Dekotininin “praqa” sazişi açıqlamasının gizlinləri: Fransalı səfirin Paşinyanla bağlı əsl məqsədi nə idi? KONKRET

Fransanın Ermənistandakı səfiri Olivye Dekotininin Qarabağın statusu ilə bağlı son bəyanatı düşmən ölkədə birmənalı qarşılanmayıb. Diplomat bildirib ki, 2022-ci ildə Praqada Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınması ilə bağlı iddialar yalandır, Çünki Qarabağ 1991-ci il Alma-Ata bəyannaməsindən sonra Ermənistan tərəfindən Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınıb. Fransalı diplomatın bu fikirləri Ermənistanda geniş əks-səda yaradıb və ekspertlər bunu Fransanın dolayısı ilə Paşinyaına dəstək kimi qiymətləndirib. Onlar hesab edirlər ki, səfirin mövqeyi birbaşa Fransanın mövqeyidir və rəsmi Paris Paşinyanı bu cür müdafiə edir. Əslində nə baş verir?

KONKRET.az-a açıqlamasında siyasi şərhçi Natiq Miri bildirib ki, doğurudur, Alma-Atada belə bir bəyannamə qəbul olunub. Ancaq eyni zamanda Azərbaycan BMT-yə qəbul olanda da Qarabağ Azərbaycanın tərkibində rəsmi şəkildə göstərilib:

“Dünya dövlətləri də Qarabağı Azərbaycanın daxilində tanıyıb. Ancaq buna rəğmən, ATƏT-in Minsk qrupu, yəni qlobal güc mərkəzləri ABŞ, Fransa və Rusiya 20 il müddətində çalışıblar ki, Qarabağı mübahisəli ərazi kimi təqdim etsinlər. Onlar Qarabağa müstəqillik qazandırmaq istəyirdilər. Buna isə nail ola bilmədilər. Çünki Azərbaycan bunu qəbul etmədi. Azərbaycan BMT-nin 4 qətnaməsni və BMT nizamnaməsinə uyğun olaraq özünün müdafiə haqqından istifadə edib ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Qarabağı Ermənistan qoşunlarından və terrorçu ünsrülərdən təmizlədi. Bu faktın hüquqi cəhətdən təsbitinə ehtiyac var idi. Ona görə Praqada belə ir sənəd qəbul edildi. Dövlətlər qarşılıqlı olaraq bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıdı. Eyni zamanda, belə bir bəyannamənin qəbul edilməsi Paşinyan üçün geriyə dönməz proses yaratdı. Yəni, Qarabağ Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi növbəti dəfə tanındı. Bunu ola bilsin ki, Fransa o qədər də xoş qarşılamadı. Paşinyanın müdafiə olunub-olunmamasına gəlincə, Dekotenin açıqlaması Ermənistan baş nazirinin mövqelərini gücləndirən amildir. Əgər Qarabağ onun iddia etdiyi kimi, 1991-ci il Alma-Ata bəyannaməsində Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınıbsa, onda bu, Nikol Paşinyanın ittiham edilməsinin yersiz olmasını ortaya qoymaq istəyidir. Dekote demək istəyir ki, Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıyan Nikol Paşinyan deyil, ondan öncəki hakimiyyətdir. Ancaq burada bir məqamda var. Söhbət ondan gedir ki, Alma-Ata bəyannaməsini Ermənistan rəhbərliyi konkret şərtlərlə imzalayıb. Bu bəyannaməyə əlavə olaraq müəyyən sənədlər də var. Həmin əlavə sənədlərin ləğv olunması da Paşinyan dönəmində baş verdi. Əlavədə Qarabağ Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi göstərilmirdi. Əksinə, Qarabağın Ermənistana məxsusluğu ilə bağlı əlavə sənədlər işlənib hazırlanmışdı. Nədənsə. Dekote bunu unudur. Ona görə də, Praqa bəyannaməsi bütün fikirlərin hamısının üstündən xətt çəkdi və Ermənistanın birmənalı olaraq Qarabağ da daxil, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımasına hüquqi zəmin yaratdı”.

Vəli Həsənoğlu,

KONKRET.az