Qocalmanı sürətləndirən gözlənilməz faktorlar kəşf edildi

...40 ölkədən olan beynəlxalq alimlər qrupu müəyyən edib ki, insanın nə qədər tez qocalmasına təkcə həyat tərzi və sağlamlığı deyil, həm də ətraf mühit, cəmiyyətdəki bərabərsizliyin səviyyəsi və demokratiyanın keyfiyyəti də təsir edir.

SİA-xəbər verir ki, 161 981 nəfərin iştirak etdiyi böyük tədqiqatın nəticələri Nature Medicine jurnalında dərc olunub. Alimlər "ekspozom" anlayışından - bədənə təsir edən fiziki, sosial və siyasi amillərin məcmusundan istifadə etdilər.

Süni intellektdən istifadə edərək, biodavranış yaşını hesabladılar - insanın faktiki yaşı ilə sağlamlığı, yaddaşı, təhsili və qan təzyiqi və ya xolesterin səviyyəsi kimi göstəriciləri proqnozlaşdıran yaş arasındakı fərq...

Məlum olub ki, havası çirkli, sosial bərabərsizliyin güclü olduğu və demokratik təsisatların zəif olduğu ölkələrdə insanlar daha tez qocalır, idrak qabiliyyətinin və gündəlik aktivliyin azalması riski daha yüksəkdir.

Ən yaxşı göstəricilər bir sıra Avropa ölkələrində, ən əlverişsiz göstəricilər isə Misir və Cənubi Afrikada qeydə alınıb.

Hətta Avropanın daxilində də fərqlər var: şərq və cənub ölkələrində qocalma daha sürətli baş verir.

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, sürətlənmiş qocalma sadəcə bir rəqəm deyil: bioloji və təqvim yaşları arasında böyük fərq olan insanların yaddaşı və gündəlik bacarıqları daha sürətlə pisləşir.

Əsərin müəllifləri hesab edirlər ki, qocalmaq təkcə şəxsi xüsusiyyət deyil, həm də yaşadığımız mühitin əksidir.

Onlar qocalmanı yavaşlatmaq və sağlam həyatı uzatmaq üçün havanın çirklənməsi ilə mübarizə aparmağa, bərabərsizliyi azaltmağa və demokratiyanı gücləndirməyə çağırırlar.

Nazlı Almuradova