Icma.az
close
up
RU
Ermənistan iqtisadiyyatında baş verən şişirtmələr kimlərə hesablanıb

Ermənistan iqtisadiyyatında baş verən şişirtmələr kimlərə hesablanıb

Icma.az bildirir, Cebheinfo portalına istinadən.

2025-ci ilin may ayında “Qeyri-hökumət Təşkilatıarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi”nin sponsorluğu ilə "Ekonomiks" Beynəlxalq İqtisadi Araşdırmalar İctimai Birliyi tərəfindən "Ermənistanın idxal-ixrac əməliyyatlarının iqtisadi təhlili" adlı analitik tədqiqat layihəsinə start verilib.

İkinci Qarabağ müharibəsində 44 gün ərzində ağır məğlubiyyətə düçar olmuş Ermənistana bir dövlət kimi özünə gəlmək və müharibədə üzləşdiyi bütün səviyyələrdən olan itkilərini bərpa etmək üçün uzun zaman lazım idi. Ermənistanın praktik olaraq blokada şəraitində yaşadığını, yardıcısı və himaədarı olan Rusiyanın isə Paşinyan hakimiyyətinə qarşı aqressiv bir münasibətdə olduğunu nəzərə alsaq, o halda bu ölkənin müharibə nəticəsində üzləşdiyi itkiləri bərpa etmək üçün daha üzun zamana ehtiyacı olmalı idi. 

Təbii resursları çox az, enerji resursları isə tamamilə olmayan, Rusiyadan güzəştli şərtlərlə alınan qaz, elektrik enerjisi, yanacaq və digər resurslar hesabına özünü güclə dolandıran, xarici dövlət borcu başından aşan bir ölkənin iqtisadiyyatının ağır bir məğlubiyyətdən sonra qısa zaman kəsiyində yüksəlişi mümkün deyildi. Lakin bu reallıqların əksinə olaraq, ağır itkilərlə müşayət olunan müharibədən bir ildən bir qədər artıq vaxt keçdikdən sonra Ermənistan iqtisadiyyatında bənzəri olmayan və heç bir məntiqə sığışmayan bir “sıçrayış” baş verdi. 

Konkret olaraq - 2020-ci ildə Ermənistan iqtisadiyyatı 2019-cu illə müqaisədə 7,5 faiz azalsada, 2022-ci ildə bu ölkənin iqtisadiyyatında14,2 faiz “artım” qeydə alındı. Ermənistan hakimiyyətinin başında dayananlar əldə olunan bu “uğurların” geniş təbliğinə start verdilər. Onlar bütün dünyaya car çəkirdilər ki, ölkələrinin iqtisadiyyatı bənzəri olmayan bir artım sürəti əldə edidə bilib. Hökumət yetkililəri bu nəticələrin Paşinyan hökumətinin ağıllı iqtisadi siyasəti və uğurlu islahatları ilə birbaşa əlaqəli olduğunu israr edirdilər. MDB dövlət başçılarının toplantısında Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan isə ölkəsinin iqtisadi uğurlarından ağızdolusu danışırdı. 

Təəssüflər olsun ki, Azərbaycanda da iqtisadiyyatın əlifbasından bixəbər olan bəzi siyasi dəllallar Azərbaycan hökumətini Ermənistanda baş verən bu “iqtisadi möcüzə”dən nəticə çıxarmağa səsləyirdilər. Heç kim məsələnin köklərini araşdırmaq istəmirdi. Lakin biz bunu etmək qərarına gəldik. İlk öncə Ermənistanın Dövlət Statistika Komitəsinin rəsmi saytına daxil olaraq aydınlaşdırdıq ki, Ermənistan iqtisadiyyatında xarici ticarət dövriyyəsindən dolayı digər heç bir sahədə diqqəti cəlb edə biləcək bir artım qeydə alınmayıb. Lakin nədənsə bu ölkənin xarici ticarət dövriyyəsində inqilabi bir dönüş baş verib.

Yəni ölkəyə idxal olunan və ölkədən ixrac olunan məhsulların həcmi 4-5 dəfəyə qədər arta bilib. Apardığımız araşdırmaları bir qədər də dərinləşdirdikdə məlum oldu ki, Rusiya ilə Ukrayna arasında başlanmış müharibədən ötən bir il ərzində Ermənistandan bir ölkəyə ixracın fantastik artımı baş verib - bu ölkə isə Ukraynaya qarşı işğalçı müharibə aparan Rusiyadır.

Ermənistan Rusiyaya ixrac olunan məhsullrın həcmini bir il ərzində 4-5 dəfə necə artıra bilərdi? Bunun üçün Ermənistanda ixrac üçün istehsal olunan məhsulların statistikasında bənzər artımlar qeydə alınmalı idi – bu isə yox idi. Deməli Ermənistan xaricdən bir çox məhsulları xüsusi olaraq Rusiyaya ixrac etmək üçün alıb öz ərazisinə gətirir və sonradan onları yerli məhsul adı ilə Rusiyaya “ixrac edir”. 

Apardığımız araşdırmalar göstərdi ki, Ermənistan xarici ölkələrdən əsasən Rusiyanın hərbi sənayesinə lazım olan radio-elektronika məhsullarını, yüksək hərbi texnologiyalar üçün zəruri olan çipləri, yarımkeçiriciləri və digər məhsulların idxalını həyata keçirir. Təbii ki, sonradan bu məhsullar başqa məhsul adları altında Ermənistandan Rusiyaya ixrac edilir.

Çox təəssüflər olsun ki, ABŞ başda olmaqla Qərbin aprcı dövlətləri və Beynəlxalq qurumlar  Ermənistanın bu təxribat xarakterli pozuculuq fəaliyyətinə göz yumur, ən yaxşı halda isə ona bu fəaliyyəti dayandırmağı tövsiyyə edirlər. Əslində Ermənistan atdığı bu addımlarla elə Qərb dövlətlərinin özlərinin tətbiq etdiyi sanksiyaları ayaqlayır. Qərbin ikili standartları və ikiüzlü siyasəti bu məsələdə də ortadadır. Bir anlıq təsəvvür belə etmək olmur ki, Rusiya üçün bu “xidməti” Azərbaycan göstərsəydi Qərb nə edərdi... Heç şübhəsiz Qərb Azərbaycana qarşı Rusiyaya tətbiq edilənlərdən daha ağır sanksiyalar tətbiq edərdi...

Fikrət Yusifov

iqtisad elmləri doktoru, professor 
“Ekonomiks” Beynəlxalq İqtisadi 
Araşdırmalar İctimai Birliyinin sədri

"Cebheinfo.az" 
 

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:43
embedMənbə:https://cebheinfo.az
archiveBu xəbər 31 May 2025 11:19 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see276

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see249

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see182

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see139

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see129

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see127

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see125

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see125

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see122

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri