Icma.az
close
up
RU
Qocalmanı sürətləndirən əsas SƏBƏB ALİMLƏR AÇIQLADILAR

Qocalmanı sürətləndirən əsas SƏBƏB ALİMLƏR AÇIQLADILAR

Icma.az xəbər verir, Lent az saytına əsaslanaraq.

Həyat tərzimiz qocalma sürətinə birbaşa təsir edir. Lakin bizi ən çox yaşlandıran şeylər qidalanma və ya pis vərdişlər deyil.

Lent.az-ın məlumatına görə, amerikalı alimlər intensiv təhsil və peşəkar məsuliyyətlər nəticəsində yaranan stress telomerlərin - DNT-ni qoruyan xromosomların uclarının azalması hesabına hüceyrə qocalmasını əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirdiyini aşkar ediblər.

Miçiqan Universitetinin rəhbərliyi ilə rezidenturada oxuyan 250 tibb tələbəsi arasında aparılan araşdırma xroniki stressin molekulyar səviyyədə dərin təsirlərini ortaya çıxarıb.

Bəs telomerlər nədir və onların uzunluğu niyə vacibdir?

Telomerlər, hüceyrə bölünməsi zamanı genetik materialın zədələnməsinin qarşısını alan xromosomların uclarında olan qapaqlardır. Bədən yaşlandıqca telomerlər təbii olaraq qısalır, nəticədə hüceyrə bölünməsini məhdudlaşdırır və onun ölümünə səbəb olur. Buna görə də, telomer uzunluğu bioloji yaşı və hüceyrə canlılığını əks etdirən biomarker hesab olunur.

Tədqiqat nəticələri

Alimlər apardıqları sınağa başlamazdan əvvəl və başa çatdıqdan sonra yük və gərginlik maksimum həddə çatdıqda tələbələrdə telomerlərin uzunluğunu ölçüblər. Məlum olub ki, intensiv məşq telomerlərin qısaldılmasını normaldan altı dəfə tez sürətləndirir ki, bu da əhəmiyyətli bioloji qocalmaya bərabərdir. Xüsusilə qeyd olunub ki, stress səviyyəsi daha yüksək və dərs yükü daha çox olan tələbələrin telomerləri təhsil müddətinin sonunda ən qısa göstəriciyə malik olub.


Ümumi sağlamlığa və risklərə təsir

Qısaldılmış telomerlər təkcə vaxtından əvvəl qocalma ilə deyil, həm də ürək-damar xəstəlikləri, diabet, bəzi xərçəng növləri və nevroloji xəstəliklər kimi xroniki xəstəliklərin riskinin artması ilə əlaqələndirilir. Stressə xroniki məruz qalma və sıx iş qrafiki də idrak funksiyasına təsir edərək yaşa bağlı dəyişikliklərə qarşı həssaslığı artırır.

Telomer qısalmasını yavaşladan amillərə yanaşmalar

Telomerlərin qısalmasını yavaşlatmaq üçün mütəxəssislər stresin idarə edilməsi strategiyalarını həyata keçirməyi tövsiyə edirlər: meditasiya, nəfəs alma təcrübələri, müntəzəm məşq və sağlam pəhriz stressin hüceyrələrə təsirini qismən kompensasiya edə bilər. Antioksidantlar və B vitamini, həmçinin omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngin qidaların istehlakı telomerlərin uzunluğunu qorumağa kömək edir.
 

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 20 Noyabr 2024 17:13 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see309

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see245

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see211

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see192

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see187

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see172

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see168

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see154

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see129

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see128

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see124

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see123
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri