Qarabağda “gizlənmiş” iki işğalçı belə zərərsizləşdirildi... FOTO

Aqşin Evrən yazır

8 May (Şuşanın işğalı)
8 Noyabr (Şuşanın azadlığı)
8 Avqust (Sülh sazişi)…

Bu üç tarixə nəzər salmaq kifayətdir ki, Azərbaycanın son beş ildə keçdiyi tarixi və siyasi transformasiyanın miqyasını anlamaq mümkün olsun.

Bir zamanlar Cəbrayılın, Füzulinin cəmi 500-600 metr aralıdakı kəndlərinə getməyimiz mümkün deyildi. Bu gün isə 500-600 kilometrlik məsafədə yerləşən Naxçıvana – özü də Zəngəzur üzərindən – birbaşa çıxışın reallaşmasından danışılır.

21-ci əsr — ölkələrin işğala, parçalanmaya və geosiyasi təzyiqlərə məruz qaldığı bir dövrdür.

Bu mürəkkəb geosiyasi şəraitdə Azərbaycan bütövləşir, əlini uzadıb özündən ayrı düşmüş hissələri ilə – Qarabağla, Naxçıvanla salamlaşıb birləşir.

Ən vacibi – təkcə döyüş meydanında deyil, sülh masasında qalib gəlir.

Zəfəri əldə etmək qədər onu hüquqi və beynəlxalq səviyyədə qəbul etdirmək də olduqca mürəkkəb, uzunmüddətli və incə diplomatik proses tələb edir.

Ermənilər Birinci Qarabağ müharibəsində qazandıqları “qələbə”ni 30 il ərzində dünyaya qəbul etdirə bilmədilər.

Azərbaycan isə buna cəmi 3 ildə nail oldu – çünki haqlı idi, güclü və ədalətli idi.

Qarabağdakı son iki “işğalçı…

8 Avqust 2025-ci il tarixi Qarabağ münaqişəsinin qalıq elementlərinin də ləğv edildiyi gün kimi tarixə düşdü. Bu tarixin önəmi təkcə siyasi bəyanatlarda deyil, konkret hüquqi və beynəlxalq razılaşmalarda əksini tapdı. Uzun müddət regionda status-kvonu qorumağa çalışan və nəticəsizliklə yadda qalan simvolik element — ATƏT-in Minsk Qrupu artıq rəsmi olaraq tarixə qovuşdu.

1992-ci ildə keçmiş Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün yaradılmış Minsk Qrupu illər ərzində passiv və qeyri-effektiv fəaliyyəti ilə seçildi.

Azərbaycanlı qaçqınların çadırlarda palçıqlı su içdiyi bir vaxtda Minsk Qrupu həmsədrləri İsa bulağında erməni konyakından “vurub” kef çəkirdilər.

Həmçinin oxuyun:

İlham Əliyev müsahibə verdi – VİDEO

(ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrləri Qarabağda eyş-işrət məclisində)

Münaqişənin həllindən çox, dondurulmasına və işğalın legitimləşdirilməsinə xidmət edən bu qurum, 30 il ərzində konkret nəticə əldə etmədi.

Ona görə də Prezident İlham Əliyev 30 il ərzində heç bir iş görməyən, münaqişəni uzadıb işğalı legitimləşdirməyə çalışan bu oyuncaq qurumun ləğvini prioritet elan etmişdi.

Minsk Qrupunun ləğvi avqustun 8-də Vaşinqton görüşündə əldə edilmiş razılaşma ilə təsdiqləndi.

“907-ci düzəliş”: Ədalətsiz sanksiyanın ləğvi

Digər mühüm hadisə isə ABŞ Konqresinin 1992-ci ildə qəbul etdiyi və Azərbaycanı birbaşa yardımdan məhrum edən “907-ci düzəliş”in qüvvədən düşməsi oldu. Bu düzəliş Azərbaycanın Birinci Qarabağ müharibəsində guya Ermənistana qarşı “blokada” tətbiq etdiyi iddiasına əsaslanaraq qəbul edilmişdi.

Təsəvvür edin, torpağı işğal olunan, qətliamlara, Xocalı soyqırımına məruz qalan Azərbaycan, amma cəzalanan da Azərbaycan.

Dünyanın ədalətsiz, bizim isə gücsüz olduğumuz bir vaxtda qəbul edilmişdi bu “düzəliş”.

Dünya indi də ədalətsizdir, lakin biz güclüyük.

(8 avqust 2025-ci il. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ABŞ Prezidenti Donald Trampla görüşdə)

1992-ci ildə Vaşinqtondan qəbul edilən “907-ci düzəliş” 2025-ci il avqustun 8-də elə Vaşinqtonda ləğv olundu.

Bununla da Azərbaycan Qarabağda “gizlənmiş” və fürsət tapdığı anda hücuma keçməyə çalışan bu iki “işğalçı”nı da zərərsizləşdirdi.

Qarabağ münaqişəsi tam başa çatdı, indi Zəngəzur sülhü başlayır.