Milli adətlərimizin yaşadılması...

Qloballaşan dünyada ənənələrimizi necə qoruyaq?

Milli adət və ənənələrimiz təkcə keçmişin yadigarı deyil, eyni zamanda gələcək nəsillərə ötürülməli olan canlı, həmçinin mədəni bir mirasdır. Onları qorumaq, xalqın mədəniyyətini, tarixini və kimliyini yaşatmaq və gələcəkdə bu dəyərləri nəsildən-nəslə ötürmək üçün vacibdir. Beləliklə, həm özümüzü tanıyırıq, həm də dünya ilə güclü mədəni əlaqələr qururuq.

Bu gün qloballaşmanın sürətlənməsi ilə dünyanın hər yerində mədəniyyətlər, dillər, adət və ənənələr nisbətən bir-birinə yaxınlaşır. Bütün bunlar bəzən müsbət nəticələr versə də, milli kimliyi qorumaq və öz mədəni irsimizi yaşatmaq üçün müəyyən təhlükələr də yarada bilər. Mədəniyyətlərin homogenləşməsi, yerli adət-ənənələrin unudulması və ya “qərbləşmə”si kimi hallarla üzləşirik. Bu səbəbdən adət və ənənələrimizi qloballaşmanın təhlükələrinə qarşı müdafiə etmək çox vacibdir. Bu müdafiə mexanizmləri isə bir neçə istiqamətdə həyata keçirilə bilər:

Mədəniyyətimizin qorunmasında mühüm alət

Təhsil mədəniyyətin qorunmasında və nəsillər arasında ötürülməsində ən mühüm alətdir. Məktəblərdə və universitetlərdə Azərbaycan tarixini, ədəbiyyatını və adət-ənənələrini dərindən öyrətmək bu ənənələrin dəyərini başa düşmək üçün əsasdır. Məktəb proqramlarına yerli xalq nağıllarını, şeir və mahnıları daxil etmək, gəncləri folklor və milli sənətə cəlb edəcək layihələr təşkil etmək, universitetlərdə mədəniyyətlərarası dialoqlar və seminarlar təşkil edərək, qlobal mədəniyyətlə qarşılaşdırmalı, amma öz dəyərlərimizi qorumağa çalışmalıyıq.

Milli dilimizin təbliği

Məlumdur ki, dil, hər bir xalqın mədəniyyətinin əsas hissəsidir və adətlərin qorunmasında vacib rol oynayır. Dilin gücləndirilməsi yerli adətlərin qorunmasında da təsirli ola bilər. Qloballaşma və texnoloji inkişafla əlaqədar olaraq çox zaman yerli dillər zəifləyir və digər dillərin təsiri altında qalır. Bu, milli kimliyə ciddi ziyan vura bilər. Ona görə də milli dili qorumaq və təbliğ etmək çox vacibdir.

Lakin bununla bağlı atılacaq addımlar yalnız dilin qorunması ilə məhdudlaşmamalıdır, həm də onun mədəni, sosial və təhsil sahələrindəki əhəmiyyətini vurğulamalıdır. Gənclərə müxtəlif dilləri öyrətmək, amma yerli dilin də əhəmiyyətini başa salmaq vacibdir.

Media və texnologiyanın rolu

Etiraf edək ki, internet və sosial media günümüzdə müxtəlif mədəniyyətləri yaymaq və qorumaq üçün mühüm alətlərdən sayılır. Sosial platformalar, videoyayım xidmətləri və bloqlar vasitəsilə milli adətləri və ənənələri qlobal auditoriyaya tanıtmaq mümkündür.

Bunun üçün yerli adətləri tanıdan videolar və sənədli filmlərin hazırlanmasını qeyd edə bilərik. Bu filmlər adətlərin necə həyata keçirildiyini və onların mədəni dəyərini izah edir.

Eyni zamanda, sosial media kampaniyaları da bu gün mühüm təbliğat vasitələrindən biridir. Məsələn, milli adətləri və mədəniyyətləri təbliğ edən bloq yazıları və videoların yayılması da ənənələrimizin təbliği baxımdan mühümdür. Bu, daha çox insanın adətlərimizi öyrənməsinə və informasiya əldə etməsinə kömək edə bilər.

Qlobal mədəniyyətlərlə dialoq...

Qloballaşma bəzən təhlükə yaratsa da, bu prosesdən faydalanmaq da olar. Azərbaycanın adət-ənənələrini qorumaq, yalnız qarşıdurma və mühafizəçi yanaşma ilə mümkün deyil. Qloballaşma ilə müsbət əlaqələr qurmaq, mədəniyyətimizi daha geniş auditoriyaya tanıtmaq və dünya ilə dialoq yaratmaq əhəmiyyətlidir.

Məsələn, Azərbaycan mədəniyyətini beynəlxalq mədəniyyətlərarası mübadilə layihələrində təmsil etmək, qlobal mədəniyyət festival və sərgilərinə qatılaraq milli adət-ənənələri orada təqdim etmək, fərqli mədəniyyətlərlə dialoq qurmaq və milli adətləri modern dövrə uyğun şəkildə təqdim etmək böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Göründüyü kimi, qloballaşmanın təhlükələrinə qarşı mübarizə aparmaq, öz mədəniyyətimizi qorumağa və yaşatmağa çalışmaq, həm də bu mədəniyyətləri dünya ilə bölüşmək üçün doğru yoldur. Milli adət və ənənələrimizi təbliğ etmək, sadəcə, keçmişi yaşatmaq deyil, həm də gələcək nəsillərin sağlam bir mədəniyyətə və kimliyə sahib olmalarını təmin etməkdir. Bu, cəmiyyətimizin və ölkəmizin gələcəyinə böyük töhfə verəcək bir amildir.

Yeganə

Məqalə “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi”nin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin, milli adət-ənənələrinin, elm və mədəniyyətinin təbliği” istiqaməti üzrə hazırlanmışdır.