“Kəlilə və Dimnə”dən “Şahnamə”yə qədər Azərbaycan muzeylərindən nə qədər oğurluq edilib? RƏSMİ

Tarixin, incəsənətin və mədəniyyətin dəyərli izlərini qoruyan dünya muzeyləri zaman-zaman oğurluqlarla bağlı hadisələrlə yadda qalıb. Leonardo Da Vinçinin tablosundan Tutanxamonun artefaktlarına, Fransa imperatriçasının tacına qədər, dünyanın ən mühüm mədəni sərvətlərindən bəziləri gizli planların və təhlükəli əməliyyatların hədəfinə çevrilib.
Bəs Azərbaycan muzeylərində oğurluq hadisələri olubmu?
Bizim.Media-nın sualına Mədəniyyat Nazirliyindən cavab olaraq bildirildi ki, Azərbaycan muzeyləri tarixində də belə xoşagəlməz hadisələr olub.
1992-ci ildə muzeyin “Qrafika” fondundan XVI əsrdən XX əsrin ortalarına qədər dövrü əhatə edən 322 qrafik əsər oğurlanıb.
Onların arasında Avropa, Rusiya və Şərq incəsənətinin nadir nümunələri olub.
 

Bunlar arasında “Kəlilə və Dimnə”, “Şahnamə” kimi əlyazmalarına aid miniatürlər, məşhur Avropa rəssamları Jak Kallo, Jorj Vilya, Raymondo Markantonio və digər rəssamların tabloları, eskizləri, illüstrasiyaları və plakatları, həmçinin klassik rus sənət məktəbinin nümayəndələri — Şişkin, Bryullov, həmçinin Larionov və digər avanqard rəssamların əsərləri daxildir. Əsərlər beynəlxalq axtarışa verilib.

Nəticədə 204 əsər ABŞ-dan İnterpol vasitəsilə tapılıb geri qaytarılıb, 118 əsər isə hələ də axtarışdadır.
 

“Ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə tapılmış artefaktlardan 13-ü 1954-cü il Haaqa Konvensiyasına uyğun olaraq silahlı münaqişə zamanı mədəni dəyərlərin qorunması məqsədilə Bremen muzeyinə təhvil verilib; həmin əsərlər İkinci Dünya müharibəsi zamanı qənimət kimi götürülüb.

Hər bir eksponat üçün mənşəyi, vəziyyəti və digər məlumatları əks etdirən sənədlər hazırlanır ki, bu da həm qorunma, həm də hər hansı itki və oğurluq halında axtarış üçün vacibdir”.

Muzeydən həmçinin bildirildi ki, respublika daxilində və ya xaricində hansısa bir muzeydən çıxarılan zaman əsərlər sığortalanır. Müxtəlif sığorta şirkətləri tərəfindən həmin əsərlərin sığorta dəyərləri müəyyən edilir.
Sığorta məlumatları müvafiq sənədlərdə qeyd olunur və protokollaşdırılır.
Hazırda isə bütün eksponatların ayrı-ayrılıqda sığortalanması praktikası tam olaraq tətbiq olunmayıb.

Şəfiqə Şəfiqə, Bizim.Media