Prezident Tatar: “Status kvonu davam etdirən stereotiplərdən qurtulmağın vaxtıdır”

“Kipr danışıqları ilə bağlı Status-kvonu saxlayan stereotiplərdən uzaqlaşmağın vaxtıdır. Xalqımız arxayın ola bilər və Cenevrədəki sammitdə mən 62 ildir məhrum olduğumuz fundamental insan hüquqlarımızı bərqərar etmək üçün səy göstərəcəyəm”.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bunu Şimali Kipr Türk Respublikasının (ŞKTC) Prezidenti Ersin Tatar deyib.

Tatar: “Keçən həftə Yunanıstanın əvvəlki liderinin kitabını reklam edərək özünə haqq qazandırmağa çalışaraq başlayan və ŞKTC-nin əvvəlki prezidenti və siyasətçilərinin də iştirak etdiyi “nostalji” kimi müzakirələrə çevrilən danışıqları maraqla izləyirəm. Xüsusilə bizim tərəfimizdən verilən şərhlərə və bəyanatlara baxanda anlayıram ki, xalqımızın hüquqları bir kənara qoyulur, faktlar siyasi və ideoloji səbəblərdən kənara çəkilir, keçmişin faydasız əzbərindən istifadə olunmaqda davam edir və bundan sonra da istifadə olunacaq”, - deyə qeyd edib.

Prezident: “1968-ci ildən başlayan 57 illik müddət ərzində aydınlaşan faktları görməzlikdən gələrək, Kipr türklərinin iradəsini öyrənilmiş acizlik və günah psixologiyası çərçivəsində məhdudlaşdıraraq yunan tərəfini razı salmağa və inandırmağa çalışanlar bu zəmində niyə namizəd olmağa hazırlaşdıqlarını başa düşməlidirlər”, - deyib.

Tatar, Kipr türk xalqının 1963-cü ildən bəri təcrid zülmü altında əzilməsinin yeganə səbəbinin xalqın gələcəyinin Yunan tərəfinin iradəsinə buraxılması olduğunu qeyd edərək, açıqlamasını belə davam etdirib:

Bu dəhşətli vəziyyətə verilə biləcək ən yaxşı nümunə 2004-cü ildə eyni vaxtda və ayrı-ayrılıqda keçirilən Annan Planı referendumları və onların nəticələridir. Hərtərəfli həll planına 76 faiz böyük səs çoxluğu ilə “yox” deyən Kipr Rum tərəfinin bu münasibətinə cavab olaraq bizə verilən vədləri yerinə yetirmək üçün heç bir addım atılmadı və müəyyən müddət gözlədikdən sonra Annan planındakı maddələrə qayıtdılar və heç bir şey olmamış kimi, heç nə olmamış kimi, danışıqlar masasına qayıtdılar. Tarixin acı təcrübələrinə daxil olan bu addımla xalqımızın iradəsi göz ardı edilmiş, həll istəməyən Kipr Rum tərəfinin iradəsi ört-basdır edilmiş, üstəlik Kipr Rum tərəfini razı salmaq üçün Kipr türk xalqı üçün çox daha dağıdıcı qeyri-müəyyənliyi ehtiva edən proseslərə girilmişdir.

Annandan sonrakı dövrdə anlaşılmaz siyasət yürüdülüb, o cümlədən yunanlar bizim öz liderimizin seçilməsinə müəyyən qədər təsir edib. Üstəlik, Krans-Montanaya aparan prosesdə Yunanıstan tərəfini üç baxımdan qane edəcək addımlar atılıb ki, bu da gələcəyimizə ciddi təsir göstərəcək. Bunlardan birincisi iradəmizi bir səsə endirmək siyasəti, ikincisi xəritənin verilməsi, üçüncüsü isə Ana Vətən Türkiyənin müdaxilə hüququnu ortadan qaldıracaq təkliflər idi. Bütün bunlara baxmayaraq, 2017-ci ildə böyük bir “səs-küy”lə masa çökdü və federasiya modelinin də tükənməsi rəsmiləşdiyi an idi. Bu, digər amillərlə yanaşı, idarəçiliyi və rifahı bizimlə bölüşmək istəməyən tərəfin niyə qane olmağa çalışması sualı bəzi dairələrin bu suala verdiyi cavab qədər ağırdır”, - deyib.

