“Qara Gözəl”də su izləri tapılıb AZƏRTAC

Bakı, 3 dekabr, AZƏRTAC

Alimlər qeyri-adi rəng çalarlarına görə “Qara Gözəl” adı verilmiş Mars mənşəli NWA 7034 meteoritinin kimyəvi analizi nəticəsində hidrotermal proseslərin izlərini aşkar ediblər.

Bu barədə AZƏRTAC-a Elm və Təhsil Nazirliyi N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasından məlumat verilib.

NWA 7034 meteoriti 2011-ci ildə Saxara səhrasında tapılıb və təxminən 320 qramdır. Mars atmosferinin kimyəvi tərkibi ilə meteoritin tərkibindəki qazın izotoplarının nisbəti müqayisə olunaraq, onun Mars mənşəli olduğu müəyyən edilib. Bu üsulla 200-dən çox Mars mənşəli meteorit müəyyən olunub. Hesab olunur ki, bu qalıqlar 10 milyon il əvvəl böyük ölçülü asteroidlərin Marsla toqquşması nəticəsində qoparaq kosmosa yayılıblar. Planetoloqların fikrincə, NWA 7034 Karrat krateri yaxınlığındakı ərazilərə aiddir.

Meteoritin yaşı 4.4 milyard il qiymətləndirilir. Günəş sistemi 4.6 milyard il əvvəl formalaşdığı üçün meteorit həmin dövrə aid informasiyanı özündə daşıyır, həmçinin meteoritin tərkibində digər nümunələrdən daha çox su var.

Qeyd edək ki, alimlər ilk olaraq onu adi vulkanik süxurlara aid etsələr də, sonradan onun tərkibində dəmir, alüminium və natriumun mövcud olduğunu müəyyən ediblər. Belə nəticəyə gəliblər ki, maqma adi yolla deyil, yüksək temperaturda hidrotermal hadisə zamanı formalaşıb. Bu isə o deməkdir ki, maqmanın kristallaşması prosesi suyun iştirakı ilə gedib.

Tədqiqat işi “Science Advances” jurnalında çap olunub.