Bu, insanı yaşlanıb xəstələnməkdən qoruyur

VPS35 zülalı mitoxondriləri (hüceyrələrin enerji stansiyaları) genetik materialın – mitoxondrial DNT-nin (mtDNT) zədələnməsindən qoruyur və yaşa bağlı xəstəliklərin inkişaf riskini azaldır. 

Bunu Heinrich Heine Universitetinin (HHU) alman alimləri aşkar ediblər.

“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri “Science Advances” (SciAdv) jurnalında dərc olunub.

MtDNT-nin zədələnməsi Parkinson xəstəliyi, Alzheimer xəstəliyi, amiotrofik lateral skleroz, ürək-damar xəstəlikləri və tip 2 diabet də daxil olmaqla bir sıra ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Onlar. həmçinin orqanizmin qocalma prosesini sürətləndirirlər. Adətən hüceyrələr bu cür zədələri aşkar edə və təmir proseslərinə başlaya bilirlər, lakin bəzi hallarda bu sistem uğursuz olur.

Yeni araşdırma hüceyrələrin mtDNT zədələnməsinə cavab olaraq xüsusi bir təkrar emal sistemini aktivləşdirdiyini göstərib. Bu prosesdə əsas rolu zülal kompleksi retromeri, həmçinin hüceyrə daxilində “emal” funksiyalarını yerinə yetirən orqanoidlər, lizosomlar oynayır. Bu strukturlar zədələnmiş genetik materialı çıxarmağa və onun yığılmasının qarşısını almağa kömək edir və bununla da hüceyrə sağlamlığını qoruyur.

Alimlər bu mexanizmin model orqanizmlər - meyvə milçəkləri üzərində effektivliyini təsdiqləyiblər. Təcrübələr göstərib ki, VPS35 proteini onun işində mərkəzi rol oynayır. Onun aktivləşdirilməsi zədələnmiş mtDNT-ni daha sürətli aradan qaldırmağa və mitoxondrial funksiyanı yaxşılaşdırmağa imkan verir.

HHU-nun Biokimya və Molekulyar Biologiya İnstitutundan professor Pla-Martin deyib: "Biz mitoxondrilərin sağlamlığını qoruyan kritik hüceyrə yolunu kəşf etdik. Bu kəşf mitoxondrial zədələnmənin neyrodegenerativ xəstəliklərin inkişafına necə töhfə verdiyini anlamağa kömək edir və yeni profilaktik strategiyalar üçün əsas yarada bilər".

Xəzər
“Cebheinfo.az”