“Təxminən 8 il əvvəl iştirakçı tərəflərin son sınaq kimi iştirak edəcəklərini bəyan etdikləri Krans-Montana zirvəsi də federasiya modelinin tükənməsinin simvoluna çevrildi”, - deyən prezident Ersin Tatar: “Bu günlərdə bu “köhnə” ssenari, yəni “son sınanma” oyununda türk xalqının əsas insan hüquqlarına yenidən baxılmasının qarşısını alır və müxtəlif kritik anlarda iradələrinə təsir etmək üçün çoxlu vədlər verilir, lakin onlara əməl edilmir”, - bildirib.

ŞKTC-nin başmısı: “Bizi aldadanların bir-birinə qarışan maraqlarına xidmət etmək üçün illərdir səsləndirilən bu çıxılmaz ssenarinin əslində nə demək olduğuna baxmaq lazımdır ki, bu bəyanatların nəyi nəzərdə tutduğunu xalqımıza tam şəkildə izah edək”, - deyib.

Prezident Tatar iki dövlət arasında suveren bərabərlik və bərabər beynəlxalq status əsasında əməkdaşlığa əsaslanan həll yolu baxışının bəzi qruplar tərəfindən haqsız olaraq tənqid edildiyinə də diqqət çəkib. Tənqidlərin mənbəyinin BMT Təhlükəsizlik Şurasının məsləhət xarakterli və heç bir sanksiyaları olmayan qətnamələri olduğunu bildirən Tatar: “Çalışılan şey bizi tutduğumuz mövqedən geri çəkilməyə məcbur etmək və Kipr Rum tərəfinə haqsız və qanunsuz olaraq sui-istifadə etməyə davam etdiyi rahatlıq zonasında narahat olmadan davam etmək imkanı verməkdir”, - deyə qeyd edib.

Prezident deyib ki, Tükənmiş federasiya modelində israr etmək sadəcə olaraq status-kvonun davamını təmin edir. O, irəli sürdüyüm vizyonun bir taktika və ya strategiya olmadığını, Kipr Türk xalqının layiq olduğu gələcəyi qazanmasına və öz iradəsini təmin etməsinə imkan verəcək yeganə düstur olduğunu vurğuladı.

Prezident Ersin Tatar bəyanatını belə yekunlaşdırıb: “Mən bu yeni vizyonu hələ ŞKTC-nin 5-ci prezidenti seçilməmişdən əvvəl irəli sürmüşəm. Bu baxış bizim xas hüquqlarımız, suveren bərabərliyimiz və bərabər beynəlxalq statusumuz əsasında iki dövlətin əməkdaşlığını özündə ehtiva edən kompromis modelidir. Biz 4 ildən artıqdır ki, vətənimiz Türkiyənin tam dəstəyini alan bu mövqedən heç vaxt geri çəkilmədən mübarizəmizi davam etdiririk.

Bu mübarizə, Yunanıstan siyasəti səbəbiylə əngəllənmiş əsas insan haqlarımızı bərqərar etmək üçün aparılan mübarizədir və irəli sürdüyümüz həll vizyonu, masanın üzərindəki reallıqları əks etdirəcək real əsaslara sahib olacaq ədalətli və qalıcı həll yolunun açarıdır. Bu baxışla mən sədrliyim dövründə BMT Baş katibinin ev sahibliyi etdiyi ikinci qeyri-rəsmi görüşdə iştirak edəcəyəm. Xalqımız arxayın ola bilər və mən həmin sammitdə 62 ildir məhrum olduğumuz fundamental insan hüquqlarımızı bərqərar etməyə çalışacağam.

Eyni zamanda, bir daha təkrar edirəm ki, biz danışıqlar yolu ilə əldə olunacaq, yerdəki faktların masa üzərində olacağı bir kompromis tərəfiyik. Mən həmişə deyirəm ki, Kipr türk xalqı sülhsevər xalqdır. Kipr türk xalqı hər iki tərəfin xeyrinə əməkdaşlığa hazırdır, Kıbrıs türk xalqı lazım olanda bağışlayıcıdır, lakin onlar heç vaxt sadəlövh deyillər və bundan sonra hüquqlarını istisna edən, iradəsini qarşı tərəfə təslim edən proseslərdə iştirak etməyəcəklər”.