Icma.az
close
up
RU
Əhməd bəy Ağaoğlu adında Şuşada küçə olması zəruri idi Türkoloqalim

Əhməd bəy Ağaoğlu adında Şuşada küçə olması zəruri idi Türkoloqalim

Sherg.az saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Xankəndidə Ənvər Paşanın adına küçə var, Nuru Paşa adına da küçənin olması sevindirici olardı


Şuşada küçələrin birinə Azərbaycan və Türkiyə ictimai-siyasi xadimi, mütəfəkkir, publisist, türkoloq-alim Əhməd bəy Ağaoğlunun adı verilib. Bu barədə tanınmış jurnalist, Qarabağ və Şuşa mövzusunun tədqiqatçısı, yazıçı-publisist Kərim Kərimli sosial şəbəkədə sözügedən küçədən fotoşəkil paylaşaraq məlumat verib: "Yeni Şuşada Əhməd bəy Ağaoğlu küçəsi...".

 Məlumat üçün bildirək ki, Əhməd bəy Ağaoğlu 1869-cu ildə Şuşa şəhərində anadan olub. 1888-ci ildə Paris hüquq məktəbinə daxil olan Əhməd bəy Ağaoğlu təhsilini davam etdirməklə yanaşı, şəhərin ədəbi-elmi mühiti ilə ünsiyyət yarada bilib. Əhməd bəy Ağaoğlunun fransız mətbuatında müntəzəm çıxışları 1890-cı ildən başlayıb. O, “Jurnal de Deba”, “Nuvel Revyu” və başqa mətbuat orqanlarında Şərqin tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatı haqqında məqalələr dərc etdirib. Məhz bu illərdən başlayaraq o, Tiflisdə çıxan “Qafqaz” qəzeti ilə əməkdaşlığa başlayıb və bu əməkdaşlıq onun publisistik fəaliyyətinin canlanmasında mühüm rol oynayıb. 1897-ci ildə milyonçu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin dəvətilə Bakıya gələn Əhməd bəy Ağaoğlu Əlimərdan bəy Topçubaşovun redaktorluğu ilə nəşr olunan “Kaspi” qəzetilə əməkdaşlıq etməklə yanaşı, həm də Ali Ticarət Məktəbində fransız dili müəllimi işləyib. 1898-1904-cü illərdə “Kaspi” qəzetində Əhməd bəyin ədəbiyyatımız, mədəniyyətimiz, sosial-siyasi həyatımız, dini dünyagörüşümüz barəsində çox sayda yazıları çap olunub. Əhməd bəy 1905-ci ildə nəşrə başlayan “Həyat” qəzetinə Əli bəy Hüseynzadə ilə birlikdə redaktorluq edib, daha sonra “İrşad”, “Tərəqqi” və rusca “Proqres” qəzetini çıxarıb. O, bu dövrdə fəal siyasi mübarizəyə qoşulub, 1906-cı ilin payızında “Divai” firqəsinin əsasını qoyub. Bu firqə Azəri türkünün siyasi təfəkkürünün, milli mənlik şüurunun formalaşmasında, xüsusilə erməni-daşnak təcavüzündən qorunmasında müstəsna xidmətlər göstərib.1909-cu ildə Əhməd bəy Ağaoğlu Türkiyəyə mühacirət edərək ədəbi-elmi və siyasi fəaliyyətini orada davam etdirib. Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün yaxın dostu, silahdaşı, onun apardığı İstiqal savaşının fəal müdafiəçilərindən biri olub. Cümhuriyyətin ilk illərində onun yüksək dövlət vəzifəsinə təyin olunmasında bu münasibət mühüm rol oynayıb. Atatürk köhnə silahdaşı Əhməd bəyin xətrini daim əziz tutaraq “Bu qafa yalnız bir türkdə ola bilər” - deyib və ona böyük dəyər verib. Onu da xatırlaq ki, Xankəndi şəhərində də küçə və prospektlərə tanınmış simaların adları verilib. Onlar arasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Pənahəli Xan, Hüseyn Cavid, Mirzə Ələkbər Sabir, Cabbar Qaryağdı kimi adlarla yanaşı, Ənvər Paşa da var. 


AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun şöbə müdiri, türkoloq-alim Faiq Ələkbərli "Sherg.az"a deyib ki, Şuşada, Xankəndidə tanınmış tarixi şəxsiyyətlərin, dövlət xadimlərinin adlarının küçələrə verilməsi təqdirəlayiq haldır. Alimin sözlərinə görə, Əhməd bəy Ağaoğlu adında Şuşada küçə olması da müsbət və zəruri idi:

 "Əhməd bəy Ağaoğlu Şuşada dünyaya göz açıb və nəinki Azərbaycan, bütün türk dünyası üçün dəyərli siyasət, dövlət adamı olub, mütəfəkki ömrü yaşayıb. Yaxşı olar ki, Əhməd bəy Ağaoğlunun tanınmış övladlarının, məsələn Sürəyya Ağaoğlunun da adını daşıyan küçə olsun, onun da adı əbədiləşdirilsin. Sürəyya Ağaoğlunun böyük xidmətləri olub, Türkiyənin ilk qadın vəkilidir. Səməd Ağaoğlu da önəmli şəxslərdən olub. O cümlədən, tanınmış tarixçi, araşdırmaçı, hüquqşünas, yazıçı-publisist Hüseyn Baykara (Qara Hüseynov) da Şuşada anadan olub. Sonradan Türkiyədə mühacirət həyatı yaşayıb. Hüseyn Baykara Cümhuriyyət dönəmini yazıb. Onun adına da küçə verilməsi yaxşı olardı. Qasım bəy Zakir, Firudin bəy Köçərli, Nəcəf bəy Vəzirov, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev və digər şəxslərin də adları müxtəlif formada Qarabağda əbədiləşdirilə bilər. Məzh Şuşa və Xankəndidə bu cür şəxslərin adlarının olması, təbliği çox vacibdir. Xankəndidə Ənvər Paşanın adına küçə var. Nuru Paşa adına da küçənin olması sevindirici olardı. Nuru Paşa Azərbaycan xalqı üçün, Qarabağ üçün çox önəmli, tarixi rol oynayıb. Şuşa uğrunda siyasi-hərbi cəhətdən mübarizə aparmış, mücadilə vermiş insanların adlarının əbədiləşdirilməsi faydalı olardı. Bu, gələcək nəslin milli-vətənpərvərlik ruhunda yetişməsində mühüm rol oynaya bilər".  

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:89
embedMənbə:https://sherg.az
archiveBu xəbər 14 Yanvar 2025 08:08 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see185

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see179

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see142

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see136

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see134

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see133

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see132

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see131

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see129

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see129

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see126

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see123

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see122

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see121

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see120

Sabah yağış yağacaq

19 Oktyabr 2025 13:05see119

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri