Hər 10 nəfərdən 9 u risk altındadır: CKM sindromu nədir və necə qorunmaq olar?

Amerika Ürək Assosiasiyası (AHA), ABŞ-da yetkin əhalinin təxminən 90 faizinin ən azı bir risk amilinə malik olduğu, lakin çox az adamın varlığından xəbərdar olduğu yeni bir sağlamlıq vəziyyəti barədə xəbərdarlıq edib. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, kardio-vaskulyar-böyrək-metabolik (CKM) sindromu adlanan bu vəziyyət, ürək, böyrək və maddələr mübadiləsi xəstəlikləri arasındakı mürəkkəb əlaqəni vurğulayır.

AHA-nın apardığı sorğuya əsasən, respondentlərin cəmi 12 faizi CKM sindromu barədə əvvəllər eşidib. Lakin iştirakçıların 72 faizi bu mövzu haqqında daha çox məlumat almaq istədiyini bildirib. Assosiasiyanın məqsədi, bu sindromun nə qədər yayılmış olduğunu və insan orqanizmindəki sistemlərin bir-birinə necə təsir etdiyini cəmiyyətə anlatmaqdır.

Ürək, böyrək və metabolizmanın əlaqəli pozğunluğu

CKM sindromu, ürək-damar xəstəlikləri, 2-ci tip şəkərli diabet və xroniki böyrək xəstəlikləri arasında ortaq əlaqəni ifadə edir. Alimlər bu xəstəliklərin bir çox ortaq risk faktoruna malik olduğunu və bir-birini gücləndirdiyini müəyyənləşdiriblər.

2024-cü ildə aparılmış araşdırmaya görə, ABŞ-da yetkin əhalinin demək olar ki, 90 faizi CKM sindromunun ilkin mərhələsinə (1-ci mərhələ və yuxarı) uyğun gəlir. Təəssüf ki, bu göstərici 2011–2020 illəri arasında ciddi dəyişiklik göstərməyib. Tədqiqat həmçinin yaşlı insanlar, kişilər və afroamerikalıların daha yüksək risk altında olduğunu ortaya qoyub.

Əsas risk amilləri

CKM sindromunun başlıca risk amilləri yüksək qan təzyiqi, yüksək qlükoza səviyyəsi və anormal xolesterin göstəriciləridir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu risklərin çoxu düzgün həyat tərzi və erkən tibbi müdaxilə ilə azaldıla və hətta aradan qaldırıla bilər. "Amerika Ürək Assosiasiyası”ndan doktor Eduardo Sançes bildirir:

"İştirakçıların dörddə üçü CKM sindromu barədə öyrəndikdən sonra bunun vacibliyini başa düşdü və daha çox məlumat almağa maraq göstərdi — bu, ümidverici haldır”.

Bəzi ekspertlər CKM anlayışının təkcə ürək, böyrək və metabolik xəstəlikləri deyil, həm də piylənmə və qaraciyərin piylənməsi kimi əlaqəli pozğunluqları da əhatə etməli olduğunu düşünürlər.

Kompleks müalicə yanaşması vacibdir

Dr. Sançes vurğulayır: "Ürək, böyrək və metabolik sistemlər bir-biri ilə sıx bağlıdır və ona görə də birgə, koordinasiyalı şəkildə müalicə olunmalıdır”.

AHA-nın sorğusu göstərib ki, respondentlərin 68 faizi bu sistemlərin ayrı-ayrılıqda müalicə edilməli olduğuna inanır. Yeni yanaşma isə xəstələrin bütöv bədən mexanizminə əsaslanan kompleks müalicə imkanlarını genişləndirə bilər.

Amerika Ürək Assosiasiyası CKM sindromu ilə bağlı ilk rəsmi təlimat sənədini 2026-cı ilin əvvəlində dərc etməyi planlaşdırır.

Aydın