Pandemiya beyin yaşlanmasını sürətləndirib

İngiltərədə aparılan bir araşdırmaya görə, insanların beyni "COVID-19" dövründə 2020-ci ildən əvvəlki ilə müqayisədə orta hesabla 5,5 ay daha sürətli qocalıb. Bu artım COVID-i yaşamayanlarda da müşahidə olunub. Mütəxəssislər deyirlər ki, dəyişikliklər geri qaytarıla bilər.

Bizimyol.info xəbər verir ki, Nottingem Universitetinin alimləri Böyük Britaniya Biobankında 15 000-dən çox böyüklərin məlumatlarından istifadə edərək sağlam beyin yaşlanmasını tanıyan süni intellekt modeli hazırlayıblar.

Model pandemiyadan əvvəl skan edilənlərin beyin yaşlarını pandemiyadan əvvəl və pandemiya zamanı skan edilənlərlə müqayisə edib. Araşdırmaya görə, pandemiya zamanı insan beyninin qocalma sürəti orta hesabla 5,5 ay sürətlənib.

Tədqiqata rəhbərlik edən nevroloq Ali-Reza Mohammadi-Nejad: "Biz hətta COVID-i yaşamayanlarda da əhəmiyyətli bir artım gördük. İzolyasiya və qeyri-müəyyənlik kimi amillər beyin sağlamlığına təsir etdi", - deyib.

Komandanın üzvü olan nevroloq Dorothee Auer məlumatların iki zaman nöqtəsindən olduğunu qeyd edərək: "Gördüyümüz dəyişikliklərin geri qaytarıla biləcəyini söyləmək mümkündür, bu, ümidvericidir", - deyib.

Tədqiqat vurğuladı ki, beyin yaşının artması mütləq bilişsel performansı azaltmır; koqnitiv tənəzzül yalnız virusa yoluxanlarda aşkar edilib. Kişilərdə dəyişiklikləri boz və ağ maddədə daha aydın bildirib.

Sürətli qocalmanın əlamətləri yaşlı insanlarda və sosial və iqtisadi cəhətdən əlverişsiz qruplarda dha çox nəzərə çarpıb. Əvvəlki araşdırmalar da göstərib ki, sosial təcrid və yoxsulluq beyin strukturuna təsir edə bilir.

Tədqiqatçılar qeyd etdilər ki, böyük, uzunmüddətli beyin görüntüləmə tədqiqatları mühüm ipuçları verir, lakin bu bölgələrin niyə dəyişdiyini və bunun davranış və ya idrak üzərində təsirini izah etmək üçün daha çox dəlil lazımdır. Auer: "Beyin sağlamlığı təkcə xəstəlik tərəfindən formalaşmır; o, həm də gündəlik mühitimiz tərəfindən formalaşır", - deyə bildirib.

Qadir, Bizimyol.info