NASA kainatın mənşəyini və Günəşin xarici atmosferini araşdırmaq üçün iki missiyaya start verib

NASA kainatın mənşəyini və Günəşin xarici atmosferini araşdırmaq üçün iki missiyaya başlayıb. AZƏRTAC CNN telekanalına istinadla xəbər verir ki, “SPHEREx” teleskopu və PUNCH peyki ABŞ-ın Kaliforniya ştatındakı Vandenberq Kosmik Qüvvələri bazasından “SpaceX”ə məxsus “Falcon 9” raketi ilə kosmik fəzaya buraxılıb.

Texniki baxışlar və hava şəraiti ilə əlaqədar fevral ayından bəri çoxsaylı gecikmələrdən sonra kosmik gəmi indi yüz milyonlarla qalaktika haqqında məlumat toplayaraq növbəti iki il ərzində bütün fəzanın dörd dəfə xəritəsini çəkməyə hazırlaşır.

“SPHEREx”, həmçinin kainatın tarixini öyrənmək məqsədilə yüz milyonlarla qalaktikadan gələn işığı təhlil edərək səmanın üçölçülü xəritəsini yaradacaq. Məlumatlar, təxminən 14 milyard il əvvəl Böyük Partlayışdan sonra kainatın necə təkamül etdiyinə dair fikirlər təklif edə bilər.

Missiyada iştirak edən Koreya Aerokosmik İdarəsindən bildirilib ki, “SPHEREx teleskopu uğurlu buraxılışdan sonra ilkin istismar mərhələsinə qədəm qoyub. “Yonhap” xəbər agentliyinə görə, o, raketdən ayrılaraq NASA-nın yaxın kosmik şəbəkələrindən biri olan Norveçdəki Svalbard Yer stansiyası ilə uğurla əlaqə qurub.

Yeni və 488 milyon dollar dəyərində olan “SPHEREx” teleskopu Koreya Astronomiya və Kosmik Elmlər İnstitutu və NASA tərəfindən birgə hazırlanıb. Bu kosmik teleskop kainatın formalaşması və təkamülünü öyrənməkdə alimlərə kömək etmək üçün 37 günlük ilkin əməliyyatdan sonra iki il davam edəcək missiyası zamanı kosmik fəzanı tam şəkildə tədqiq edəcək.

NASA rəsmiləri deyirlər ki, missiya qalaktikaların geniş miqyaslı paylanmasını ölçməklə alimlərə kosmik inflyasiyanı, ilkin kainatı formalaşdıran sürətli genişlənmənin qısa bir dövrünü daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcək. Teleskop, həmçinin Süd Yolu daxilində həyat üçün vacib olan su buzu və digər molekulları da axtaracaq.

PUNCH Günəş tacının küləyini, kosmik havaya təsir edən yüklü hissəciklərin davamlı axınının necə genişləndiyini izləmək üçün nəzərdə tutulub. Belə bir qarşılıqlı əlaqəni izləyəcək alimlər Yerdəki peykləri və elektrik şəbəkələrini poza biləcək Günəş fırtınalarının proqnozlarını təkmilləşdirməyə ümid edirlər. Onlar hesab edirlər ki, planetlər arasındakı boşluq vakuum deyil və fırtınalı Günəş küləyi ilə doludur. PUNCH bu küləklərin necə əmələ gəldiyini və Yer üzündə bizə təsir edən kosmik havanı necə yaratdığını anlamağa kömək edəcək.

Hər iki missiya NASA-nın “Jet Propulsion” laboratoriyası tərəfindən idarə olunan “SPHEREx” və Cənub-Qərb Araşdırma İnstitutunun rəhbərlik etdiyi PUNCH ilə Yerin aşağı orbitində fəaliyyət göstərəcək.