Boşanma zamanı övlad kimdə qalmalıdır? ŞƏRH
Icma.az, Gununsesi portalına istinadən məlumatı açıqlayır.
Boşanma prosesində ən çox mübahisə doğuran məsələlərdən biri övladın kimdə qalacağıdır. Ər-arvad ayrılarkən, xüsusilə uşaq kiçik yaşdadırsa, hər iki valideyn onu öz yanında saxlamaq istəyir.
Bu halda məhkəmə qarşısında duran əsas sual belədir: övladın kimdə qalması qərarı hansı meyarlara əsaslanır?
Gununsesi.info-ya danışan hüquqşunas Xəyal Məmmədov mövzunu belə şərh edib:
“Mənim peşə təcrübəmdə ən çox rast gəldiyim məsələlərdən biri boşanma zamanı övladın kimdə qalması ilə bağlı mübahisələrdir. Doğrudan da, ər-arvad yollarını ayırmaq qərarına gəldikdə, xüsusən də uşaq hələ kiçikdirsə, hər iki valideyn onu yanında saxlamaq istəyir. Lakin burada valideynlərin istəklərindən daha vacib olan məqam, məhkəmənin övladın kimdə qalması barədə qərar verərkən hansı meyarlara əsaslanmasıdır.
Azərbaycan Respublikasının Ailə Məcəlləsinin 56-cı maddəsinə görə, valideynlərin uşaqlar üzərində hüquq və vəzifələri bərabərdir. Eyni zamanda, Ailə Məcəlləsinin 51-ci maddəsinə əsasən, valideynlər boşandıqda uşağın kimdə qalacağı məhkəmə tərəfindən müəyyən edilir və bu zaman uşağın ali mənafeyi əsas götürülür.
Mənim müşahidələrimə görə, məhkəmə qərar verərkən bir neçə əsas meyarı nəzərə alır:
Uşağın yaşı və psixoloji vəziyyətiAzyaşlı uşaqların ananın yanında qalması halları daha çox rast gəlinir. Bu, Ailə Məcəlləsinin 22-ci maddəsində də nəzərdə tutulub. Lakin bu, hər zaman mütləq qayda deyil. Əgər ana uşağa lazımi qayğı göstərə bilmirsə, məhkəmə alternativ variantları da nəzərdən keçirir. Valideynlərin imkanları və tərbiyə bacarığı
Məhkəmə yalnız maddi imkanlara deyil, həm də valideynin uşağa göstərdiyi mənəvi diqqətə diqqət yetirir. Ailə Məcəlləsinin 58-ci maddəsinə görə, valideyn uşağın inkişafı üçün zəruri şərait yaratmalıdır. Valideynin həyat tərzi, yaşayış şəraiti və uşağın gələcək inkişafına təsir edə biləcək bütün faktorlar qiymətləndirilir. Uşağın maraqları
Hər şeydən öncə uşağın ali mənafeyi nəzərə alınmalıdır. Bu prinsip həm Ailə Məcəlləsinin 51-ci maddəsində, həm də BMT-nin “Uşaq hüquqları haqqında” Konvensiyasında təsbit olunub. Valideynlər arasındakı şəxsi incikliklər kənara qoyulmalı, uşağın rifahı ön planda olmalıdır. Uşağın fikri
Əgər uşaq kifayət qədər böyüyübsə (adətən 10 yaşdan yuxarı), onun fikri də məhkəmənin qərarında mühüm rol oynayır. Bu, Ailə Məcəlləsinin 52-ci maddəsində əksini tapıb – uşağın fikri onun maraqlarına zidd olmadıqda nəzərə alınmalıdır”.
Xəyal Məmmədov vurğulayıb ki, boşanma zamanı valideynlər övladı mübahisə predmetinə çevirməməlidir.
“Təcrübə göstərir ki, valideynlər şəxsi incikliyini uşağın taleyi üzərindən həll etməyə çalışır, halbuki boşanma valideynlər arasında baş verən bir prosesdir, övlad isə onların ortaq məsuliyyətidir. Odur ki, boşanan valideynlərə məsləhətim budur: emosiyalara qapılmadan qərar verin və ilk növbədə uşağın gələcəyini düşünün. Unutmaq olmaz ki, boşanmaq mümkündür, amma valideynlikdən boşanmaq mümkün deyil”-deyə hüquqşünas əlavə edib.
Şəbnəm Rəhimova


