İqlim dəyişikliyi heyvanların rəngini və davranışını dəyişir

Araşdırmalar göstərir ki, iqlim dəyişikliyi heyvanların həm rəngini, həm də davranışını dəyişir.

Dünya istiləşdikcə və yağışlar dəyişdikcə, bir çox növlərin kürkü və dərisi rəngini dəyişir, çox vaxt daha açıq olur. Məsələn, Hollandiyada ilbizlər qəhvəyidən sarıya çevrilir. Kosta Rikada tropik bir arı növündə arıların narıncıdan maviyə çevrilmə sürəti artır. Fransadakı kərtənkələlər, eləcə də dünyadakı bir çox həşərat və quşlar daha açıq rənglərə çevrilirlər.

Alimlərin fikrincə, iqlim dəyişikliyi heyvan növlərinin davranış tərzini də dəyişir.

Helsinki Universiteti və Lancaster Universitetinin tədqiqatçıları 100-dən çox heyvan növündən məlumat toplayıblar.

Orqanizmlər qrupları böyükdən kiçiyə balıqlara, quşlara, xərçəngkimilərə, məməlilərə və həşəratlara, amfibiyalara və kərtənkələlərə bölünürdü.

Tədqiqata daxil olan bütün davranış xüsusiyyətlərinin (aqressivlik, aktivlik, cəsarət, ünsiyyətcillik və ətraf mühiti araşdırmaq) insanların yaratdığı ətraf mühitin dəyişməsi səbəbindən əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdiyini aşkar etdi.

Helsinki Universitetinin Biologiya və Ətraf Mühit Elmləri Fakültəsindən doktorluqdan sonrakı tədqiqatçı Petri Niemelä verdiyi açıqlamada: "Ən böyük dəyişiklik heyvanların ətraf mühiti araşdırmaq fəaliyyətlərində müşahidə edildi. Heyvanlar ətraf mühitin bütün növlərinə güclü reaksiya verir, lakin heyvanların davranışında ən böyük dəyişiklik iqlim dəyişikliyinə səbəb oldu."

Yale Universitetində ekoloq və təkamülçü bioloq Stefan Pinkert deyir ki, "Qlobal istiləşmə zamanı daha  tünd rəngli canlıların azalması gözlənilir".

Heyvanların dərisini, kürkünü və tüklərini rəngləndirməyin iki əsas yolu var. Qəbul etdiyimiz bəzi rəng tonları işığın tüklərin və ya pulcuqların mikro strukturu ilə qarşılıqlı təsirindən yaranır. Göründüyü bucaqdan asılı olaraq rəngini dəyişən kolibri kimi, digərləri də sarı, qırmızı və narıncı rənglər əmələ gətirən karotenoidlər və melaninlər kimi işığı udan molekullardan qaynaqlanır. 

Quşlarda və məməlilərdə ən çox rast gəlinən piqmentlər olan melaninlər temperaturun artması və yağışların dəyişməsi ilə təsirlənə bilər.

Belçikanın Gent Universitetindən təkamülçü bioloq Metyu Şovki deyir: “Əgər dərinizdə, xəzinizdə və ya tükünüzdə daha çox melanin varsa, o, daha çox istiliyi udmağa meyllidir”.

Şovki  dedi ki, bu, temperaturun artması kimi bir dezavantaj ola bilər; çünki heyvanların həddindən artıq istiləşməsinə səbəb ola bilər, deyir.

Digər tərəfdən, daha çox yağış yağarsa, patogenlər inkişaf etməyə meyllidirlər. Şovki belə şəraitdə qaranlıq melaninin qoruyucu ola biləcəyini təklif edir; çünki toxumaları sərtləşdirdiyini deyir.

Amerikalı herpetoloq Çarlz Bogert tərəfindən 1949-cu ildə bir məqalədə təklif edilən bir qayda proqnozlaşdırır ki, daha açıq rəngli soyuqqanlı heyvanlarda daha isti iqlimlər daha çox olmalıdır və buna görə də həddindən artıq istiləşmə ehtimalı azdır. (Sürünənlər və həşəratlar kimi heyvanlar öz bədən temperaturlarını tənzimləyə bilmirlər və xarici istilik mənbələrinə ehtiyac duyurlar.)