Icma.az
close
up
RU
İlk dəfə: Alimlər qərar qəbul etmə zamanı beynin tam aktivlik xəritəsini tərtib etdi

İlk dəfə: Alimlər qərar qəbul etmə zamanı beynin tam aktivlik xəritəsini tərtib etdi

Icma.az, Qaynarinfo portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

Kiçik sükanları hərəkət etdirərək ekrandakı fiqurları idarə edən siçanlar alimlərə qərarların beyində necə formalaşdığını anlamağa imkan verib. İlk dəfə alimlərə məməlilərin beynində qərar qəbuletmə prosesinin hər bir hüceyrə səviyyəsində xəritəsini yaratmaq mümkün olub. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Interesting Engineering” yazır.

Prinston Universitetinin neyrobiologiya üzrə professoru, fəlsəfə doktoru İlana Vittenin sözlərinə görə, beyin gündəlik həyat ərzində daima qərarlar qəbul edir.

"Biz başa düşdük ki, qərar qəbuletmədə bir və ya iki deyil, beynin çoxlu sahələri iştirak edir”, deyə o izah edib.

Qeyd olunur ki, Vitten həmkarları ilə birlikdə Beynəlxalq Beyin Laboratoriyasının standartlaşdırılmış yanaşmasından istifadə edərək davranış zamanı neyron aktivliyini izləyib. Müxtəlif laboratoriyalardan toplanmış məlumatları birləşdirərək, onlar qərar qəbuletmə prosesinin mürəkkəbliyini beyində əks etdirə biliblər.

Nəticədə 139 siçanın beyninin 279 sahəsində 600 mindən çox neyronu əhatə edən məlumat bazaları yaradılıb.

Eyni zamanda bütün beynin xəritələnməsi asan məsələ deyil. Tədqiqatın müəlliflərindən biri, doktor Alehandro Pan Vaskes bildirib:

"Belə bir şey indiyədək edilməyib. Müxtəlif laboratoriyalardan məlumatları inteqrasiya etmək üçün təşkilati sahədə çoxlu yeniliklər tətbiq etmək lazım gəldi. Bu, neyrobiologiyada belə böyük əməkdaşlığın ilk halı oldu”.

Eksperimental qurğu isə olduqca sadə idi. Siçanlar ekrana baxır, orada solda və ya sağda qara-ağ zolaqlı dairə görünür. Siçan kiçik sükanı çevirərək dairəni mərkəzə gətirir, bunun müqabilində isə ona bir qurtum şəkərli su verilir, çox vaxt bir saniyə ərzində.

"Bəzi dairələr zəif görünürdü ki, bu da siçanları əvvəlki təcrübəyə əsaslanmağa məcbur edirdi və tədqiqatçılara gözləntilərə əsaslanan qərar qəbuletməni müşahidə etmək imkanı yaradırdı”, deyə materialda qeyd olunur.

Ona görə də xəritə göstərdi ki, qərar qəbuletmə ilə bağlı fəaliyyət beynin ənənəvi olaraq idrak funksiyaları ilə deyil, daha çox hərəkətlə əlaqələndirilən sahələrində də geniş yayılıb.

"Bu işin mühüm nəticələrindən biri ondan ibarətdir ki, qərar qəbuletmə həqiqətən də bütün beyin üzrə çox geniş şəkildə paylanıb, o cümlədən əvvəllər bu prosesə cəlb olunmadığı güman edilən sahələrdə”, deyə Vitten vurğulayıb.

Onun sözlərinə görə, əldə edilən nəticələr həm də "unikal məlumat toplusu”dur.

"Onlar məlumat bazasının nədən ibarət olduğunu, necə göründüyünü izah edir və bu sahədə daha geniş analiz üçün resurs təqdim edir. Ümid edirik ki, bu məqalələr digərlərini də məlumatları araşdırmağa və onların əsasında yeni kəşflər etməyə ruhlandıracaq”, – deyə o əlavə edib.

Öz növbəsində fəlsəfə doktoru Tatyana Engel vurğulayıb:

"Bütün beynin xəritəsi, şübhəsiz ki, təsirli bir nailiyyətdir, amma bu yalnız başlanğıcdır, son deyil. IBL göstərdi ki, qlobal komanda bir-birini komfort zonasından kənara çıxmağa təşviq edə və heç bir laboratoriyanın təkbaşına çata bilməyəcəyi yeni əraziləri kəşf edə bilər”.

Alpər

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:114
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 04 Sentyabr 2025 11:45 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see232

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see221

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see211

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see170

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see166

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see158

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see156

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see145

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see144

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see137

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see136

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see135

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see134

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see133

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see131

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see128

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see126

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see122

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri