İrəvanın məkrli ssenarisi və erməni yalanına avropalı dəstəyi

Deputat: “Güman edirlər ki, Bakının prinsipial tələbləri yerinə yetirilmədən, təzyiqlər vasitəsilə Azərbaycana sülh sazişini imzalatmağa nail olacaqlar”

Martın 16-da Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Ermənistan silahlı qüvvələrinin şərti sərhəd zonasının cənub-şərq hissəsində yerləşən Azərbaycan mövqelərini atəşə tutması barədə üç dəfə məlumat yaydı. Amma Ermənistan Müdafiə Nazirliyi atəşlə bağlı xəbəri təkzib edib. Bir növ, hər zaman olduğu kimi, İrəvan atəş açması faktını atmağa çalışır. İrəvanın bu yalanına isə Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistandakı Mülki Monitorinq Missiyasının  qərargahı kömək edib. Belə ki, mülki missiya adı altında fəaliyyət göstərən qurum sərhədə patrul göndərdiyini və Ermənistan ordusu tərəfindən atəş açılmadığını iddia edir.

Missiyanın raportunda deyilir:"Vəziyyət sakit və sabit olaraq qalır, qeyri-adi fəaliyyət müşahidə olunmur”. Erməni mediası isə hazırda Missiyanın ermənipərəst mövqeyini dəstəkləməkdə israrlıdır.

Qeyd edək ki, Ermənistanın təxribatçı hərəkətlərini ört-basdır etmək üçün orda olduğuna şübhə yoxdur. 2025-ci ilin yanvarında Avropa İttifaqı ölkələrinin səfirləri 209 nəfərdən ibarət olan Aİ-nin Ermənistandakı müşahidə missiyası ilə bağlı qərarı Brüsseldə təsdiqləyiblər. Qərara əsasən avropalı müşahidəçilər Ermənistanın sərhədyanı rayonlarında daha iki il - 2027-ci il fevralın 19-dək qalacaqlar.

Müşahidə Missiyasının Ermənistanın sabitliyə təhlükə yaradan addımına göz yumması, əksinə, Azərbaycanı dolayısı ilə yalanda ittiham etməsinin ekspertlər bir neçə səbəbinin olduğunu bildirirlər.

Milli Məclisin deputatı Ceyhun Məmmədov AYNA.AZ-ın məsələ ilə bağlı suallarını cavablandırarkın deyib ki, bu qurumun ümumi fəaliyyətinə baxılmalıdır:

- Müşahidə Missiyasının bölgəmizdəki fəaliyyətinitəhlil edəndə aydın olur ki, onların atəşlə bağlı mövqeyi məhz belə olmalı idi. Avropalı müşahidəçilər addımlarını Ermənistanla koordinasiyalı həyata keçirir, bəyanatları İrəvanın bəyanatlarına uyğunlaşdırırlar. Onlardan fərqli raport verməyi gözləmək sadəlövhlük olardı. Onların Ermənistanın Azərbaycan Ordusunun mövqelərinə atəş açması faktını təsdiqləməsi fəaliyyətlərinə uyğun deyil və qeyri-mümkündür. Bu baxımdan, biz təəccüblənməməliyik. Bu gün sual odur ki, Ermənistan nə üçün bizim mövqelərimizə atəş açır? Bu sual hazırda aktuallığını qoruyur.

- Məqsəd nədir?

- Bir neçə gün əvvəl tərəflər sülh sazişi layihəsi üzrə danışıqların yekunlaşdığını bəyan etdilər. Rəsmi İrəvan bəyan etdi ki, sülh sazişini imzalamağa hazırdır. Ardınca isə sərhəddə atəş səsləri eşidilir. Birincisi, Ermənistan Mülki Müşahidə Missiyası ilə birlikdə Azərbaycana təzyiq göstərmək istəyir. Niyyət budur ki, qısa zamanda sülh sazişi imzalansın. Amma məlumdur ki, Azərbaycanın sülh sazişi ilə bağlı prinsipial şərtləri var ki, ən ali səviyyədə, cənab Prezident İlham Əliyev səviyyəsində bu açıqlanıb. Ermənistan bu şərtləri yerinə yetirmək istəmir və tələblər icra olunmadan sənədin imzalanmasına çalışır. Həmin şərtlər yerinə yetirilmədən isə sülh sazişinin imzalanmayacağını İrəvan yaxşı anlayır. Elə Ermənistana havadarlıq edən Aİ müşahidəçiləri də bunu başa düşürlər. Ona görə də, atəş açıb, sonra sabitliyi Azərbaycan tərəfinin pozduğunu iddia etməklə ölkəmizə təzyiqə cəhd göstərirlər.

