Özünüzə zaman ayırın, istəklərinizi... Samirə Bağırovadan AÇIQLAMA

Bir araşdırmaya görə, DEHB (nevroloji inkişaf pozğunluğu), autizm, depresiya və şizofreniya kimi xəstəliklərin riskini artıran genetik faktorlar bəzi karyera yollarına təsir edə bilər. Xüsusilə, sənət və dizayn sahəsində işləyənlərin anoreksiya, bipolar pozuntu və depressiya kimi psixi problemlərə meyilli olduğu, kompüter sahəsində çalışanların isə otizm riskinin yüksək, amma DEHB və depresiya riskinin aşağı olduğu müşahidə edilib. 

Bəs, həqiqətən də işimiz psixologiyamıza təsir edirmi, psixoloji pozuntulara gətirib çıxardırmı?

Məsələ ilə bağlı News24.az-a danışan tanınmış psixoloq Samirə Bağırova deyib ki, psixoloji xəstəliklərin bəziləri ağır doğuşdan yaranır, bəziləri genetik faktorlardan qaynaqlanır, bəziləri də sonradan yaranır.

Samirə Bağırova

O qeyd edib ki, şizofreniya əsasən genetik faktor daşıyan psixiatrik xəstəlikdir. 

"DEHB ümumi nevroloji inkişaf pozğunluğudur və uşaqlıqda başlayır, bəzən yeniyetməliyə qədər davam edə bilir. Bipolyar pozuntu tez- tez emosiyaların dəyişməsidir. Autizmdə isə diaqnoz adətən uşaq 18 aylığında olarkən qoyulur və bu vəziyyətin dəqiq səbəbi hələ də müəyyən edilməyib. Depressiya genetik faktorlardan da qaynaqlana bilər, sonradan qazanılmış da ola bilir. Xoş olmayan, bədbin duyğularda ilişib qalmaqdır ki, zaman içərisində hamı ən az bir dəfə də olsa depresiya yaşayır. Anoreksiya isə psixi pozuntu olaraq iştahsızlıqla və şəxsin özü ilə bağlı yüksək kompleksləri ilə müşahidə olunan  psixi xəstəlikdir" , - deyə, o əlavə edib. 

Psixoloqun sözlərinə görə, sadalananların çoxu genetik psixi xəstəliklər olduğundan, uşaqlıqdan məlum olur ki, gələcəkdə həmin şəxslərin karyera qurması çətin olacaq.

"Bu genetik xəstəliklərə sahib olan insanlar həkim nəzarətində saxlanılaraq, 2-ci dərəcəli vəzifələrdə (köməkçi, müavin, əvəzedici) çalışa bilirlər. Amma yenə qeyd edirəm ki, həmin şəxslər psixiatr, həkim müayinəsindən vaxtlı-vaxtında keçərək, tapşırıqları yerinə yetirdiyi təqdirdə işləyə bilərlər.  

Ümumiyyətlə, iş məsələsinə gəldikdə isə əgər gün və iş qrafiki düzgün planlanmasa, istirahət, özünə ayrılacaq zaman, özünü mükafatlandırma, fərqli hobbi və maraq dairələri olmadığı halda, istənilən sağlam insan psixoloji pozuntular yaşaya bilər. Eləcə də müasir dünyanın inkişaf etmiş texnologiya mərhələsindəyiksə, aydın məsələdir ki, şüalanmalar, radiasiyaların da təsirləri vardır. Eyni zamanda, çirkli ekologiya, keyfiyyətsiz ucuz geyimlər, dərmanlı qidalar, süni yaradılan xəstəliklər, genetik xəstəlikləri tətikləmiş olur", - deyə o, fikirlərini yekunlaşdırıb.

Günel Məlikzadə