Paşinyan gizli sənədləri açır, Kreml əndişəlidir: İrəvan sirləri ifşa edərsə, Rusiya “Ukrayna ssenarisi” ilə reaksiya verəcək

Son vaxtlar Cənubi Qafqaz uğrunda qarşıdurma məhz Ermənistan üzərində indeksləşib. Çünki Kremlin bu regionda Rusiya üçün geopolitik hədəflər qura biləcəyi yeganə ölkə Ermənistan hesab olunur. Ona görə də, Kreml artıq bütün diqqətini məhz Rusiyanın Ermənistan üzərində təsir mexanizmlərinin qorunmasına yönəldib. Və Rusiyanın bu istiqamətdə qurduğu geopolitik ssenarilərin Ermənistanda keçiriləcək növbəti parlament seçkilərinə bağlı ölkədaxili siyasi proseslərə birbaşa təsir göstərəcəyi qətiyyən şübhə doğurmur.   

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, hazırda Ermənistan cəmiyyəti ciddi şəkildə parçalanma mərhələsindən keçməkdədir. Rusiyanın Ermənistandakı “agentura şəbəkəsi” Paşinyan hakimiyyətini açıq hədəfə alaraq, ölkədə çevriliş ssenarilərinin reallaşdırılması üçün uyğun situasiyanın yaradılmasına cəhd göstərir. Paşinyan hakimiyyəti isə hələ də Ermənistanın Rusiyadan uzaqlaşdırılaraq, Qərbə yaxınlaşdırılması siyasi kursunu davam etdirir. Və bu məqsədə çatmaq üçün isə növbəti parlament seçkiləri ərəfəsində “erməni üçlüyü”nü – erməni kilsəsini, oliqarxiyanı, eləcə də, radikal-revanşist siyasi düşərgəni ifşa edərək, sıradan çıxartmağa çalışır.

Məsələ ondadır ki, Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın son vaxtlar ard-arda səsləndirdiyi “Ermənistan sülhün nə olduğunu bilmir”, “Qarabağın müstəqilliyi saxta idi”, “Bizdən Qarabağa görə Ermənistanın suverenliyini tələb edirdilər”, “Qarabağ məsələsi Ermənistanı tələyə salmaq üçün istifadə olunub” kimi sərt fikirlər faktiki olaraq, son 30 illik sülh danışıqları prosesində Ermənistanın ənənəvi ideoloji mövqeyini alt-üst edən açıq siyasi etiraflardır. Bu bəyanatlar yalnız ölkədaxili auditoriyaya hesablanmış populist çıxışlar deyil, həm də Rusiya ilə münasibətlərin artıq dönüş nöqtəsini keçdiyini göstərən ciddi siyasi mesajlardır. Və bu mesajların Rusiyanın Ermənistandakı “agentura şəbəkəsi”nin ölkədaxili siyasi maraqları ilə yanaşı, Rusiyanın da regional geopolitik planlarını böyük risk altında buraxa biləcəyi qətiyyən istisna deyil.

Eyni zamanda, parlamentin spikeri Alen Simonyanın “Ermənistan hələ də 110 kv.km Azərbaycan ərazisini nəzarətdə saxlayır” etirafı da qətiyyən təsadüfi deyil. Belə ki, bu, rəsmi İrəvanın Cənubi Qafqazda yeni güc balansına uyğun siyasət yürütmək cəhdini göstərsə də, Kreml tərəfindən Paşinyan hakimiyyətinin “Qərbə tam yaxınlaşma xətti”nin açıq ifadəsi kimi qiymətləndirilir. Çünki Paşinyan hakimiyyətinin “Rusiyanın Qarabağ vasitəsilə Ermənistanı tələyə salması” barədə iddiası Kreml üçün olduqca təhlükəli məqam sayılır. Baş nazir Nikol Paşinyanın hər imkanda Rusiyanı dolayı yolla da olsa, ittiham etməsi Kremlin Ermənistan üzərindəki nəzarətinin artıq ciddi şəkildə sarsılmaqda olduğunu göstərir.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, erməni baş nazir Qarabağ məsələsinin Rusiya üçün Ermənistanı asılı vəziyyətdə saxlamaq mexanizmi olduğunu, Kremlin Ermənistanın suverenliyini məhdudlaşdırmaq üçün “Qarabağ kartı”ndan istifadə etdiyini, keçmiş prezidentlər və hərbi cinayətkarlar Robert Köçəryan və Serj Sarkisyanın Rusiyanın Ermənistanda təsir agentləri kimi fəaliyyət göstərdiklərini xüsusi olaraq, vurğulayır. Bu arqumentlər Kreml üçün Ermənistanın daxilində Rusiyaya qarşı yeni “siyasi müharibə”nin başlanması deməkdir. Çünki Kremlin regiondakı əsas dayaqları məhz Ermənistanın əvvəlki rəhbərləri, xüsusilə də, Köçəryan-Sarkisyan cütlüyünün liderlik etdiyi Qarabağ klanıdır.

