Icma.az
close
up
RU
Qocalmanı sürətləndirən əsas SƏBƏB ALİMLƏR AÇIQLADILAR

Qocalmanı sürətləndirən əsas SƏBƏB ALİMLƏR AÇIQLADILAR

Icma.az xəbər verir, Lent az saytına əsaslanaraq.

Həyat tərzimiz qocalma sürətinə birbaşa təsir edir. Lakin bizi ən çox yaşlandıran şeylər qidalanma və ya pis vərdişlər deyil.

Lent.az-ın məlumatına görə, amerikalı alimlər intensiv təhsil və peşəkar məsuliyyətlər nəticəsində yaranan stress telomerlərin - DNT-ni qoruyan xromosomların uclarının azalması hesabına hüceyrə qocalmasını əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirdiyini aşkar ediblər.

Miçiqan Universitetinin rəhbərliyi ilə rezidenturada oxuyan 250 tibb tələbəsi arasında aparılan araşdırma xroniki stressin molekulyar səviyyədə dərin təsirlərini ortaya çıxarıb.

Bəs telomerlər nədir və onların uzunluğu niyə vacibdir?

Telomerlər, hüceyrə bölünməsi zamanı genetik materialın zədələnməsinin qarşısını alan xromosomların uclarında olan qapaqlardır. Bədən yaşlandıqca telomerlər təbii olaraq qısalır, nəticədə hüceyrə bölünməsini məhdudlaşdırır və onun ölümünə səbəb olur. Buna görə də, telomer uzunluğu bioloji yaşı və hüceyrə canlılığını əks etdirən biomarker hesab olunur.

Tədqiqat nəticələri

Alimlər apardıqları sınağa başlamazdan əvvəl və başa çatdıqdan sonra yük və gərginlik maksimum həddə çatdıqda tələbələrdə telomerlərin uzunluğunu ölçüblər. Məlum olub ki, intensiv məşq telomerlərin qısaldılmasını normaldan altı dəfə tez sürətləndirir ki, bu da əhəmiyyətli bioloji qocalmaya bərabərdir. Xüsusilə qeyd olunub ki, stress səviyyəsi daha yüksək və dərs yükü daha çox olan tələbələrin telomerləri təhsil müddətinin sonunda ən qısa göstəriciyə malik olub.


Ümumi sağlamlığa və risklərə təsir

Qısaldılmış telomerlər təkcə vaxtından əvvəl qocalma ilə deyil, həm də ürək-damar xəstəlikləri, diabet, bəzi xərçəng növləri və nevroloji xəstəliklər kimi xroniki xəstəliklərin riskinin artması ilə əlaqələndirilir. Stressə xroniki məruz qalma və sıx iş qrafiki də idrak funksiyasına təsir edərək yaşa bağlı dəyişikliklərə qarşı həssaslığı artırır.

Telomer qısalmasını yavaşladan amillərə yanaşmalar

Telomerlərin qısalmasını yavaşlatmaq üçün mütəxəssislər stresin idarə edilməsi strategiyalarını həyata keçirməyi tövsiyə edirlər: meditasiya, nəfəs alma təcrübələri, müntəzəm məşq və sağlam pəhriz stressin hüceyrələrə təsirini qismən kompensasiya edə bilər. Antioksidantlar və B vitamini, həmçinin omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngin qidaların istehlakı telomerlərin uzunluğunu qorumağa kömək edir.
 

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:72
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 20 Noyabr 2024 17:13 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see225

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see205

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see191

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see188

Məşhur tennisçi Devis Kubokunun finalında oynamayacaq

20 Oktyabr 2025 21:39see184

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see177

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see165

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see160

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see148

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see145

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see145

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see142

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see141

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see139

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see138

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see137

Xalq artistindən İDDİALI FOTOSESSİYA

20 Oktyabr 2025 17:22see135

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see131

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see130

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see129
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri