Bakıdan Sumqayıta qədər məsafə... Sirli göz haqqında nə bilirik? FOTOLAR

Dünyada elə yerlər var ki, ilk baxışdan insanı heyrətə salır. Yer üzünün səthində adama sanki kainatın bizə mesajı kimi görünən nəhəng izlər var. Onlardan biri də Mavritaniya səhrasında yerləşən və “Afrikanın Gözü” adlandırılan ərazidir. Ölkə.Az xəbər verir ki, bu ərazi xarici mənbələrdə "Richat Structure" adı ilə tanınır. Azərbaycan dilinə Rişat dairəsi və ya strukturu kimi tərcümə etmək olar. 

Əvvəlcədən deyək ki, bu, nə bir vulkan krateridir, nə də yadplanetlilərin izi. Amma yerin sinəsində açılmış nəhəng bir “gözə” bənzəyir. Kosmosdan baxanda isə sanki Afrika qitəsi bizə göz vurur...

Bu sirli yer haradadır?
“Afrikanın Gözü” adlanan bu struktura Mavritaniyanın səhrasında, qədim Vadan (Ouadane) yaşayış məntəqəsi yaxınlığında rast gəlinir. Onun diametri təxminən 50 kilometrdir. Bu isə, məsələn, Bakıdan Sumqayıta qədər olan məsafə qədərdir. Yəni kifayət qədər nəhəng bir sahəni əhatə edir. 

Niyə belə görünür?
Alimlər əvvəllər onun meteorit zərbəsi nəticəsində yarandığını düşünsələr də, daha sonra bu hipoteza təkzib olundu. Hazırda geoloqlar düşünür ki, bu nəhəng dairəvi forma təxminən 500 milyon il əvvəl yaranmış təbii geoloji proseslərin nəticəsidir. Suyun, küləyin və zamanın birgə işi ilə yer səthində bu nəhəng, bənzərsiz quruluş formalaşıb.

Uçuş zamanı kosmonavtlar belə heyrətə gəlir
NASA astronavtları və beynəlxalq kosmik missiyalarda iştirak edən kosmonavtlar bildirirlər ki, Yerin orbitindən baxarkən Afrikanın səhrası üzərində bu dairə ən diqqət çəkən geoloji obyektlərdən biridir. Onlar bunu tez-tez “səhranın gözü”, “Yer kürəsinin sirri” adlandırırlar.

Turistlər və fotoqrafların yeni sevimlisi
Hər il dünyanın müxtəlif ölkələrindən macəra axtaran səyahətçilər və sənədli film çəkiliş qrupları bu qeyri-adi yeri ziyarət edir. Burada dronla çəkilən fotolar sosial şəbəkələrdə milyonlarla baxış toplayır.

Amma ora getmək o qədər də asan deyil. Çünki ərazi səhranın tam mərkəzində, sivilizasiyadan uzaqda yerləşir. Bunun üçün peşəkar bələdçi, möhkəm avtomobil və yaxşı planlaşdırılmış ekspedisiya lazımdır.

Bu yer niyə bu qədər maraqlıdır?
Çünki “Afrikanın Gözü” yalnız bir coğrafi forma deyil. O, zamanın gücünü, yaradanın nə qədər qüdrətli ola biləcəyini sübut edən simvoldur. Heç bir insan əli dəymədən, sanki bir rəssam tərəfindən çəkilmiş kimi görünür. Əlbəttə, kimsə buna "təbiətin sənətkarlığı" da deyə bilər.

Qısa faktlar:

Adı: Rişat strukturu və ya dairəsi (Richat Structure)

Ləqəbi: Afrikanın Gözü

Yeri: Mavritaniya, qədim Vadan (Ouadane) yaşayış məntəqəsi

Diametri: ~50 km

Yaşı: Təxminən 500 milyon il

Mənbə: NASA, Geological Society of America

Əgər bir gün “Dünyada görməli ən qəribə yerlər” siyahısı tərtib etsəniz, “Afrikanın Gözü” mütləq ilk sıralarda olmalıdır. Bu sirli, nəhəng və təsirli forma – həm Yer kürəsinin sirrini, həm də təbiətin qüdrətini bir baxışda izah edir.

Ölkə.Az