Dəyişikliklər bir çox faktora bağlıdır EKSPERT FİKRİ

“Azərbaycan kimi cəmiyyətlərdə ailə və kollektiv dəyərlər, tarixən, sosial strukturların və gündəlik həyatın mərkəzində dayanan mühüm amillər olmuşdur. Ənənəvi olaraq, ailə bir çox funksiyanı yerinə yetirən əsas sosial vahid kimi qəbul edilir və kollektiv dəyərlər, bir cəmiyyətin bağlarını gücləndirən, qarşılıqlı hörmət, dəstək və əməkdaşlıq prinsiplərinə əsaslanır. Lakin son dövrlərdə, xüsusən gənc nəsil arasında bu ənənələrə bağlılıqda azalma müşahidə edilir”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında sosial məsələlər üzrə ekspert Ramal Əliyev deyib.

Ramal Əliyev sözlərinə belə davam edib: “Bu dəyişikliklər bir çox faktora bağlıdır. Azərbaycan qlobal dəyişikliklərə və beynəlxalq trendlərə açıqlığını artıran bir ölkədir. Bu, xüsusilə gənc nəsildə özünü göstərir. Qloballaşma, müxtəlif mədəniyyətlərin, həyat tərzlərinin və düşüncə tərzlərinin bir-birinə qarışmasına səbəb olur. İnternet, sosial media və müasir texnologiyalar, gəncləri daha geniş bir dünyaya açır və müxtəlif dəyərlərlə tanış olmağa vadar edir. Bu da nəticədə bizim kimi cəmiyyətlərdə milli-mental(dini) dəyərlər söykənən ailə modelinin tədricən deqradasiyaya uğramasına gətirib çıxardır.

Təhsil sistemi, gənc nəsilin dünyagörüşünün formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycan təhsilində həm ölkə daxilində, həm də xaricdə təhsil alan gənclər, müasir cəmiyyətlərdə qarşılaşdıqları yeni düşüncə tərzləri ilə tanış olurlar. Bu, gənclərin öz ətraflarındakı ənənəvi düşüncə və mədəniyyətdən daha fərqli bir dünyagörüşünə sahib olmalarına səbəb olur. Gənc nəsil artıq ailə ənənələrinə və kollektiv dəyərlərə uyğun olmayan, daha müstəqil və fərdi düşüncələrə sahib olmağa başlayır.Bunun da ciddi mənfi təsirləri vardır.Klassik ənənələrə söykənən ailə modelini sıradan çıxması avropadan gələn yeni liberal dəyərlərlə əvəz olunması deməkdir. Və beləcə ailə strukturunun tədricən dəyişməsiylə nəticələnən bir proses davam etməkdədir.

Ənənəvi olaraq, Azərbaycan cəmiyyətində böyük ailə modelləri, çoxsaylı nəsillərin bir arada yaşadığı strukturlar dominant idi. Lakin müasir dövrdə, daha kiçik nüvə ailələri, xüsusilə şəhərlərdə daha çox yayılmağa başlayıb. Bu da sosial əlaqələrin və kollektiv dəyərlərin zəifləməsinə səbəb olur. Gənc nəsil, ailə daxilində daha müstəqil qərarlar qəbul etməyə başlayır və kollektiv qərarlara sadiq qalma ehtiyacı daha az hiss olunur. Bu dəyişiklik həm də ailədaxili rol və məsuliyyətlərin yenidən müəyyənləşdirilməsinə səbəb olur. Bu səbəblərdən dolayı ailə dəyərlərimizi qorumaq naminə gənc nəsillə kompleks ciddi marrifçilik işləri həyata keçirilməlidir. Gənclərimizə Avropadan gələn texnoloji yenilikləri, elmi, təhsili mənimsəmək lazımdır çökməkdə olan, dağılmış Avropa ailə dəyərlərini deyil. Bir millətin var olması onun dili, dini, milli kimliyinin qorunmasıyla olur. Ailə, bu dəyərləri qoruyan özək sosial kollektivdir. Gəlin əsrlər boyu formalaşmış klassik ailə dəyərlərini qorumağa ciddi səy göstərək”.

Ayşən Vəli