Təbii ki, bu səbəbdən baş nazir Nikol Paşinyanın “sülh danışıqlarının sənədlərini açıqlayacağına” dair bəyanatı Rusiya üçün ikiqat təhlükəli hesab olunur. Çünki rəsmi İrəvanın keçmiş prezidentlər üzərindən Rusiyanın “Qarabağ planı”nı ifşa edəcəyi təqdirdə, Kreml bunu Qərbin “informasiya əməliyyatı” kimi göstərmək məcburiyyətində qala bilər. Ermənistan cəmiyyətində Rusiya əleyhinə xəttin güclənməsi isə Kreml üçün bu ölkədə hakimiyyətin dəyişdirilməsindən başqa yolun qalmadığı anlamına gələcək.

Maraqlıdır ki, bəzi ehtimallara görə, baş nazir Nikol Paşinyan növbəti parlament seçkiləri ərəfəsində Rusiyanı və Kremlin Ermənistanda hakimiyyəti dəyişməyi hədəfləyən “agentura şəbəkəsi”ni çətin vəziyyətə salacaq gizli məlumatları açıqlaya bilər. Eyni zamanda, həmin gizli məlumatların sırasında Kremlin Ermənistanı Qarabağ üzərindən necə şantaj etməsi, Köçəryan-Sarkisyan klanının Rusiyanın hərbi-siyasi dairələri ilə koordinasiyalı fəaliyyətləri, Kremlin nəzarəti altında Qarabağ problemi mövcud olduqca, Ermənistanın “heç vaxt real müstəqillik perspektivi olmaması” barədə faktların yer alacağı gözlənilir. Və bu barədə gizli sənədlər açıqlanarsa, Kremlin Ermənistandakı təsir mexanizmlərinin ciddi şəkildə zəiflədilə biləcəyi ehtimal olunur.

Əslində, Paşinyan hakimiyyətinin gizli sənədləri açıqlamaq niyyəti Ermənistan üçün olduqca ciddi təhlükələr də vəd edir. Belə ki, Kreml buna Ermənistanı “yeni böhran ocağına” çevirmək ssenarisi ilə reaksiya verə bilər. Çünki Rusiya məhz Qarabağ probleminin həllindən sonra Cənubi Qafqazda geopolitik mövqelərini sürətlə itirməyə başlayıb. Azərbaycanla münasibətlərdə balans Ankara-Bakı tandeminin xeyrinə dəyişib, Kremlin regiondakı əsas dayağı olan Ermənistan isə Rusiyanın nəzarətindən çıxmağa çox yaxındır.

Belə vəziyyət isə Rusiya klassik taktikasına üstünlük verə bilər. Belə ki, ilk növbədə Ermənistanda hakimiyyət dəyişikliyi ilə bağlı ssenarilərin işə salınacağı qətiyyən istisna deyil. Üstəlik, son vaxtlar erməni kilsəsi ətrafında gərginliyin artırılması, Paşinyan hakimiyyətinə qarşı etiraz aksiyalarının intensivləşməsi və polis-etirazçılar apasında toqquşmaların törədilməsi Kremlin indi hazırlıq mərhələsində olduğunu göstərir. Və yaxın vaxtlarda Ermənistanda ölkədaxili sosial-siyasi xaosun yaradılacağı təqdirdə, Rusiyanın Paşinyan hakimiyyətini devirmək üçün həlledici mərhələyə start verdiyi artıq qətiyyən şübhə doğurmur.

Digər tərəfdən, Paşinyan hakimiyyətinin Qərbə yaxınlaşma siyasətini Rusiyanın “qırmızı xətti” hesab edən Kreml Ermənistanda Ukrayna ssenarisini təkrarlayan planı işə salmaq üçün propoqandaya başlamış kimi görünür. Cənubi Qafqazda yeni münaqişə yaratmağa ehtiyac duyan Rusiya üçün Ermənistan hələ də hərbi-siyasi xaos potensialı yüksək olan böhran məkanı sayılır. Və bu baxımdan, Cənubi Qafqazda 2026-cı ildə geopolitik qarşıdurmanın yeni regional gərginlik vəziyyətinə yol aça biləcəyi qətiyyən istisna deyil.(musavat.com)