Qərblə Çinin Afrika rəqabəti COPa da daşındı Çin və Hindistan kasıb ölkələr sayılmamalıdır

Bizimyol.info xəbər verir ki, bir neçə kasıb ölkənin COP29-da iştirak edən nümayəndəsi "The Guardian" qəzetinin qlobal iqlim konfransında akkreditə olunmuş müxbirlərinə belə deyib. Onlar deyib ki, Çin və Hindistan "kasıb Afrika ölkələri ilə bir səviyyədə tutulur, bu, doğru deyil".

Həmin nümayəndələr deyiblər ki, 32 il əvvəl BMT iqlim dəyişmələri üzrə çərçivə Konvensiyasını qəbul edəndə Çin və Hindistan inkişaf etməkdə olan ölkələr idilər, indi isə artıq inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatıblar.

Nigeriyanın ətraf mühit naziri Balarabe Abbas Lawal deyib: "Əslində köməyə ehtiyacı olanlar dağıdıcı iqlim dəyişikliyi ilə üzləşmiş Afrika ölkələri, kasıb Asiya ölkələri və kiçik ada dövlətləridir"

Afrikadan olan iki nümayəndə də bu fikirlərə qoşulub. Afrikalı müzakirəçilərdən biri belə deyib: “Çin, Hindistan, Cənubi Afrika, Misir: bu ölkələr inkişaf etməkdə olan ölkələr siyahısında olmamalıdır. Onlar öz töhfələrini verməlidirlər”.

Afrikalı təmsilçilər deyib ki, Çin dünyada ən çox karbon emissiyasına yol verən və dünyanın ikinci iqtisadiyyatına sahib olan dövlətdir. Ancaq BMT-nin 32 il əvvəl qəbul etdiyi meyarlara görə, hələ d ən kasıb ölkələr siyahısındadır, sanki yardıma ehtiyacı olan ölkədir. Afrikalılar düşünür ki, əksinə Çin kasıb ölkələrə dəstək verməyə borcludur.

Asiya Cəmiyyəti Siyasəti İnstitutunun Çin İqlim Mərkəzinin direktoru Li Şuo isə buna cavab olaraq bildirib ki, hər hansı bir ölkənin inkişaf etmiş ölkələrlə eyni əsasda Çini iqlim maliyyəsinə töhfə verməyə sövq etmək cəhdləri əks nəticə verə bilər. Li Şuo bununla Nigeriyalı naziri və bəzi Afrikalı nümayəndələri ABŞ-ın və aparıcı Qərbi Avropa ölkələrinin tezisləri ilə danışdığına və bunun Afrikada Çinə qarşı etimadsızlıq yaratmağa yönəldiyinə işarə edib.

"Bizə lazım olan birlikdir və bu danışıqlarda birlik yaranmağa başlayır",-deyə cənab Li bildirib.

Məlum olduğu kimi, Çin və Rusiya son illər Afrika kontinentində ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa kimi ölkələrlə toqquşur. Fransa, eləcə də, ABŞ Afrikanın bəzi ölkələrindən sıxışdırılıb çıxarılıb. Əsasən qərbi və cənub-qərbi Afrikada Çinlə Böyük Britaniya arasında, Mərkəzi Afrikada Rusiya ilə ABŞ, Fransa və Böyük Britaniya arasında, Şimali və Şərqi Afrikada ABŞ, Fransa, İtaliya, İsrail və Rusiya ilə Türkiyə arasında ciddi rəqabət var. Üstəlik, Hindistan bu qitəyə maraq göstərir. Ənənəvi olaraq Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Misir özü Afrikanınn dərinliklərinə nüfuz etməyə çalışır. Cənubi Afrika Respublikası da öz avantajından yararlanmaq istəyir. Beləliklə, Qara Kontinent uğrunda mübarizə ildən-ilə kəskinləşir. Odur ki, bu, iqlim konfransına da sirayət edir. Belə görünür ki, Nigeriya kimi əhalisi çox olan, ABŞ və Böyük Britaniya kimi dövlətlərin təsiri altında olan iri ölkə Çinə qarşı Qərbin iddialarını COP29-a daşıyıb.

Seyid Əhmədli, Bizimyol.info