Icma.az
close
up
RU
Qocalmanı sürətləndirən əsas SƏBƏB AÇIQLANDI

Qocalmanı sürətləndirən əsas SƏBƏB AÇIQLANDI

Icma.az bildirir, News24 portalına istinadən.

Həyat tərzimiz qocalma sürətinə birbaşa təsir edir. Lakin bizi ən çox yaşlandıran şeylər qidalanma və ya pis vərdişlər deyil.

News24.az-ın məlumatına görə, amerikalı alimlər intensiv təhsil və peşəkar məsuliyyətlər nəticəsində yaranan stress telomerlərin - DNT-ni qoruyan xromosomların uclarının azalması hesabına hüceyrə qocalmasını əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirdiyini aşkar ediblər.

Miçiqan Universitetinin rəhbərliyi ilə rezidenturada oxuyan 250 tibb tələbəsi arasında aparılan araşdırma xroniki stressin molekulyar səviyyədə dərin təsirlərini ortaya çıxarıb.

Telomerlər, hüceyrə bölünməsi zamanı genetik materialın zədələnməsinin qarşısını alan xromosomların uclarında olan qapaqlardır. Bədən yaşlandıqca telomerlər təbii olaraq qısalır, nəticədə hüceyrə bölünməsini məhdudlaşdırır və onun ölümünə səbəb olur. Buna görə də, telomer uzunluğu bioloji yaşı və hüceyrə canlılığını əks etdirən biomarker hesab olunur.

Tədqiqat nəticələri

Alimlər apardıqları sınağa başlamazdan əvvəl və başa çatdıqdan sonra yük və gərginlik maksimum həddə çatdıqda tələbələrdə telomerlərin uzunluğunu ölçüblər. Məlum olub ki, intensiv məşq telomerlərin qısaldılmasını normaldan altı dəfə tez sürətləndirir ki, bu da əhəmiyyətli bioloji qocalmaya bərabərdir. Xüsusilə qeyd olunub ki, stress səviyyəsi daha yüksək və dərs yükü daha çox olan tələbələrin telomerləri təhsil müddətinin sonunda ən qısa göstəriciyə malik olub.

Ümumi sağlamlığa və risklərə təsir

Qısaldılmış telomerlər təkcə vaxtından əvvəl qocalma ilə deyil, həm də ürək-damar xəstəlikləri, diabet, bəzi xərçəng növləri və nevroloji xəstəliklər kimi xroniki xəstəliklərin riskinin artması ilə əlaqələndirilir. Stressə xroniki məruz qalma və sıx iş qrafiki də idrak funksiyasına təsir edərək yaşa bağlı dəyişikliklərə qarşı həssaslığı artırır.

Telomer qısalmasını yavaşladan amillərə yanaşmalar

Telomerlərin qısalmasını yavaşlatmaq üçün mütəxəssislər stresin idarə edilməsi strategiyalarını həyata keçirməyi tövsiyə edirlər: meditasiya, nəfəs alma təcrübələri, müntəzəm məşq və sağlam pəhriz stressin hüceyrələrə təsirini qismən kompensasiya edə bilər. Antioksidantlar və B vitamini, həmçinin omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngin qidaların istehlakı telomerlərin uzunluğunu qorumağa kömək edir./lent.az

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:123
embedMənbə:https://news24.az
archiveBu xəbər 20 Noyabr 2024 19:13 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see251

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see231

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see174

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see167

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see159

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see152

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see148

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see145

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see128

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see124

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see123

Yuxusuz halda sükan arxasına əyləşməyin! DYP dən həftəsonu XƏBƏRDARLIĞI

18 Oktyabr 2025 10:41see123

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri