Cənubi Qafqazda müharibə planı: Rusiya və İran nə hazırlayır?

Son günlər Rusiya və İran Zəngəzur dəhlizinə qarşı olduqları barədə siqnallar ötürürlər. Bundan başqa, Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov bildirib ki, Moskva hər zaman İranı və onun qanuni haqlarını dəstəkləyəcək:

“Rusiya ilə İran arasında Hərtərəfli Strateji Tərəfdaşlıq Müqaviləsi mövcuddur. Biz daim İranı və onun qanuni haqlarını müdafiə edəcəyik”.

Bu bəyanat İran–İsrail münasibətləri fonunda suallar doğurur: mümkün gərginlik və ya müharibə halında Rusiya İsraillə qarşıdurmaya girə bilərmi? Sözügedən müqavilə nəyi nəzərdə tutur və bu proses necə dəyərləndirilməlidir?

Globalinfo.az-a danışan politoloq Elşad Həsənov bildirib ki, həm şimal, həm də cənub qonşularımız vəziyyəti gərginləşdirməyə çalışır:

“Avqustun 8-də Vaşinqtonda imzalanan sənədə, Tramp dəhlizinin açılmasına uzun müddət heç bir reaksiya verilmədiyi halda, indi buna qarşı olduqları ilə bağlı açıqlamalar səsləndirilir. Rusiya da həmin marşrutun Rusiya qazı olmadan işləməyəcəyini vurğuladı. Beləliklə, Rusiya və İran bir daha öz məqsəd və planlarını açıq şəkildə bəyan etdilər.

Rusiya və İran arasında strateji müttəfiqlik mövcuddur. Lakin 12 günlük İsrail–İran müharibəsi zamanı Rusiyanın rəsmi Tehrana real dəstəyinin şahidi olmadıq. İran rəsmiləri bunu açıq şəkildə dilə gətirərək, iki ölkə münasibətlərində müəyyən soyuqluq yaratdılar. Daha sonra həmin sənəd yenidən imzalandı. Guya sabah ABŞ və ya İsrail İrana hücum edərsə, Moskva ona dəstək verəcək. Bu dəstək maksimum silah-sursatla məhdudlaşa bilər. Rusiyanın İranla eyni cəbhədə ABŞ və ya İsrailə qarşı vuruşması isə inandırıcı deyil. Kreml heç vaxt buna getməz.

Bu ritorika əsasən gələcəkdə Cənubi Qafqazda güclənməkdə olan Türkiyə və Türk dünyası birliyini sarsıtmağa hesablanıb. Şimal və cənub qonşularımız prosesə ciddi hazırlaşırlar. Bu baxımdan Türk Dövlətləri Təşkilatı həmin siqnallara ciddi reaksiya verməli və müvafiq tədbirlər görməlidir”.

Elşad Həsənov

Politoloq qeyd edib ki, Azərbaycan–Rusiya münasibətlərinin soyumasının əsas səbəbi AZAL təyyarəsinin vurulması ilə bağlı tələblərimizin yerinə yetirilməməsi və istintaqın nəticəsiz qalmasıdır:

“Eyni zamanda, Rusiyada yaşayan diaspor fəallarımızın şərlənərək həbs olunması, müxtəlif şəhərlərdə diaspor rəhbərlərinin Rusiya vətəndaşlığından məhrum edilməsi, onların əmlaklarına qanunsuz şəkildə əl qoyulması diqqət çəkir. Bütün bunlar onu göstərir ki, Ukraynada müharibə aparan Rusiya çirkin əməllərindən geri çəkilmir.

Əgər Rusiya Ukrayna müharibəsini öz istədiyi kimi başa vuraraq qələbə qazanarsa, növbəti hədəf Cənubi Qafqaz və Azərbaycan ola bilər. Lakin Azərbaycanın güclü ordusu var və Türk dövlətləri birliyi də belə bir hücumun qarşısının alınmasında mühüm rol oynaya bilər. Bu səbəbdən İran və Rusiyanın bir-birinə sədaqəti və bizə qarşı ortaq maneələr yaratması absurddur. Azərbaycanın həyata keçirdiyi diplomatiya öz bəhrəsini verəcək və rəsmi Bakı bütün çətinliklərdən üzüağ çıxacaq”.

Safura Bənnayeva
Globalinfo.az