NATO Tramp qarşıdurması : Qrenlandiyada KİM QAZANACAQ?

NATO-nun üzvü olan Avropa ölkələri Qrenlandiyaya ordu qüvvələrinin yerləşdirilməsi barədə müzakirələr aparır. 

Bu barədə “Telegraph” nəşri məlumat yayıb. Yazıda bildirilib ki, məqsəd ABŞ Prezidenti Donald Trampın həmin ərazini hərbçilərin dəstəyi ilə nəzarət altına almaqla bağlı planlarının qarşısını almaqdır. Alyansın tərkibindəki bir sıra dövlətlər isə Şimali Atlantika Müqaviləsinin 5-ci maddəsinin aktivləşdirilməsi məsələsini nəzərdən keçirir.

Bununla bağlı Sfera.az-a açıqlama verən siyasi şərhçi Kənan Novruzov deyib ki, ABŞ-nin yeni hakimiyyəti xeyli vaxtdır Qrenlandiyaya iddia edir:

“Tramp hələ hakimiyyətə gəlməzdən əvvəl ada ilə müəyyən bəyanatlar verirdi. Görünən odur ki, o, iddialıdır və əl çəkməyəcək. Rəsmi Vaşinqton Qrenlandiyanı özünə tabe etmək üçün müxtəlif vədlər verir.  ABŞ-nin Qrenlandiya ilə bağlı iddiası, həmçinin Rusiya-Ukrayna müharibəsinə dair mövqeyi və digər məqamlar Ağ Evlə Avropa İttifaqı (Aİ) arasında ziddiyyət yaradır. Bu ziddiyyətin təzahürü artıq hiss olunur. Perspektivdə gərginliyin daha da artması mümkündür.  Gələcəkdə NATO-ya üzv olan Avropa ölkələrinin Qrenlandiyaya ordu qüvvələri yerləşdirməsinin şahidi ola bilərik. Əgər belə olsa, bu, tərəflər arasındakı gərginliyi daha da artıracaq. Bu isə, əlbəttə, Alyans daxilindəki sabitliyə təsir edə bilər”.

Ekspert bildirdi ki, gələcəkdə hansısa dövləltərin, elə ABŞ-nin özünün də NATO-dan imtina etməsi mümkündür:

“Şimali Atlantika Müqaviləsinin 5-ci maddəsinin aktivləşdirilməsi məsələsinə gəldikdə isə, bu maddədə özünümüdafiə məsələlərindən bəhs olunur. Həmin müddəa BMT Nizamnaməsində də nəzərdə tutulub. Maddədə qeyd olunur ki, NATO-nun bir və ya bir neçə üzvünə silahlı hücum olarsa, buna təşkilatın bütün üzvlərinə yönəlmiş hücum kimi baxılacaq. Burada söhbət, əlbəttə, daha çox Danimarkadan gedir. Qrenlandiya Danimarkanın tərkibindəki muxtar ərazidir. Bu mənada ABŞ Qrenlandiya uğrunda Danimarkaya hücum edərsə, onda Alyansın 5-ci maddəsi işə düşə bilər. Amma bu, indiki məqam üçün ağlabatan görünmür. NATO-nun əsas üzvlərindən biri kimi ABŞ da mümkün riskləri yüksək qiymətləndirir.  Buna baxmayaraq, ABŞ Qrenlandiyanı özünə birləşdirməklə bağlı qeyri-hərbi səylərini davam etdirəcək”.

Günay