Ciyərləri ilə sevənlər ölkəsi Mərakeş

Elə xalqlar, toplumlar var ki, hər dəfə onların tarixi, mədəniyyəti, həyat tərzi barədə oxuyub-dinləməkdən yorulmursan, daha çox öyrənmək istəyirsən. Sanki, bu bilgilərlə həmin məmləkətlər bizə məsafəcə də yaxınlaşırlar. Belə sirli-soraqlı, cazibədar ölkələrdən biri də Şimali Afrikanın qərbində – ərəblərin dediyi kimi, məğribdə yerləşən Mərakeşdir. 

Bura əsl müsəlman ölkəsidir. Onu Avropadan bir neçə kilometrlik okean suları ayırsa da, burada insanların tərzi tamam başqadır. Yəqin ki, yaşlı nəsil yaxşı xatırlayır – Mərakeş sovet zamanında ölkəmizdə  dadlı naringisi ilə tanınırdı. Lakin bu ölkə çoxəsrlik ənənələrin, arxitektura şedevrlərinin və qeyri-adi təbiət mənzərələrinin də məskənidir.

Bəli, bu dəfə Mərakeşə səyahət edəcəyik. Bu, ərazicə kifayət qədər böyük ölkənin paytaxtı Rabat, ən iri şəhəri isə Kasablankadır. Ərəb və bərbər dilləri rəsmi dil hesab olunur. “Darija” adlanan ərəb dili ilə klassik ərəb dilləri arasında xeyli fərq var. Belə ki, “darija” gündəlik həyatda, klassik ərəb dili isə əsasən dini, siyasi, inzibati, hüquqi və mədəni sahələrdə, eləcə də mətbuatda geniş işlədilir. 

Mərakeşli xanımlar özəl geyim mədəniyyəti ilə fərqlənirlər. Onlar istər kənd yerlərində, istər böyük şəhərlərdə elə geyinirlər ki, bədənlərinin heç bir nahiyəsi hiss olunmur. Bu geyim üslubu  “ağayana geyim” adlanır. Mərakeşi ziyarət edən əcnəbi qızlar və xanımlara isə baş örtüklərindən istifadə etmələri tövsiyə olunur.  

Mərakeşlilər çox nəzakətli insanlardır və onlar sizinlə, ailənizlə maraqlanmağı özlərinə borc bilirlər. Bu davranış, ilk baxışda, yorucu görünsə də, sadəcə, səbrli olmaq lazımdır. Axı yerli sakinlər sizinlə adicə söhbət edəndə belə çox mehribanlıq göstərir, bu zaman qonağa həvəslə məsləhətlər də verirlər. 

Elə bilirsiniz ki, Mərakeşdə qar olmur?! Olur! Qışda bu Afrika ölkəsində xizək sürmək, hətta qardan “adam” düzəltmək də mümkündür. Paytaxtdan cəmi 75 kilometr aralıda olan Atlas dağlarında komfortlu xizək kurortu – Ukaymeden yerləşir. Burada dekabrdan aprelin əvvəlinə qədər qar yağır, ətraf dümağ örpəyə bürünür. 

Yeri gəlmişkən, Atlas dağlarının ətəyində qırmızı-qəhvəyi rəngdə nadir “marokko” ağacı bitir. Bu bahalı ağacdan “Rolls-Royce”, “Mercedes”, BMW kimi avtomobillərin salonlarıının tərtibatında istifadə edirlər.Mərakeş dünya kinematoqrafçılarının ən sevimli məkanlarındandır. 1960-cı illərdən başlayaraq, burada hər il yüzlərlə film çəkilib. 1983-cü ildə isə Mərakeşdə dünyanın ən böyük kinostudiyalarından olan “Atlas” yaradılıb. “Qladiator”, “İsgəndər”, “007: Spektr” serialları və digər populyar ekran əsərləri məhz buradakı pavilyonlarda ərsəyə gəlib. 

Mərakeş gəncləri sevdiyi qızlara “Mən sənə ürəyimi verərəm” demirlər. Onlarda sevgi rəmzi bizim öyrəşdiyimiz kimi ürək yox, qaraciyər sayılır. Ehtimal edilir ki, sağlam qaraciyər insan sağlamlığı üçün mühüm rol oynayır. “Siz mənim qaraciyərimi fəth etdiniz” ifadəsi sevgi etirafı sayılır.

Mərakeşlilər mavi rəngi çox sevirlər. Ölkədə hətta tam mavi rəngə boyanmış bir şəhər də var. Adı Çefçauendir. Şəhərin qapı-pəncərələri, pilləkənləri, divarları, hətta yeri belə mavidir. Bu yaşayış məntəqəsini orta əsrlərdə Avropada inkvizisiyadan canlarını qurtarıb qaçan yəhudilər salıblar. Hazırda Musa peyğəmbərin dinindən olanların sayı şəhərdə xeyli azalsa da, burada mavi rəngin üstünlüyü davam edir. 

Mərakeş turistlərin sevə-sevə ziyarət etdikləri məmləkətlərdəndir. Son illər burada bir-birindən yaraşıqlı, gözoxşayan məscidlər ucaldılıb. Məsələn, Kasablankadakı II Həsən Məscidi gözəl bir memarlıq nümunəsi olaraq, bütün dünyada məşhurdur. XVI əsrə aid olan məscid “İslam muzeyi” də adlanır. Məbəd hər zaman ziyarətçilərin üzünə açıqdır. 

Sonda qeyd edək ki, Azərbaycan və Mərakeş bir-birilə dost ölkələrdir. Dövlətlərimiz arasında səfirliklər səviyyəsində diplomatik əlaqələr qurulub. Azərbaycanla Mərakeş arasında bütün səviyyələrdə əlaqələr genişlənir. Mərakeşlilər də xalqımızın tarixinə, mədəniyyətinə dərin maraq göstərirlər. Nə yaxşı ki, heç bir ­məmləkətə bənzəməyən Mərakeş bizə dost olan dövlətdir. 

Məsaim ABDULLAYEV,
Fidan SALMANOVA
XQ