Icma.az
close
up
RU
Əhməd bəy Ağaoğlu adında Şuşada küçə olması zəruri idi Türkoloqalim

Əhməd bəy Ağaoğlu adında Şuşada küçə olması zəruri idi Türkoloqalim

Sherg.az saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Xankəndidə Ənvər Paşanın adına küçə var, Nuru Paşa adına da küçənin olması sevindirici olardı


Şuşada küçələrin birinə Azərbaycan və Türkiyə ictimai-siyasi xadimi, mütəfəkkir, publisist, türkoloq-alim Əhməd bəy Ağaoğlunun adı verilib. Bu barədə tanınmış jurnalist, Qarabağ və Şuşa mövzusunun tədqiqatçısı, yazıçı-publisist Kərim Kərimli sosial şəbəkədə sözügedən küçədən fotoşəkil paylaşaraq məlumat verib: "Yeni Şuşada Əhməd bəy Ağaoğlu küçəsi...".

 Məlumat üçün bildirək ki, Əhməd bəy Ağaoğlu 1869-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olub. 1888-ci ildə Paris hüquq məktəbinə daxil olan Əhməd bəy Ağaoğlu təhsilini davam etdirməklə yanaşı, şəhərin ədəbi-elmi mühiti ilə ünsiyyət yarada bilib. Əhməd bəy Ağaoğlunun fransız mətbuatında müntəzəm çıxışları 1890-cı ildən başlayıb. O, “Jurnal de Deba”, “Nuvel Revyu” və başqa mətbuat orqanlarında Şərqin tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatı haqqında məqalələr dərc etdirib. Məhz bu illərdən başlayaraq o, Tiflisdə çıxan “Qafqaz” qəzeti ilə əməkdaşlığa başlayıb və bu əməkdaşlıq onun publisistik fəaliyyətinin canlanmasında mühüm rol oynayıb. 1897-ci ildə milyonçu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin dəvətilə Bakıya gələn Əhməd bəy Ağaoğlu Əlimərdan bəy Topçubaşovun redaktorluğu ilə nəşr olunan “Kaspi” qəzetilə əməkdaşlıq etməklə yanaşı, həm də Ali Ticarət Məktəbində fransız dili müəllimi işləyib. 1898-1904-cü illərdə “Kaspi” qəzetində Əhməd bəyin ədəbiyyatımız, mədəniyyətimiz, sosial-siyasi həyatımız, dini dünyagörüşümüz barəsində çox sayda yazıları çap olunub. Əhməd bəy 1905-ci ildə nəşrə başlayan “Həyat” qəzetinə Əli bəy Hüseynzadə ilə birlikdə redaktorluq edib, daha sonra “İrşad”, “Tərəqqi” və rusca “Proqres” qəzetini çıxarıb. O, bu dövrdə fəal siyasi mübarizəyə qoşulub, 1906-cı ilin payızında “Divai” firqəsinin əsasını qoyub. Bu firqə Azəri türkünün siyasi təfəkkürünün, milli mənlik şüurunun formalaşmasında, xüsusilə erməni-daşnak təcavüzündən qorunmasında müstəsna xidmətlər göstərib.1909-cu ildə Əhməd bəy Ağaoğlu Türkiyəyə mühacirət edərək ədəbi-elmi və siyasi fəaliyyətini orada davam etdirib. Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün yaxın dostu, silahdaşı, onun apardığı İstiqal savaşının fəal müdafiəçilərindən biri olub. Cümhuriyyətin ilk illərində onun yüksək dövlət vəzifəsinə təyin olunmasında bu münasibət mühüm rol oynayıb. Atatürk köhnə silahdaşı Əhməd bəyin xətrini daim əziz tutaraq “Bu qafa yalnız bir türkdə ola bilər” - deyib və ona böyük dəyər verib. Onu da xatırlaq ki, Xankəndi şəhərində də küçə və prospektlərə tanınmış simaların adları verilib. Onlar arasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Pənahəli Xan, Hüseyn Cavid, Mirzə Ələkbər Sabir, Cabbar Qaryağdı kimi adlarla yanaşı, Ənvər Paşa da var. 


AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun şöbə müdiri, türkoloq-alim Faiq Ələkbərli "Sherg.az"a deyib ki, Şuşada, Xankəndidə tanınmış tarixi şəxsiyyətlərin, dövlət xadimlərinin adlarının küçələrə verilməsi təqdirəlayiq haldır. Alimin sözlərinə görə, Əhməd bəy Ağaoğlu adında Şuşada küçə olması da müsbət və zəruri idi:

 "Əhməd bəy Ağaoğlu Şuşada dünyaya göz açıb və nəinki Azərbaycan, bütün türk dünyası üçün dəyərli siyasət, dövlət adamı olub, mütəfəkki ömrü yaşayıb. Yaxşı olar ki, Əhməd bəy Ağaoğlunun tanınmış övladlarının, məsələn Sürəyya Ağaoğlunun da adını daşıyan küçə olsun, onun da adı əbədiləşdirilsin. Sürəyya Ağaoğlunun böyük xidmətləri olub, Türkiyənin ilk qadın vəkilidir. Səməd Ağaoğlu da önəmli şəxslərdən olub. O cümlədən, tanınmış tarixçi, araşdırmaçı, hüquqşünas, yazıçı-publisist Hüseyn Baykara (Qara Hüseynov) da Şuşada anadan olub. Sonradan Türkiyədə mühacirət həyatı yaşayıb. Hüseyn Baykara Cümhuriyyət dönəmini yazıb. Onun adına da küçə verilməsi yaxşı olardı. Qasım bəy Zakir, Firudin bəy Köçərli, Nəcəf bəy Vəzirov, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev və digər şəxslərin də adları müxtəlif formada Qarabağda əbədiləşdirilə bilər. Məzh Şuşa və Xankəndidə bu cür şəxslərin adlarının olması, təbliği çox vacibdir. Xankəndidə Ənvər Paşanın adına küçə var. Nuru Paşa adına da küçənin olması sevindirici olardı. Nuru Paşa Azərbaycan xalqı üçün, Qarabağ üçün çox önəmli, tarixi rol oynayıb. Şuşa uğrunda siyasi-hərbi cəhətdən mübarizə aparmış, mücadilə vermiş insanların adlarının əbədiləşdirilməsi faydalı olardı. Bu, gələcək nəslin milli-vətənpərvərlik ruhunda yetişməsində mühüm rol oynaya bilər".  

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:92
embedMənbə:https://sherg.az
archiveBu xəbər 14 Yanvar 2025 08:08 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see252

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see241

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see202

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see196

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see180

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see173

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see168

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see167

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see152

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see144

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see139

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see137

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see132

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see132

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see127

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see125

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see125

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see123

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see121

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri