olmaq mümkündür.

- "Binance" Qazaxıstanda universitetlərlə əməkdaşlıq edib. Nələrə nail olunub və bu təcrübəni Azərbaycana gətirmək mümkündürmü?

- Bəli, bu bizim ən maraqlı və əhəmiyyətli layihələrimizdən biri idi. Bu, dünyada ilk belə formatda təşəbbüsdür və məhz bizim regionda həyata keçirilib. Proqram çərçivəsində Qazaxıstanda 22 universitet öz tədris proqramına altıaylıq blokçeyn kursunu daxil etdi. Söhbət sadəcə əsas biliklərdən deyil, tam peşəkar təhsildən gedir.

Biz bütün lazımi təhsil məzmununu təmin etdik, həmçinin sonradan kursları müstəqil aparan müəllimlərin hazırlığını keçirdik. Bizim vəzifəmiz ekspertiza və təcrübəni sistemli şəkildə universitet səviyyəsinə ötürmək, rəqəmsal texnologiyalar sahəsində kadr potensialının davamlı inkişafı üçün əsas yaratmaq idi.

Layihə çox uğurlu oldu və indi biz onu digər ölkələrə - dövlət və təhsil müəssisələri tərəfindən maraq olan yerlərə genişləndirməyə çalışırıq.

Lakin bu, mümkün formatlardan yalnız biridir. Bu format strateji, uzunmüddətli və ciddi hazırlıq tələb edir. Daha sadə, lakin eyni dərəcədə dəyərli formatlar da var.

Məsələn, məhz bu gün (müsahibə apreli 29-da alınıb - red.) Bakıda kriptovalyutaların əsas təməlləri üzrə üçgünlük seminar başa çatdı. Bu, Azərbaycanın Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiyası Mərkəzi (4SIM) ilə birgə layihə idi. Hər gün üç saat açıq mühazirələr keçirilirdi - tamamilə pulsuz və bütün istəyənlər üçün. Belə yanaşma geniş məlumatlılığın formalaşmasına kömək edir və daha dərin təhsil üçün yol açır.

Bizim sertifikatlı ekspertlərimiz kriptovalyutanın nə olduğu, hansı risklər və imkanların olduğu barədə danışırdılar. Biz müxtəlif formatlar təklif etməyə çalışırıq: Kriptomekteb kimi onlayn təhsil, qısa oflayn seminarlar, universitetlər üçün oflayn proqramlar var. Təhsil bizim işimizin ən vacib hissəsidir və biz bu istiqaməti Azərbaycanda da inkişaf etdirəcəyik.

- ABŞ prezidenti tərəfindən başladılan ticarət "müharibəsi" kripto bazarına necə təsir edir?

- Hələlik makroiqtisadi vəziyyətin kripto bazarına təsiri daha çox mənfidir. Artıq qeyd edildiyi kimi, "Bitcoin" və ümumiyyətlə, kriptovalyutalar hələ də həcm baxımından nisbətən kiçik maliyyə alətləridir, xüsusilə ənənəvi bazarlarla müqayisədə. Məhz buna görə onlar hələ də institusional investorlar tərəfindən yüksək riskli aktivlər kimi qəbul edilir.

İri bazar iştirakçıları, istər dövlət fondları, istərsə də özəl institutlar öz strategiyalarını formalaşdırarkən ilk növbədə makroiqtisadi proqnoza əsaslanırlar. Əgər proqnoz əlverişsizdirsə, iqtisadiyyatın yavaşlaması və ya likvidliyin azalması gözlənilirsə, ilk növbədə məhz yüksək riskli aktivlər: kriptovalyutalar, "forex" bazarı, səhmlər və bəzən hətta korporativ istiqrazlar ixtisar edilir. Belə vəziyyətdə investorlar ənənəvi olaraq qoruyucu alətlərə - dollar, qızıl və ya ABŞ dövlət istiqrazlarına keçirlər.

Buna görə də resessiya gözləntisi şəraitində kripto sektoru həqiqətən də təzyiq altındadır. Lakin yadda saxlamaq vacibdir ki, volatillik təkcə risk deyil, həm də bir fürsətdir. Peşəkar bazar iştirakçıları üçün bu, həm qiymət artımında, həm də azalmasında qazanc potensialı açır.

