İnanılmaz həqiqət: Dünyadakı suyun nə qədəri içməyə yararlıdır?

Gündəlik həyatımızda ayrılmaz bir yerə sahib olan su, əslində düşündüyümüz qədər bol və əlçatan deyil. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, Yer üzündəki ümumi su ehtiyatlarının yalnız 1%-i insan istifadəsi üçün birbaşa içilə bilən vəziyyətdədir.

Niyə bu qədər az?

Yer üzündəki suyun təxminən:

* 97%-i okean və dənizlərdə olan duzlu sudur.

* 2%-dən çoxu buzlaqlar və daimi qar örtüklərində saxlanılır.

* Yalnız 0.5%-dən az hissəsi çaylarda, göllərdə və yeraltı su ehtiyatlarında yerləşir və texniki baxımdan içməli su kimi istifadə edilə bilər.

Bu az miqdardakı içməli suya olan tələb isə günbəgün artır. Şəhərlərdə və inkişaf etmiş bölgələrdə bələdiyyə infrastrukturu sayəsində su təmizlənərək kranlarımıza gəlir. Lakin kənd və infrastruktur problemi olan yerlərdə insanlar hələ də quyular və yerli mənbələrlə suya çıxış əldə edir.

Əhalinin artımı və iqlim böhranı su problemini dərinləşdirir

Artan əhali, sənaye və kənd təsərrüfatında su istifadəsi və iqlim dəyişikliyi səbəbilə:

* Çaylar dayazlaşır, göllər quruyur,

* Su qiymətləri artır,

* İstifadəyə məhdudiyyətlər tətbiq olunur.

Bu, artıq gələcəyin deyil, bugünün reallığıdır.

İçməli su ehtiyatını artırmaq mümkündürmü?

Fiziki olaraq Yer üzündəki içməli su miqdarı sabitdir, amma alternativ texnologiyalar bu resursa çıxışı asanlaşdırmaq üçün ümidverici həll yolları təqdim edir:

1. Duzdan təmizləmə texnologiyaları (Desalinasiyalaşdırma)

* Dəniz suyundan içməli su əldə etmə üsuludur.

* Enerji baxımından bahalı və qeyri-effektiv olduğu üçün hər ölkədə tətbiqi çətindir.

2. Havadakı rütubətdən su əldə etmə

* MIT-də hazırlanan xüsusi jel sayəsində havadakı su buxarı içməli suya çevrilə bilir.

* Digər texnologiya isə elektriklə havanı soyudaraq içməli su istehsal edir – xüsusilə səhra və quraq iqlimlər üçün uyğundur.

3. Duman yığımı (Fog harvesting)

* Xüsusi tor şəbəkələri ilə havadakı nəm toplanaraq suya çevrilir.

* Effektivliyi üçün müvafiq hava şəraiti tələb olunur.

Nəticə: Su sadəcə təbii sərvət deyil, gələcəyin strateji resursudur

Suyun dəyərini yalnız məhdudiyyətlər tətbiq ediləndə və ya ödənişlər artanda deyil, gündəlik istifadəmizdə də hiss etməliyik. Əks halda, luks kimi gördüyümüz rahatlıq yaxın gələcəkdə qıtlıqla əvəz oluna bilər.

Aydın