İnternetsiz İran: “Starlink” də kömək etməyəcək
Icma.az, Ayna portalına istinadən məlumat verir.
"Yalnız düşmənlər üçün" mobil internet trafikini söndürmək kifayət qədər çətindir: sizə daim dəyişən nəhəng "qara siyahılar", "ağ siyahılar" lazımdır...
Ayətullah rejimi İranda interneti demək olar ki, tamamilə bağlayıb - bu, artıq ciddi senzura deməkdir. Lakin İlon Mask İran üzərindən “Starlink”i işə salıb - müxalifətə ünsiyyət qurmağa və nəhayət, çılğın dini rejimi devirməyə kömək etmək üçün. Amma həm ayətullahların interneti bağlaması, həm də Maskın onu işə salması - bu hərəkətlərin hər ikisinin iki tərəfi var: kömək edir və mane olur. Və təbii ki, hər iki tərəf üçün.
Hakimiyyət orqanlarının internetə, xüsusən də mobil internetə çıxışını dayandırması onların öz güclərinə və “İslam inqilabının keşikçiləri”nə də mane olur. Eyni zamanda, “Starlink”i işə salmaq təkcə “müxaliflər” deyilənlərə deyil, həm də rejimin tərəfdarlarına kömək edəcək. Bu, sonuncu üçün daha faydalı olacaq.
İş ondadır ki, bundan istifadə ümün “Starlink” terminalı lazımdır. "Qab" və bütün digər avadanlıqlarla birgə “Starlink”dən istifadənin dəyəri təxminən 500 dollar və çəkisi 5-7 kiloqranmdır. Buna smartfondan qoşulmaq hələlik mümkün deyil. Deməli, hələlik işləmir. Müvafiq olaraq, yerli İran müxalifətinə (əgər varsa) bu, az kömək edəcək.
“Starlink” İran üzərində həmişə sönülü olub, ona görə də bu ölkədə heç kimin avadanlıq dəstini almasının mənası yox idi. Və buna uyğun olaraq heç kim onu almadı. İran üzərindən “Starlink”ə giriş artıq açıldığına görə bütün ölkənin qapalı xarakterini, müxtəlif sanksiyaları, embarqoları və digər məhdudiyyətləri nəzərə alaraq, bu dəstləri gətirmək adi vətəndaşlar üçün deyil, səlahiyyətlilər üçün daha asandır.
Bəli, əgər İsrail agentləri açıq müharibənin başlaması ilə “SpaceX”in internetə girişi açacağını bilə-bilə, əvvəlcədən İrana çoxlu sayda “Starlink” dəsti gətirməsəydilər... Ancaq İsrail xüsusi xidmət orqanlarının yüksək effektivliyinə baxmayaraq, hətta onlar hipereksentrik, bir amerikalı milyarderin gözlənilməz sözlərini və hərəkətlərini proqnozlaşdıra bilməyəcəklər.
Beləliklə... İnterneti hamı üçün söndürsəniz, öz tərəfdarlarınız üçün bəzi alternativ ünsiyyət kanalı təqdim etməlisiniz. Həm də "cəza dəstələri", təcili xidmətlər, xilasedicilər, həkimlər, polislər, bölgələrlə əlaqə üçün və s. Baxmayaraq ki, burada o qədər də çox alternativ yoxdur: peyk rabitəsi, radiostansiyalar, stasionar telefonlar. Bu həllərin hər birinin əhəmiyyətli çatışmazlıqları və məhdudiyyətləri var.
Simli internet "düşmənlər" üçün söndürülə bilər və xüsusi olaraq "dostlar" üçün açıla bilər. Lakin bu rabitə növü “Wi-Fi” bağlantısını gücləndirmək üçün xüsusi yerlərə və yaxud güclü avadanlıqlara bağlanmağı tələb edir. “Starlink”lə də eynidir - özünüzdə və ya avtomobilinizdə peyk siqnalının qəbulu dəsti daşımalısınız.
Bütün bunlarla birlikdə "yalnız düşmənlər üçün" mobil internet trafikini söndürmək kifayət qədər çətindir: sizə daim dəyişən nəhəng "qara siyahılar", "ağ siyahılar" lazımdır...
İkinci nəticə isə banaldır - PR bizim hər şeyimizdir. Mask “Starlink”i İran üzərindən açmaqla bağlı ciddi şəkildə PR-da idi, lakin bu, müqavimət hərəkatına heç bir şəkildə kömək etməyəcək. Peyklərdən siqnal qəbul etmək üçün minlərlə dəst ölkəyə gətirilənədək müharibə artıq bitmiş olacaq. Və bu dəstlər olmadan, açılmış internet sadəcə işləmir və buna görə də heç bir mənası yoxdur.
Müəllif: Konstantin Korsun – Uklraynalı kibertəhlükəsizlik üzrə mütəxəssis.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA.AZ-a məxsusdur.


