Narsistik şəxsiyyət pozuntusunun ƏLAMƏTLƏRİ

Narsistik şəxsiyyət pozuntusu insanların özlərini həddindən artıq dərəcədə önəmli hiss etdikləri və başqalarının diqqətini cəlb etməyə çalışdıqları psixoloji vəziyyətdir.

Pravda.az bildirir ki, bu cür insanlar başqalarının onlara heyran olmasını istəyirlər və çox tez-tez diqqət və tərif gözləyirlər. Onlar başqalarının hisslərini anlamaqda çətinlik çəkə bilərlər, amma bu özünə güvən maskasının arxasında, əslində öz dəyərlərindən əmin deyillər. Bir çox halda, ən kiçik tənqid belə onları narahat edə bilər.

Narsist kimdir?

Narsist özünə aşırı heyranlıq duyan, başqalarına empati göstərməkdə çətinlik çəkən və özünü üstün görmə meyli olan şəxsləri ifadə edən psixoloji termindir. Bu insanlar adətən Narsistik Şəxsiyyət Pozuntusu (NSP) adı verilən vəziyyətə sahib ola bilərlər, amma narsizm hər zaman klinik pozğunluq səviyyəsində olmur.

Narsistik şəxsiyyət pozuntusunun əlamətləri:

Narsistik şəxsiyyət pozğunluğu şəxsin özünü necə gördüyünü və başqaları ilə necə əlaqə qurduğuna təsir edən vəziyyətdir. Bu pozğunluğa sahib olanlar, başqalarından təsir və əhəmiyyət almağa çox ehtiyac duyurlar. Narsistik şəxslər bu vəziyyətləri daha da pisləşdirə biləcək davranışlar sərgiləyə bilərlər:

Özlərini aşırı dərəcədə önəmli hiss edirlər.

Uğur olmadan da üstün tanınmağı gözləyirlər.

Özlərini başqalarından daha üstün hiss edirlər.

Başqalarının hisslərinə və ehtiyaclarına laqeyd yanaşırlar.

Narsistik şəxsiyyət pozuntusu nə üzrə yaranır?

NSP-nin yaranma səbəbləri tam olaraq bilinmir, lakin mütəxəssislər bu vəziyyətin bir neçə amildən qaynaqlandığını düşünürlər:

Genetik faktorlar: NSP olan şəxslərin ailələrində bu pozğunluğun olma ehtimalı daha yüksəkdir.

Çox şıltaq böyüdülmüş uşaqlar: Aşırı təriflənən və ya tənqid altında böyüyən uşaqlarda narsistik əlamətlər tez-tez görünür.

Ailənin məhəbbət və qoruma tərzi: Ailənin aşırı qoruyucu və şıltaq davranışı, uşağın başqalarından da eyni münasibət gözləməsinə səbəb ola bilər.

Narsistik şəxsiyyət pozuntusu kimlərdə görülür?

Bu pozğunluq ən çox kişilərdə müşahidə olunur, lakin həm qadınlarda, həm də kişilərdə görünə bilər. NSP, şəxsin sosial, şəxsi və peşəkar münasibətlərini mənfi təsir edə bilər.

Narsist kişi və qadın əlamətləri:

Narsist kişilər özlərini digərlərindən üstün görür və başqalarından davamlı olaraq təqdir və tərif gözləyirlər. Qadın narsistlər isə, sosial və romantik əlaqələrdə öz ehtiyaclarını başqalarının qarşısında üstün tuturlar.

Narsistik şəxsiyyət pozuntusunun müalicəsi:

Narsistik şəxsiyyət pozğunluğunun müalicəsi çətin olsa da, terapiya vasitəsilə zamanla irəliləyiş əldə edilə bilər. Bu pozğunluq üçün əsas müalicə üsulu psixoterapiyadır. Psixoterapiya şəxsin düşüncələrini və davranışlarını dəyişdirməyə, empati qabiliyyətini artırmağa kömək edir.

Narsistə necə davranılmalıdır?

Narsistik şəxslərlə sağlam münasibət qurmaq çətin ola bilər, çünki onlar çox vaxt empati çatışmazlığı göstərir və manipulyativ davranışlar sərgiləyirlər. Bu səbəbdən onlara qarşı sərt sərhədlər qoymaq və şəxsi emosional sağlamlığınızı qorumaq vacibdir.

Əminə Bayramova