Digər məqsəd isə dünya dövlətlərinin diqqətini Cənubi Qafqaza çəkməkdir. Ermənistanın Baş naziri son günlər Fransa, İran, Rusiya rəhbərləri ilə danışıqlar aparır, açıqlamalar verir. ABŞ-ın məsələlərə fərqli yanaşması var. Ermənistan nə qədər çalışsa da, Amerikanın Cənubi Qafqazdakı sülh prosesinə əvvəlki müdaxiləsinə nail ola bilmir. İrəvan göstərmək istəyir ki, guya sülh tərəfdarıdır, saziş imzalamağa hazırdır, amma Azərbaycan sülh istəmir. Azərbaycan Ordusunun mövqelərinə atəş açmaq, sonra bunu təkzib etmək, Aİ-nin Müşahidə Missiyasının isə İrəvanın bu təkzibini təsdiqləməsi də göstərir ki, qurulmuş ssenari işə düşüb. Məqsəd yenə deyirəm, Azərbaycana beynəlxalq təzyiq edilməsinə nail olmaqdır. Güman edirlər ki, Bakının prinsipial tələbləri yerinə yetirilmədən, təzyiqlər vasitəsilə Azərbaycana sülh sazişini imzalatmağa nail olacaqlar.

- Bu gümanları nə dərəcədə reallaşa bilər və təzyiqlər mümkündürmü?

- Əlbəttə ki, hər zamankı kimi, Ermənistan bu gümanlarında yanılır. Çünki anlamalıdırlar ki, Azərbaycanın mövqeyi qətidir, dönməzdir. Bu siyasətdən Azərbaycanı təzyiq vasitəsi ilə əl çəkdirmək qeyri-mümkündür. Azərbaycan lideri tərəfindən açıq şəkildə bəyan edilib ki, rəsmi Bakı bölgədə sülhün və sabitliyin bərqərar olmasında maraqlıdır. Lakin Ermənistan Konstitusiyasında Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları qaldığı müddətdə sülh sazişinin imzalanması mümkün deyil. Belə vəziyyətdə sülh sazişi imzalansa belə, bu, effektiv və dayanıqlı ola bilməz.

Beynəlxalq təzyiqə gəlincə, ümumiyyətlə, güman etmirəm ki, bu təzyiqlər mümkün olacaq. Avropa İttifaqının təbii ki, mövqeyi bəllidir. Xüsusilə, Fransa Ermənistanın maraqlarının qorunması üçün anti-Azərbaycan addımlar atıb, atacaq da. Lakin bu, yenə deyirəm, Azərbaycanı qəti siyasətindən döndərə bilməz. ABŞ-da yeni hakimiyyətə gələn Donald Tramp adminstrasiyasının da dünya siyasəti ilə bağlı addımlarını müşahidə edirik. Ermənistan başa düşür ki, Tramp adminstrasiyasının məsələlərə yanaşması keçmiş Bayden adminstrasiyasından fərqlənir. Amma bütün hallarda, təzyiqlər olsa belə, bununla Bakının tələblərindən geri çəkilməsinə nail olmayacaqlar. Ona görə də, hesab edirəm ki, Ermənistan avantüralara getməməlidir. Ermənistan hakimiyyəti sülh istəyirsə, sülhdə səmimidirsə, manipulyasiyaları bir kənara qoymalı, Azərbaycanın haqlı, beynəlxalq hüquqa uyğun tələblərini yerinə yetirməlidir. Əks halda, belə oyunlar İrəvanın özü üçün başağrısına çevriləcək.