Ümidverici bir trend də var: "Bitcoin" tədricən yalnız riskli aktiv kimi qəbul edilməkdən çıxır. O, getdikcə daha çox qızıl və ya dollarla müqayisə edilə bilən qoruyucu alət kimi davranır. Artıq müşahidə edirik ki, "Bitcoin" mənfi makroiqtisadi xəbərlərə əksər altkoinlərdən ("Bitcoin" xaricində istənilən kriptovalyuta - red.) daha sakit reaksiya verir. Bəli, düşüşlər baş verir, lakin onlar artıq əvvəlki kimi kəskin və panik deyil. Bu, bütün sənaye üçün çox müsbət bir siqnaldır.

- Son illərdə kripto dünyasında dələduzluq sxemləri daha da mürəkkəbləşib. Hansı trendləri müşahidə edirsiniz? Və necə qorunmaq olar?

- Bu gün ən geniş yayılmış dələduzluq növü saxta tokenlərdir. Populyar sxemlərdən biri "honeypot"dur: siz tokeni ala bilərsiniz, lakin onu sata bilməzsiniz. Tez-tez məşhur brendləri də saxtalaşdırırlar, guya "Tesla", "Facebook", "Apple" və digər böyük şirkətlərdən olan saxta tokenlər yaradırlar. Əlbəttə, bunların hamısı saxtadır. Xüsusilə "presale"də (tokenin rəsmi bazara çıxmasından əvvəl ilkin satışı - red.) listinqə qədər (kriptovalyutanın birjaya əlavə edilməsi - red.) iştirak etmək təklifləri təhlükəlidir. Bir qayda olaraq, belə təkliflər "scam" olur. Əgər belə bir şeylə qarşılaşsanız - ən yaxşı addım dərhal imtina etməkdir.

Klassik "pump and dump" sxemləri də aktual olaraq qalır: token aktiv şəkildə "hype" üzərində qızdırılır, ajiotaj yaradılır, sonra isə tərtibatçılar "rug pull" təşkil edirlər - süni şəkildə qiyməti sıfırlayır, likvidliyi çıxarırlar və investorlar hər şeyi itirirlər.

Necə qorunmaq olar? Birincisi, DYOR prinsipini tətbiq edin - "do your own research" (öz araşdırmanızı aparın). Layihəni öyrənin: sayta baxın, "whitepaper"i (layihənin mahiyyətini təsvir edən rəsmi sənəd - red.) oxuyun, komandanı, investorları, icma fəaliyyətini, qiymət qrafikini yoxlayın. Ən azı 15-20 dəqiqə sərf etsəniz, riski artıq təxminən 90% azaldacaqsınız.

İkincisi, şəxsi məlumatlarınızın təhlükəsizliyini təmin edin. Bu gün fişinq və zərərli proqramlar daha da mürəkkəbləşir. Hətta "tanışdan" gəlsə belə, şübhəli linklərə keçməyin. Dələduzlar sosial şəbəkələrdən istifadə edir, hesab klonları yaradır, özlərini dostlar kimi göstərir və zərərli fayllar göndərirlər. Yoxlanılmamış heç bir şeyi açmayın. Tanımadığınız kontaktlarla ünsiyyətdən qaçın.

"Binance" platformasında çoxsəviyyəli müdafiə sistemi fəaliyyət göstərir: biz geolokasiya, davranış nümunələri, cihaz identifikatorlarını izləyirik. Məsələn, əgər vəsaitlərin çıxarılması cəhdi gecə saat 2-də gözlənilməz bir ölkədən, məsələn, Sinqapurdan baş verirsə, sistem təsdiq olunana qədər əməliyyatı avtomatik olaraq bloklaşdırır.

Və əlbəttə ki, həmişə iki faktorlu autentifikasiyanı istifadə edin - SMS, imeyl vasitəsilə, selfinin köməyi ilə və ya "Binance Authenticator" vasitəsilə. Bütün bu tədbirlər birlikdə etibarlı müdafiəni təmin edir və potensial sındırma cəhdlərinin 90%-ə qədərinin qarşısını ala bilər.

- Və sonda: Azərbaycandan olan yeni başlayanlara hansı məsləhətləri verərdiniz - özünüzü kriptodünyada qorumaq üçün haradan başlamalısınız?

- İnvestisiyadan deyil, təhsildən başlamaq lazımdır. Minimum - kriptomәktәb və ya baza kurslarını keçməkdir. Əgər nəsə anlaşılmırsa, araşdırmağa tənbəllik etməyin - xoşbəxtlikdən, bu gün çoxlu əlçatan resurs mövcuddur. Təhsil - rəqəmsal aktivlər dünyasında sizin ən yaxşı müdafiənizdir.

