Əsgərliyin son yaş həddi... yoxdur
Şəxsən mən bu təklifə razıyam. Deputat deyiləm; səs verə bilmərəm. Amma vətəndaş kimi dəstək verirəm.
Bilirsinizmi, niyə? Hər şeydən əvvəl ona görə ki, əsgər təkcə səngərdə, postda dayanan deyil. Hərə cəmiyyətdə olduğu yerdə bir əsgərdir. Təkcə əyninə mundir geyinənləri, çiynində paqon daşıyanları demirəm. Mundirsiz, paqonsuz da əsgərlər var.
Universitet dəhlizlərində dolaşan bir tələbə də həmin an təhsilin əsgəridir. Gələcəkdə bəlkə elmin əsgəri olacaq. Əgər məramı gerçəkdən elm, təhsil almaqdırsa.
Müxtəlif səbəblərdən (təhsil, sağlamlıq və sair) ordu sıralarına qoşulmamış, yaşı 30-u keçmiş insan artıq cəmiyyətdə hansısa bir mövqe, iş-güc, bir çoxu ailə-uşaq yiyəsidir. Mütləq ya dövlət qulluğunun, ya da özəl sektorun əsgəridir. Bəlkə də maraqlı yazıçıdır, yaxud uğurlu rəssamdır... Onun əlindən qələmi, fırçanı alıb, silah verməklə cəmiyyət, dövlət çox şey qazanmaz. Bəlkə daha çox itirər. Üstəlik o yaşa çatana qədər ordu sıralarına qatılmamış çox az adam qalıb.
Bəli, hər kəsə öz əsgərliyini etməyə imkan vermək lazımdır. Cəmiyyət özü də elə özü boyda ordudur. Ona görə də silahdan atəş aça bilənlərə nə qədər ehtiyacımız varsa, qələmdən..."atəş aça bilənlər" də bir o qədər gərəklidir.
Bir zaman məşhur bir deyim vardı: "Döyüş alnımıza yazılıb". Bilmirəm, o yazı alnımızda hələ qalır, yoxsa silinib? Ancaq alnımıza həyat da yazılıb; həm də çox dərin hərflərlə yazılıb. Vətən üçün döyüşüb qəhrəmancasına həlak olanların şəhid kimi, eləcə də, qazilərin qazi kimi ürəyimizdə, başımızın üstündə öz yerləri var. O öz yerində. Bir də ölkəsi üçün qəhrənmancasına... yaşayanlar da var axı. İstər ordudakı əsgər kimi, ya da ordudan kənardakı... əsgər kimi yaşayanlar, xidmət edənlər var. Bu nöqtədən baxsaq, əslində əsgərliyin son yaş həddi... yoxdur.
Bir məqamı da mütləq vurğulamaq lazımdır: həqiqi hərbi xidmət yaşının 30-a endirilməsi, eləcə də, möhlət hüququ ilə bağlı yeniliklər Azərbsycan ordusunun həm komplektləşdirilməsində, həm də xidmətin təşkilində çevikliyi və mobilliyi təmin edəcək. Məlumdur ki, müddətdən artıq hərbi xidmət edənlər (MAXE) həqiqi hərbi xidməti başa vurmuş şəxslər arasından seçilib qəbul olunur. Təsəvvür edin, 35 yaşdan sonra orduya qəbul olunan MAXE 35, 36, 40 və sair yaşlarda olurdu. Amma indi bu yaş həddi endirildikdə, 30 yaş və daha aşağı yaşda olan keçmiş əsgərlər orduda müddətdən artıq xidmətdə iştirak edə biləcəklər. Bu da Silahlı Qüvvələrdə təcrübəli hərbi qulluqçuların sayının artmasına səbəb olacaq. Bu da xidmətin keyfiyyətinə müsbət təsir edəcək. Nəticədə Azərbaycan ordusunun Türkiyə modeli üzrə qurulması daha da sürətlənəcək. Bu səbəbdən də Milli Məclisə göndərilmiş təklif qəbul olunsa, bu, ordu quruculuğunda effektiv islahatlar strategiyasının daha bir mühüm mərhələsinə start verəcək. Məlumdur ki, Azərbaycan 2025-ci il üçün dövlət büdcəsində müdafiə və təhlükəsizlik məqsədləri üçün nəzərdə tutulan xərclər 8 milyard 396,3 milyon manatdır. Bu da 2024-cü ildəkindən 1 milyard 738 milyon manat çoxdur. 2020-ci il 27 sentyabr -10 noyabr tarixləri arasındakı 44 günlük Vətən Müharibədən və qazanılmış tarici qələbədən, eləcə də, 2023-cü ilin sentyabrındakı antiterror tədbirlərindən sonra da müdafiə və təhlükəsizlik məqsədlərinə ayırmalar hər il artırılır. Bu, əlbəttə, birinci növbədə dövlətin, şəxsən Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanının ordu quruculuğuna və milli təhlükəsizliyin qorunmasına xüsusi, həm də sistemli və ardıcıl diqqətinin nəticəsidir. Eyni zamanda Azərbaycan torpaqları azad olunduqdan sonra Silahlı Qüvvələrin xidmət ərazisi, məsuliyyət zonası daha da genişlənib, qarşısına qoyulam vəzifələr daha da çoxalıb. Bundan başqa Azərbaycanın Ermənistanla şərti sərhədlərində delimitasiya prosesi başlanıb, bəzi hissədə artıq demsrkasiya da var. Beləliklə, həm Şərqi Zəngəzurun azad olunması nəticəsində İranla dövlət sərhədlərimizin, həm də Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun azad olunması ilə Ermənistanla şərti sərhədlərimizin mühafizəsi təşkil olunub. Bu da daha çox sayda hazırlıqlı, çevik şəxsi heyətin formalaşdırılmasını tələb edib. Bundan başqa Vətən müharibəsinin bitməsindən 4 ildən çox vaxt keçib, amma Ermənistanla sülh sazişi imzalanmayıb. Buna da səbəb həm Ermənistan hökumətinin qeyri-konstruktiv mövqeyi, həm Ermənistan cəmiyyətindəki irrasional revanşizm meylləri, həm də bölgəyə daxil oımaq istəyən, bunun üçüm də qonşu dövləti siıahlandıran bəzi Qərb dövlətlərinin, eləcə də, Hindistan və sair kimi aktorların təsir və təzyiqıəridir. Bütün bunlara görə də Azərbaycanda ordu quruculuğuna diqqət daha da artırılır. Sözügedən qanun layihəsi də, dediyimiz kimi, bu zərurətdən doğub və zamanın tələbidir.
Bahəddin Həzi
Bahəddin Həzi,
Bizimyol.info