Həftənin hansı günü əməliyyat etdirmək təhlükəlidir? ARAŞDIRMA

Alimlər demək olar ki, 430 min əməliyyatın məlumatlarını təhlil ediblər. Yeni araşdırma göstərir ki, cərrahi müdaxiləni cümə gününə planlaşdıran insanlar, əgər mümkündürsə, əməliyyatı başqa günə keçirməyi nəzərdən keçirməlidirlər.

Lent.az xəbər verir ki, həftəsonu ərəfəsində əməliyyat olunan insanların ölüm və fəsad riskləri əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlir.

Bu fenomen “həftəsonu effekti” adlanır.

Texas ştatındakı Hyuston Metodist Hospitalının (Houston Methodist Hospital) həkimi doktor Rac Satkunasivamın rəhbərlik etdiyi komanda qeyd edib ki, cümə günü əməliyyat olunan xəstələr həftəsonundan sonra əməliyyata girənlərlə müqayisədə daha çox fəsadlarla, təkrar hospitalizasiya halları ilə və daha yüksək ölüm riski ilə qarşılaşırlar.

Tibb müəssisələrində həftəsonları tibbi xidmətin keyfiyyətinin aşağı düşməsinin müxtəlif səbəbləri var. Adətən xəstəxanalarda personalın sayı azalır, baş həkimlərə və dar ixtisaslı mütəxəssislərə çıxış məhdudlaşır, cərrahi briqadalar xəstələrlə daha az tanış olur. Bundan başqa, cümə günləri daha çox əməliyyat edən gənc cərrahların təcrübəsi az olur. Diaqnostik testlər və müayinələrə çıxışın məhdud olması da qərarvermə prosesini çətinləşdirir.

Tədqiqat üçün alimlər 2007–2019-cu illər arasında Kanadanın Ontario bölgəsində əməliyyat keçirmiş təxminən 430 000 xəstənin məlumatlarını araşdırıblar. Aydın olub ki, həftəsonu ərəfəsində əməliyyat olunan xəstələrdə əməliyyatdan sonrakı 30 gün ərzində ölüm riski 9 faiz, 90 gün ərzində 10 faiz və bir il ərzində 12 faiz daha yüksəkdir. Həmçinin fəsadlar və təkrar hospitalizasiya ehtimalı da 30 gün və bir il ərzində 5 faiz artıb.

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, səhiyyə sistemləri bu effekti əməliyyatların planlaşdırılmasında nəzərə almalıdır ki, xəstələr həftənin hansı günündə əməliyyat olunduqlarından asılı olmayaraq yüksək keyfiyyətli tibbi yardım ala bilsinlər. Gələcək araşdırmalar bu fərqlərin dəqiq səbəblərini daha yaxşı anlamağa və həftəsonu öncəsi əməliyyatlardakı riskləri azaltmağa yönəlmiş strategiyalar hazırlamağa kömək edəcək.