İnvestisiya etməyə qərar verdiyinizdə, xüsusilə əgər bu "Bitcoin" deyilsə, mütləq DYOR ("do your own research" - öz araşdırmanızı aparın) prinsipinə əməl edin. Layihənin arxasında kimin durduğunu, token iqtisadiyyatının necə qurulduğunu, onun icmasının, istifadəçi etimadının və real tətbiqinin olub-olmadığını öyrənin.

Ən başdan iki faktorlu autentifikasiyanı qurun və bütün mövcud təhlükəsizlik tədbirlərini aktivləşdirin. Maliyyə və rəqəmsal savadlılıq səviyyəsinin artırılması - təhlükəsizliyin və öz hərəkətlərinizdə əminliyin əsasıdır.

Əsas məsləhət: böyük məbləğləri investisiya etməyə tələsməyin. Dərhal "böyük məbləğlə girmək" istəyi yarana bilər - bu, təbiidir. Amma kiçikdən başlayın. Hətta əgər dərhal qazanmısınızsa - hər şeyi anladığınızı düşünməyin. Kriptovalyuta bazarı dəyişkəndir: bu gün artım, sabah - korreksiya.

Kifayət qədər təcrübəniz olmadığı müddətdə, kredit çiynindən (sövdələşmə həcmini artırmaq üçün broker tərəfindən təqdim edilən borc - red.) istifadə etməyin və mürəkkəb alətlərdən qaçın. "Spot"da ticarət edin (ödəniş və hesablaşmalar dərhal baş verdiyi zaman - red.), interfeysi öyrənin, bazarı izləyin, təcrübə toplayın. Yalnız bundan sonra - tədricən və şüurlu şəkildə investisiya portfelinizi genişləndirin.

Rufina Abdullayeva

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:92
embedMənbə:https://oxu.az
archiveBu xəbər 30 Aprel 2025 19:33 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Mina terroru 26 nəfərin ölümünə səbəb oldu

29 Aprel 2025 13:00see167

Pezeşkianın oxuduğu şeirdəki gizlinlər: nə demək istədi?

29 Aprel 2025 20:04see142

Bakının mərkəzində restoran yanır

29 Aprel 2025 19:26see132

Dövməsini bəyənməyib atəş açdı

29 Aprel 2025 19:58see128

ABŞ Azərbaycanda polad və ferroərintilər istehsalını araşdırır

29 Aprel 2025 19:30see126

Bəzi dövlət qurumları maşınlarını satışa çıxardı 1200 manatdan... SİYAHI

29 Aprel 2025 20:07see123

Gənc ailələrin sosial iqtisadi çağırışları: Azərbaycan və dünya təcrübəsi ARAŞDIRMA

29 Aprel 2025 19:17see123

Kreml Berlini ittiham etdi: “Ukraynalıların qanı əllərinizdədir!”

29 Aprel 2025 19:19see122

iPhone 17e gəlir: Apple nə planlaşdırır?

29 Aprel 2025 20:46see122

ABŞ da Harvard Universitetində irqi ayrı seçkilik iddiaları ilə bağlı araşdırma başlayıb

29 Aprel 2025 07:48see122

İmişlidə regional müşavirədə yanğın təhlükəsizliyi müzakirə olunub

29 Aprel 2025 19:17see121

Siqaret çəkənlərə xəbərdarlıq!

30 Aprel 2025 02:04see121

Atletiko nun futbolçusu karyerasını La Liqanın digər klubunda davam etdirə bilər

29 Aprel 2025 19:59see119

İsveçdə silahlı hücum: 3 ölü

29 Aprel 2025 22:03see116

PSJ yarımfinalın ilk oyununda Arsenal ı məğlub etdi

30 Aprel 2025 01:07see115

ABŞ Kiyevə “Abrams” tanklarının verilməsini bloklayır

29 Aprel 2025 12:57see114

Xalq artistindən AÇIQLAMA: Sol tərəfim işləmir, müalicə alıram

29 Aprel 2025 11:35see114

Hindistan hökuməti Pakistanın müdafiə nazirinin hesabını blokladı

30 Aprel 2025 15:03see113

Bakıda kriptovalyuta və blokçeyn texnologiyaları sahəsində təlim keçirilib

29 Aprel 2025 08:00see111

Onlar böyük həvəslə bu idmanla məşğul olmağa başlayıblar Elman Nəsirov

30 Aprel 2025 15:03see111
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri